Dün Türkiye İstatistik Kurumu Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi’ni açıkladı. Buna göre; maliyetler Ocak ayında yüzde 1,55 oranında arttı. Yıllık artış yüzde 14,32 oranında oldu.

Peki, “nedir yurtdışı fiyat endeksi” sorusu hemen aklınıza gelebilir.

Cevaplayalım; yurtdışı fiyat endeksi Türkiye’de üretilip ihraç edilen ürünlerde yaşanan enflasyonu gösteriyor. Demek ki ihraç ürün maliyetleri tüketici fiyat endeksinin de üzerinde artmış bu ülkede. Hatırlayacaksınız tüketici fiyat endeksi Ocak ayında yıllık yüzde 9,58 olmuştu.

Şimdi gelelim yurtdışı fiyat endeksinin yarattığı olumsuz etkiye…

Enerji fiyatlarının hızla gerilediği küresel ekonomide, Türkiye, enerji maliyetlerini bütçe açığı artacak korkusuyla dünya fiyatlarına paralel olarak düşüremiyor. Enerji fiyatlarında gerileme olsa da bu diğer ülkelere göre oldukça düşük düzeyde seyrediyor. Çünkü vergilerin üçte biri enerji üzerinden dolaylı olarak alınıyor. İşte bu nedenle ihraç malı üretmek için katlanılan maliyetler bu ülkede hızla artıyor. Ve ülkenin rekabet gücü kayboluyor. Mallarımız küresel piyasalarda pahalı hâle geliyor. Dolayısıyla ihracatı artırmak için faizleri düşürüp yerli parayı rekabetçi hâle getirmek gerekebilir.

Niye yaptık bu kısa açıklamayı…

Yaptık, çünkü bugün Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanacak. Ve politika faizlerini gözden geçirecek. Pek çok kişi faizlerin değişmeyeceğini bekliyor. Büyük olasılıkla öyle de olabilir. Ama dün açıklanan yurtdışı üretici fiyat endeksindeki artış zaten azalan ihracatı daha da azaltacak gibi görünüyor.

Bildiğiniz gibi ihracat, TİM verileri dikkate alındığında; Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,4 oranında geriledi. Ve 9,2 milyar dolara düştü. Yıllık ihracat ise 140,6 milyar dolar oldu. Dolayısıyla 2016 yıllık ihracat hedefi olan 155,5 milyar doları tutturmak daha yılın ilk ayında zorlaştı.

Bu arada Merkez Bankası Reel Kur Endeksi’ne göre Türk parası gelişmiş ülke para birimleri karşısında yüzde 15 oranında değerli görünüyor. Bir de son günlerde küresel koşullar değişti. Yaşanan ekonomik durgunluk nedeniyle zengin ülke merkez bankalarının negatif faiz uygulamaları gündeme geldi. O hâldebizim Merkez’in faiz indirmesi gerekebilir. Bu arada iç piyasada da yaprak kıpırdamıyor. Esnaf, vatandaşın harcama yapmadığını ileri sürüyor. Yine Tüketici Güven Endeksi 2015 Kasım ayında 77.1’e yükselmişti. Aynı endeks Şubat 2016’da 66.6’ya geriledi. Tüketici önümüzdeki dönemde iş bulamayacağını, tasarruf yapamayacağını, gelirinin azalacağını ve genel ekonomik durumun kötüye gideceğini düşünüyor. Dolayısıyla harcama yapamıyor.

İşte bütün bu değişkenler dikkate alındığında, küresel koşullar hızla değiştiğinden, politika faizinde küçük bir olasılık olsa da indirim gündeme gelebilir.

suleymanyasar26@gmail.com