CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu’nun emekliye dinî bayramlar öncesi iki maaş ikramiye vaadi bazılarını telaşlandırdı. Oysa telaşlanmaya gerek yok. Bu iki aylık ikramiyenin kaynağı bütçede var.

O hâlde şimdi gelin önce emeklilere verilecek iki maaş ikramiyenin tutarını hesaplayalım. Hesap şöyle; Sosyal Güvenlik Kurumu yılda yaklaşık toplam 158 milyar lira emekli maaşı ödüyor. Bu toplam tutarın ortalama aylık ödeme miktarı 13,1 milyar lira oluyor. İki aylık ikramiye tutarı ise 26,2 milyar liraya denk geliyor.

Gelelim şimdi bu tutardaki paranın nasıl karşılanacağına…

Bildiğiniz gibi vergi gelirlerinin bir kısmı harcanmayarak kamu borç stokunu düşürmek için faiz dışı fazla olarak ayrılıyor. İşte bu faiz dışı fazla tutarı 2015 yılı merkezî bütçesinde tam 33 milyar lira olarak ayrıldı. Oysa Türkiye’nin kamu borç stokunun milli gelire oranı yüzde 34 düzeyinde bulunuyor. Ve bu oranı hızla indirmeye gerek yok. Niye gerek yok? Çünkü Türkiye kamu borcu/ milli oranını yüzde 60 olarak öngören Maastricht kriterini karşılıyor.

2015 BÜTÇESİNDE 33 MİLYAR LİRA FAİZ DIŞI FAZLA VAR

O hâlde bu 33 milyar liralık faiz dışı fazlanın 26,2 milyar lirası 2015’te emeklilere dinî bayramlar öncesinde iki maaş ikramiye olarak ödenebilir. Böylece bütçeye ilave bir yük getirilmeden bu iki maaş ikramiye verilir. Hattâ ekonomi durgun olduğu için ödenecek bu iki maaş ikramiye ekonomiye çarpan etkisi yaparak büyümeyi hızlandırır. Ve büyümeye bağlı olarak vergi tabanı genişleyeceği için bütçeye ilave gelir sağlanacağını da belirtelim. Yani Başbakan Davutoğlu’nun söylediği gibi emekliye iki maaş ikramiye bütçeye ilave yük getirmiyor. Tam aksine ilave kaynak sağlıyor.

Bu arada “faiz dışı fazlayı 33 milyar lira yerine 6,8 milyar lira ayırırsak ne olur” sorusu hemen akla gelebilir. Hemen cevaplayalım; tüketici güveninin hızla düştüğü, büyüme hızının gerilediği, işsizliğin arttığı ve gelir dağılımının bozulduğu bu aşamada daha az faiz dışı fazla ayırmak çok daha faydalı olur.

RUSYA’NIN KAMU BORÇ YÜKÜ YÜZDE 16,2 AMA RUSYA KÜÇÜLÜYOR

Bir de hemen “acaba borç stokunu hızla düşürsek daha iyi olmaz mı” sorusu akla gelebilir. Borç stokunu hızla düşürmek bu aşamada daha iyi olmaz. Çünkü düşük kamu borç stoku yerine yüksek oranlı ve uzun vadeli büyüme çok daha akılcı bir yöntem oluyor. Hemen bir örnek verelim Rusya’da şu anda kamu borç stoku/ milli gelir oranı yüzde 16,2 düzeyinde bulunuyor. Ama Rusya kredibilitesini yitirdi ve ekonomi küçülüyor. Yine 2007 yılında İspanya’nın kamu borç stoku/ milli gelir oranı yüzde 36,3 düzeyindeydi ama İspanya büyük bir ekonomik krize girdi. Diğer bir örnek İrlanda oluyor; bu ülkenin 2007’de kamu borç stoku/ milli gelir oranı 23,6 düzeyindeydi İrlanda büyük bir ekonomik krize girdi. Demek ki düşük kamu borç yükü ekonomi büyüyemeyince krizlere karşı güvence olamıyor. O hâldeemekliye iki maaş ikramiye vererek büyümeye katkı yapmanın çok daha akılcı bir yöntem olduğunu belirtelim.

DAVUTOĞLU EMEKLİ İKRAMİYESİNE KARŞI ÇIKACAĞINA DEVLET DESTEKLERİNİN KİMLERE VERİLDİĞİNİ AÇIKLAMALI

Bu arada emekliye iki maaş ikramiyeye karşı çıkan Başbakan Davutoğlu önce devlet yardımlarının tutarını açıklamalı. Bildiğiniz gibi Avrupa Birliği’ne uyum sürecinin bir gereği olarak 2010 yılında Hazine Müsteşarlığı bünyesinde Devlet Destekleri Genel Müdürlüğü kuruldu. Böylece devlet desteklerinin kimlere ve ne tutarda verildiği şeffaf hâle gelecek, dolayısıyla rekabeti bozan devlet destekleri ortaya çıkacak, bu arada vatandaş vergisinin kimlere nasıl destek olarak aktarıldığını görecekti. Ama bu genel müdürlük tam beş yıldır tek bir veri yayınlamadı.

O hâlde emeklilere verilecek iki maaş ikramiyeyi bütçeye yük olarak gören Başbakan Davutoğlu şimdi devlet desteklerinin nasıl dağıtıldığını açıklamalı. Ve bütçenin akılcı kullanılıp kullanılmadığını, bütçeye kimlerin yük getirdiğini herkes görmeli. İşte böyle.

suleymanyasar26@gmail.com