Dün geçen yılın enflasyon rakamı açıklandı. Buna göre 2015 yılında enflasyon yüzde 8,81 oldu. Geçen yıl en çok gıda, lokanta ve otel hizmetlerinin fiyatları arttı. Gıda fiyatlarında yıllık artış yüzde 10,87, lokanta ve otel fiyatlarında yüzde 13,13 oldu.

Bu arada üretici fiyatları 2015 yılında yüzde 5,71 oranında arttı. Üretici fiyatları içerisinde yer alan suyun fiyatı bir yılda yüzde 19,95 oranında yükseldi. Hemen belirtelim üretici fiyatlarının yüzde 5,71 düzeyinde kalması iyi bir gelişme. Çünkü bir süre sonra tüketici fiyatlarına yansıyarak enflasyonu aşağı çekebilir. Ama bir sorun var. Artan asgari ücret, artan sigara ve alkol üzerindeki vergiler yine devletin yönettiği fiyatlara yapılan zamlar tüketici enflasyonunu 2016 yılında da artıracak. Bildiğiniz gibi 2016 yılı enflasyon hedefi yüzde 6,8 olarak açıklandı. Bu hedefin tutturulması şimdiden zor görünüyor.

SON ÜÇ YILIN ENFLASYONU YÜZDE 26,4 OLDU

Şimdi gelelim enflasyonun son üç yıllık seyrine…

Son üç yılın enflasyonu yüzde 26,4 oldu. Yine Türk Lirası son üç yılda Amerikan Doları karşısında yüzde 63 oranında değer kaybetti.

Niye böyle karşılaştırma yapıyoruz? Yapıyoruz, çünkü Türk parası, üç yılda gerçekleşen enflasyonun iki katından fazla değer kaybetmesine rağmen ihracat azaldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) dün 2015 yılı Aralık ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Ve ihracat 2014 yılının Aralık ayına göre yüzde 12 oranında gerileyerek 11 milyar 535 milyon dolara düştü. Böylece 2015 yılının toplam ihracatı 143 milyar 730 milyon dolarda kaldı. Yıllık olarak ihracat yüzde 8,7 oranında geriledi. Çünkü 2014 yılının ihracatı 157,2 milyar dolardı.

Hâlbuki 2015 yılı başında ihracat hedefi Orta Vadeli Program’da 173 milyar dolar olarak belirlenmişti. Yani ihracat hedefinden yüzde 17 oranında sapma var.

Peki, niçin enflasyon artarken ihracat düşüyor? Düşüyor çünkü ekonominin kaynakları lüks AVM, lüks konut, lüks otomobile ayrılıyor. İhracata konu olan imalat sanayii ve tarımsal üretime yeterli kaynak ayrılamıyor. İşte bu nedenle yetersiz gıda arzı nedeniyle fiyatlar hızla artıyor. Bu da enflasyonu hızla yukarıya çekiyor. Türkiye, yüksek oranlı devalüasyon yapsa bile petrol fiyatlarındaki gerilemeyi iç fiyatlara yansıtamadığından rekabet gücü kazanamıyor. Yani yüzde 68 oranında gerileyen petrol fiyatlarını iç piyasaya yansıtamıyor bu ülke. Çünkü vergiyi enerji üzerinden topluyor. Aksi takdirde bütçe yüksek tutarda açık verecek. Dolayısıyla ihracat geriliyor. İhracat gerileyince büyüme hızı düşüyor.

MADEM AVRUPA EKONOMİSİ DURGUN, İRLANDA NASIL YÜZDE 7 ORANINDA BÜYÜDÜ?

Gerçi bizim siyasiler Türk parası üzerinden yüzde 3,4 büyüdük. Çok iyi diyorlar. Ama dolar bazında milli gelirin 822 milyar dolardan 771 milyar dolara düştüğünü vatandaş duymasın diye sansürlüyorlar. Bu arada düşük büyüme hızına bahane olarak “Avrupa ekonomisi durgun bu nedenle ihracatımız geriledi dolayısıyla büyüme hızımız düştü” diyen siyasetçiler var. Onlara, Avrupa Birliği üyesi İrlanda’nın 2015’te yüzde 7 oranında büyüdüğünü hatırlatalım.

YÜKSELEN ÜLKELER BÜYÜME HIZI SIRALAMASINDA TÜRKİYE 23. OLDU

Yine Avrupa Birliği’ne üye sekiz ülkenin 2015’te Türkiye’den daha yüksek büyüme hızına ulaştığını belirtelim. Hattâ yükselen ülkeler büyüme hızı sıralamasında Türkiye 23. olarak yer alıyor.

Anlayacağınız tek parti hükümeti var ama kapsayıcı değil. Dolayısıyla ekonomide durum pek parlak değil.

suleymanyasar26@gmail.com