Dolar kontrolsüz bir şekilde yükseliyor. Böyle giderse Türkiye ekonomisi iyice sıkışacak. Ve üretim yapamaz hâle gelecek. Tabii bir de yaşanan devalüasyonun iç fiyatlara etkisi zaten yüksek olan enflasyonu daha da yükseltecek. Böylece orta ve dar gelirli vatandaşlar bu yükün altında iyice ezilecek.

Peki, dün 2 lira 68 kuruşu aşan doları durdurmak için ne yapmak gerekiyor?

Doları durdurmak için Merkez Bankası’nın politika faizini artırması gerekiyor. Çünkü bir yanda Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artırımı beklentisi bir yanda Türkiye’de hukuki öngörülemezlik nedeniyle yatırım ikliminin bozulması dolar talebini çoğaltıyor. Tabii bu arada Türk parasına talep azalıyor.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE ŞİRKETLERİNİN 9 TRİLYON DOLAR BORCU VAR

Bu arada gelişmekte olan ülke şirketlerinin 9 trilyon dolar tutarında dolar borçları olduğunu hatırlatalım. Demek ki küresel düzeyde de dolar talebi borç ödemesi nedeniyle önümüzdeki dönemde artacak. O hâlde tekrar sorumuza dönersek doları ülkede tutabilmek için Türk parasını cazip kılmak gerekiyor. Dolayısıyla Türk parası faizleri artırıp Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artışından daha cazip düzeyde faiz vermek gerekiyor. İşte bu önlem hemen alınmadığı takdirde Türk Lirası’nın hızla değer kaybetmeye devam edeceğini belirtelim.

Bir de unutmadan tekrar hatırlatalım euro/dolar paritesi dolar lehine gelişiyor. Dolayısıyla dolar fiyatı artıyor ne var bunda diye durumu makul göstermeye çalışanlar var. Bu doğru değil. Çünkü dolar artarken euro da artıyor. Yani yarım dolar yarım eurodan oluşan sepet kur hızla yükseliyor. Demek ki sorun bizde. İşte bu nedenle diğer ülkelerden olumsuz olarak ayrışıyoruz.

Bütün bunları niye anlattığımıza gelince…

Şundan anlattık.

“Türk parası aniden yüzde 21 oranında değer kaybederken Merkez niye müdahale edemiyor” sorusuna cevap aramak için anlattık. Merkez bu erimeye müdahale edemiyor çünkü Cumhurbaşkanı 1 Mart 2015’teki valiler toplantısında Merkez’in 24 Şubat’ta yaptığı çeyrek puanlık faiz indirimini beğenmeyerek “Vatanı satmak yüksek faizle, kötü yönetimle, emeği heba etmekle olur” diyerek Merkez’e adeta vatan hainliği imasında bulunmuştu.

İŞÇİNİN, EMEKLİNİN MAAŞI HIZLA ERİYOR

İşte bu nedenle şimdi vatan hainliği korkusuyla Merkez faiz artıramadığı için Türk parası hızla eriyor. İşçinin ücreti, emeklinin maaşı, esnafın kazancı satın alma gücünü kaybediyor. Böylece çalışan kesimler fakirleşiyor. Hâlbuki kısa süre için Merkez’in faiz artırıp bu sorunlu dönemi atlatması gerekiyor. İşler düzelince tekrar faizi indirir. Kimse paranın fiyatı yüksek olsun istemiyor. Ama şu sorunlu dönemin faiz artırılarak geçilmesinde fayda var. Aksi takdirde epeyce büyük bir krizle karşılaşabiliriz. Çünkü Türkiye’nin 396 milyar dolar dış borcu var. Bu borcu ödemek ve ithalatı karşılamak için her yıl 200 milyar dolarlık döviz bulmak şart. O hâlde inat etmekte fayda yok.

suleymanyasar26@gmail.com