- 15.09.2015 00:00
Merkez Bankası döviz fiyatlarını artırmak için elinden geleni yapıyor.
Niye böyle bir tespit yapıyoruz?
Yapıyoruz, çünkü Merkez Bankası sürekli para arzını çoğaltıyor. Bu çoğalan para tabii yatırıma değil dolar alımına gidiyor. Şöyle; Merkez Bankası son yayınladığı para arzı verilerine göre geniş tanımlı para arzı (M2) bir haftada yaklaşık yüzde 2 oranında arttı. Yıllık artış ise yüzde 22,7’ye ulaştı. İşte mal arzı artmadan para arzının artmasının enflasyonu çoğaltacağını bilenler bu defa enflasyondan korunmak için döviz ve gayrimenkul alımına yöneliyor. Gayrimenkul alımındaki artışı son bir yılda konut kredilerinin yüzde 19,6 oranında artışına bağlıyoruz. Bu arada taşıt kredilerinde yüzde 11,8 oranında gerileme olduğunu belirtelim. İşte para arzındaki bu hızlı gelişme döviz fiyatlarının ve konut fiyatlarının balon yapmasına neden oluyor.
Gelelim niye döviz fiyatlarında balon benzetmesini yaptığımıza…
Yapıyoruz, çünkü nominal döviz fiyatları reel kur düzeyini geçti. Çünkü Merkez Bankası Tüfe ve Üfe bazlı reel kur endekslerine göre doların reel kur düzeyinin 2 lira 71 kuruş olması gerekiyor. YineBig Mac endeksine göre dolar 2 lira 40 kuruşa denk geliyor. Bir de kirli hesaplama yöntemi yani enflasyondan arındırma yöntemine göre doların fiyatı 2 lira 91 kuruş oluyor. İşte bu veriler bize Türk parasının aşırı değer kaybettiğini gösteriyor. Tabii bu durumda Türkiye kaynaklarını yabancılara çok ucuza kullandırdığı için fakirleşiyor.
MİLLİ GELİR SON 21 AYDA 822 MİLYAR DOLARDAN 772 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ
Bu arada milli gelirin son yirmi bir ayda 822 milyar dolardan 772 milyar dolara gerilediğini hemen belirtelim.
Peki, milli gelirin azalmasına rağmen Merkez Bankası niye dövizin reel kur düzeyine gelmesini engelliyor?
Merkez dalgalı kur rejiminde reel kurun oluşmasını sağlayan dolar ve Türk Lirası reel faizlerini eşitlediğinde konut kredi faizlerinin yükseleceğini ve konut sektörünün çökeceğini düşünüyor. Bu nedenle faiz artırımı yapamıyor. Tabii bu durum aynı anda döviz fiyatlarını şişiriyor. Bu arada dövizdeki balonu gören bazı mevduat sahipleri döviz mevduatlarından 3 milyar dolar satarak Türk parasına döndüler. Böylece döviz mevduat hesapları 184 milyar dolardan 181 milyar dolara geriledi. Meraklısı Merkez Bankası’nın 10 Eylül 2015 tarihli verilerine bakabilir.
Peki, bundan sonra ne olacak?
Amerikan Merkez Bankası’nın Çarşamba ve Perşembe günü yapacağı toplantı beklenecek. Alınacak kararın ardından Türk Lirası dolar karşısında yeni bir yol belirleyecek. Tabii bu arada Türk parasının aşırı değer kaybettiğini akıldan çıkartmayalım.
suleymanyasar26@gmail.com
Yorum Yap