Ekonomik Güven Endeksi dün yüzde 16,7 oranında azaldı. Ve Ağustos ayında 85.1 olan Ekonomik Güven Endeksi Eylül ayında 70.9 oldu. Hemen belirtmekte fayda var. Ekonomiye güvende böyle bir gerileme daha önce görülmedi.

Peki, nedir Ekonomik Güven Endeksi?

Hemen cevaplandıralım. Ekonomik Güven Endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme ve beklentilerini, eğilimlerini özetleyen bir öncü gösterge oluyor. Tüketici Güven Endeksi, Reel Kesim Güven Endeksi, Hizmet Sektörü Güven Endeksi, Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi, İnşaat Sektörü Güven Endeksi’nden oluşuyor. Yine bu endeks mevcut durumu ve önümüzdeki üç ay ve 12 aylık beklentileri gösteriyor. İşte bu geniş kapsamlı endeksin böyle hızlı bir şekilde gerilemesi önümüzdeki aylarda ekonominin daralacağını bize gösteriyor.

Gelelim Ekonomik Güven Endeksi’nin niye hızla gerilediğine…

Geriledi, çünkü vatandaş, iktidarın, Türk parasını koruyacağını düşünüyordu. Ama Eylül ayının son gününe gelinmesine rağmen AKP iktidarı ve Merkez Bankası Türk parasını koruyacak hiçbir önlem almadı. Tabii Türk Lirası dolar ve euro karşısında hızla erimeyi sürdürdü. Ve Merkez Bankası endeksine göre; reel kur 2,71 lira olması gerekirken Türk parası bu reel kurun üzerinde 3,05 liradan işlem görmeye devam ediyor. İşte bu gelişme ekonomiye güveni hızla geriletti.

Hâlbuki daha önce aynı iktidar ve Merkez Bankası dünyada faizler sıfır düzeyindeyken dünyanın en yüksek politika faizini vermişti. Böylece kurun serbestçe dalgalanmasını engellemişti. Yani yapılmaması gerekeni yapmıştı. Ve iktidar, sıcak parayı ülkeye çekip yatırım kalitesini düşürmüştü. Kaynakları, dış ticarete konu olmayan lüks AVM, lüks konut, lüks otomobil, lüks lokantaya tahsis etmişti.

Şimdi dünyada faizler yükselirken bu defa iktidar ve Merkez Bankası politika faizlerini düşük tutarak adeta Türk parasını daha doğrusu kendi parasını kullanan vatandaşı cezalandırıyor. Türk parasının değerini korumayan iktidar vatandaşın tasarruflarını eritiyor. Aynı anda nominal kuru reel kurun üzerinde tutarak vatandaşın alın terini yabancılara sömürtüyor. Tabii bu süreçte yöneticilerine güvenini yitirenler, artık Türk parası yerine dövizle işlem yapmaya başlıyorlar. Yeri gelmişken belirtelim yıl başında bankalardaki yabancı para mevduat toplamı 167,2 milyar dolar tutarındayken, yabancı para mevduat toplamının Eylül ayında 182,2 milyar dolara yükseldiğini belirtelim.

Bildiğiniz gibi bu gelişmeye yani vatandaşın kendi parası yerine başka bir ülkenin parasını tutmasınadolarizasyon deniyor. Ve ülkelerin vatandaşları kendi yöneticilerine güvenmedikleri zamanlarda güvenilir ülke yöneticilerinin para birimlerini kullanıyorlar.

Anlayacağınız vatandaş artık parasının değerini koruyacak yöneticilere ihtiyacı olduğunu söylüyor. Anlamamakta ısrar edenler var.

suleymanyasar26@gmail.com