- 21.10.2012 00:00
Yarın 22 Ekim 2012. Hemen ne olmuştu diye hatırlamamanız normal. Hafıza-i beşer nisyan ile maluldür derler. Zaten biz hafızasız bir toplumuz. Başımıza ne geldiyse bu yüzden geldi. (Klişenin sonu.) Hâlbuki yarın dünya tarihini değiştirmiş pek çok kritik tarihî olayın yıldönümü. 22 ekimde yaşananlar tarih kitaplarında yazmaz, okullarda bize öğretilmez. Yani kendinize haksızlık etmeyin; size yardımcı olmaya çalışayım.
794 yılında Japon İmparator Kanmu başkenti Kyoto’ya taşıdı. 151’de Alman matematikçi Erasmusdoğdu. 1600 yılında Osmanlı ordusu, Macaristan’ın Kanije Kalesi’ni fethetti. 1633 Ming hanedanlığı Jijan Deniz Savaşı’nda East India Company’yi yendi. 1688’de Nadir Şah doğdu. 1746’da Princeton Üniversitesi The College of New Jersey adıyla kuruldu. 1751’de William Orange öldü. 1784’te Rusya, Alaska’nın Kodiak Adası’nda bir koloni kurdu. 1797’de André-Jacques Garnerin Paris’te 3200 metreden kayıtlı ilk paraşüt atlayışını yaptı. 1811 yılında Macar besteci Franz Liszt, doğdu. 1836’da Sam Houston törenlerle Texas Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı oldu. 1859’da İspanya Fas’a savaş açtı. 1879’da Edison flament kullandığı ilk ampulü test etti, ampul 13,5 saat sonra yandı. 1883’te New York’ta Metropolitan Opera House, Faust’la kapılarını açtı. 1906’da Paul Cézannehayatını kaybetti. 1919’da Amasya’da, Mustafa Kemal ile İstanbul Hükümeti’nin Bahriye Nazırı Salih Hulusi Kezrak arasında Amasya Protokolü imzalandı. 1927’de Nicola Tesla altı yeni buluşunu daha açıkladı. 1931’de Amerikalı mafya lideri Al Capone vergi kaçakçılığı gerekçesiyle 11 yıl hapis cezası aldı. 1937’de Tunceli bölgesinde 21 mart gecesi başlayan isyan katliamla bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli’nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947’ye kadar sürdü. 1938’deChester Carlson fotokopiyi icat etti. 1943’te Fransız oyuncu Catherine Deneuve doğdu. 1947’de ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı’na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.1953’te Laos, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti. 1957’de ABD Vietnam’da ilk zayiatlarını verdi. 1962 yılında ABD Başkanı John F. Kennedy, Küba’da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı. Amerikan donanması Küba’yı ablukaya aldı. Füze krizi dünyayı nükleer savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. 1964 yılında Jean-Paul Sartre Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı ama ödülü geri çevirdi, ünlü Hırvat basketçi Dražen Petrović doğdu, Kanada bayrağını seçti. 1966’da İngiliz gizli servisinde çalışan KGB ajanı George Blake hapisten kaçtı. 1967’de Apollo 7 uzay aracı Dünya yörüngesinde 163 kez döndükten sonra güvenli bir şekilde Atlantik Okyanusu’na indi. 1972 yılında THY’nin Truva uçağı Sofya’ya kaçırıldı. Bir gün sonra yolcuları serbest bırakan dört hava korsanı Bulgaristan’a iltica etti. 1975’te ünlü tarihçi Arnold Joseph Toynbee hayatını kaybetti. 1976 yılında Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) kuruldu. 1978’de Zeynep Mertoğlu İstanbul’da doğdu. 1980 yılında Yönetmen Ömer Kavur’un filmi Yusuf ile Kenan Milano’da altın madalya aldı. 1983’te Batı Almanya ve Fransa’da 1 milyon 500 bin kişi nükleer karşıtı protesto gösterisi yaptı. 1985’te Hadise doğdu. 1988’de Barış Manço’nun televizyon programı 7’den 77’ye TRT’de başladı. 1993 yılında Diyarbakır’ın Lice ilçesinde Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın fail-i meçhul bir saldırıda hayatını kaybetti. İlçede sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 1997’de Kültür Bakanlığı, Oscar’a gidecek film olarak Eşkıya’yı seçti. 2005 yılında ise Eurovision Şarkı Yarışması’nın 50. yılı şerefine Danimarka’da en iyi 14 şarkının yarıştığı bir yarışma yapıldı. İsveçli ABBA grubunun 1974 yılında yarışan Waterloo şarkısı birinci seçildi. 2009’da Windows 7 resmî olarak piyasaya çıktı.
22 ekim gününün dünya tarihi için önemi umarım herkes tarafından iyi anlaşılmıştır. Şimdi gönül rahatlığıyla yazıyı “Dünyanın her sıradan başlayan günü, tarihî bir gün olmaya adaydır”gibi vasat bir pazar günü yazısı mesajına bağlayabiliriz. Maksat hâsıl olmuştur. Bu tarihî yıldönüme daha fazla kayıtsız kalamazdım. Kutlu olsun...
yildirayogur@gmail.com
Yorum Yap