Bildiğiniz gibi dünyada buğday fiyatları düşüyor. Ama Türkiye’de artıyor. Hemen önemli buğday üreticisi ülkelerin fiyatlarını verelim; Amerikan buğdayının ton fiyatı geçen yıl aralık ayında 269 dolardı şimdi aynı buğdayın tonu 202 dolara geriledi. Yani yüzde 25 oranında fiyat gerilemesi var. Yine Rus buğdayının tonu geçen yıl aralık ayında 259 dolardı şimdi 195 dolara geriledi. Fiyattaki düşüş yüzde 24 oldu.

DÜNYADA BUĞDAY FİYATLARI DÜŞTÜ TÜRKİYE’DE ARTTI

Gelelim Türkiye’ye…

Dünyada buğday fiyatları düşerken Türkiye tam aksine buğdayın fiyatı arttı. Hemen Türkiye’den buğday borsası fiyatlarını verelim; Edirne buğdayının tonu geçen yıl aralık ayında 782 liraydı şimdi 891 liraya yükseldi. Fiyattaki artış oranı yüzde 14 oldu. Yine Polatlı buğdayında fiyat artışı aynı dönemde yüzde 7 oranında oldu. Polatlı buğdayının tonu 921 liradan 982 liraya yükseldi. Bu arada buğday ambarı diye bilinen Konya buğdayının ton fiyatı aynı dönemde yüzde 3,3 oranında artarak 920 liradan 951 liraya çıktı. Kısaca dünyada buğday fiyatları düşerken Türkiye’de tam aksine arttı.

Peki, dünyada buğday fiyatları niye geriledi?

Geriledi, çünkü petrol fiyatları yüzde 55 oranında azaldığı için buğday üretiminde kullanılan enerjinin fiyatı düştü. Dünyadaki diğer gıda fiyatlarının gerileme nedeni de petroldeki düşüşe bağlanıyor. Ama Türkiye’de dünyanın tam aksine buğday ve gıda fiyatlarında yüksek oranlı artış var. Çünkü petrol üzerinden alınan vergiler toplam vergilerin üçte birine denk geldiği için bütçe açık verecek korkusuyla petrol üzerindeki vergiler azaltılamıyor. Tabii bunun yükünü bütçesinde gıda harcamasının payı yüksek olan düşük gelirli aileler çekiyor.

Gelelim bütün bunları niye anlattığımıza…

Anlattık, çünkü dünyada buğday fiyatları gerilediği için ekmek fiyatları düşerken Türkiye’de artıyor. İstanbul’da fırıncılar 1 lira 25 kuruş olan 250 gramlık ekmeğin fiyatının 1 lira 50 kuruş olmasını istiyorlar. Çünkü fırıncılar 50 kilogramlık bir çuval unun fiyatının son günlerde 60 liradan 75 liraya yükseldiğini ileri sürüyorlar. Yani unun çuval fiyatının yüzde 25 oranında yükseldiğini söylüyorlar. Hattâ bazı fırıncılar ekmek fiyatlarını artırdı bile.

BAKAN’A GÖRE FİYAT ARTIŞINI GEREKTİREN DURUM YOK

Oysa Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı’na göre fiyat artışını gerektiren durum yok. Buğday üretimi bu yıl yeterli. Bu yıl 22 milyon 600 bin ton buğday rekoltesi var. Türkiye’nin ihtiyacı 19 milyon ton diyor Bakan.

Madem buğday üretimi yeterli o hâlde fiyat niye artıyor?

Demek ki buğday üretimi yeterli değil. Çünkü Türkiye nüfusu 77,7 milyon, bunun üzerine bir de 2,2 milyon göçmen geldi. Yine yılda 36 milyon turist geliyor. Bir de Türkiye makarna üretiminde dünya beşincisi, makarna ihracatında İtalya’dan sonra ikinci ülke oldu. Ve makarna üretip ihraç etmek için dâhilde işleme rejimi çerçevesinde buğday ithal ediyor bu ülke. Demek ki buğday üretimi yetersiz.

Peki, niye yetersiz buğday üretimi?

Yetersiz, çünkü iktidar son 13 yılda tarıma gereken yatırımı yapmadı. Lüks AVM, lüks konut, lüks otomobille vaktini geçirdi. GAP’ı, Konya Ovası sulamasını 13 yıldır bitiremedi. Buğday üretimi 2002 yılında 19,5 milyon ton düzeyindeydi ve nüfus 66 milyondu. Geçen 13 yılda yaklaşık 11 milyon nüfus artışı var. Bir de ilave göçmenler var. O hâlde buğday üretimi, ihtiyacı karşılayacak miktarda değil.

Peki, şimdi ne olacak?

Un fiyatları arttı. Bir de fırıncı çalıştırdığı işçiye net 1000 lira yerine net 1.300 lira asgari ücret ödeyecek. Fırıncıya dur diyebilen beri gelsin. Anlayacağınız, AKP iktidarı asgari ücretle verdiğini ekmekle geri alacak.

suleymanyasar26@gmail.com