Amerikan Merkez Bankası faiz artıracağını söyledi ama zaman vermedi. Bu arada işsizliğe, enflasyona, büyüme oranına ve diğer koşullara bakıp durumu değerlendireceğini belirtti.

Tabii politika faizlerinin ne zaman artacağının belli olmaması nedeniyle ortaya farklı yorumlar çıkıyor. Bir grup iktisatçı, dünya ekonomisinin büyüme hızı yavaşlarken ABD’nin faiz artırımı yapmasının hatalı olacağını söylüyor. Yine bir grup iktisatçı ABD enflasyonu yüzde 2’ye yaklaşmadan faiz artışının ekonomiyi durgunluğa sürükleyeceğini ileri sürüyor.

İşte bütün bu düşünceler tartışılırken hafta sonunda Harvard Üniversitesi’nden eski Amerikan Merkez Bankası yöneticisi Jeremy Stein, ABD kısa vadeli faizlerinin artışına 2015 Haziran ayının ilk haftasında başlanacağını ileri sürdü. Stein, işsizliğin hızla azalması ve ekonomik büyümenin güçlenmesinin faiz artırımını gerektirdiğini düşünüyor. Yine Stein, Amerikan ekonomisinin dünya ekonomisinde parlak bir yıldız olduğunu, dünya ekonomisindeki zayıflıktan etkilenmediğini ve ihracata çok bağlı bir ekonomi olmadığını ileri sürüyor. Bu arada Stein 2015’te Amerikan ekonomisinin beklenenden daha hızlı büyüyeceğini, düşen petrol fiyatlarının tüketici harcamalarını çoğaltacağına inanıyor.

FAİZ YÜKSELMEDİĞİ TAKDİRDE FİNANSAL BALON OLUR

İşte bu gerekçeleri öne çıkartan Stein, haziranda faiz artırılmadığı takdirde finansal balon riskinin ortaya çıkacağını belirtiyor. Dolayısıyla Amerikan Merkez Bankası için bu riskin öncelikli olduğunu ileri sürüyor.

Tabii bu görüşe karşı çıkanlar var. Petrol fiyatlarındaki hızlı düşüşün Amerikan 10 yıllık tahvil faizlerini yüzde 1,78’e gerilettiğini, şu anda bir türbülans yaşandığını ileri sürenler enflasyon ve işçi ücretlerinde yüzde 2 düzeyinde artış olmadan faiz artışının anlamsız olacağını belirtiyorlar. Stein, bu görüşe karşı 10 yıllık tahvil faizlerinin temel ekonomik göstergelere göre daha önce de düşük olduğu söylüyor.

Gelelim bütün bunları niye anlattığımıza…

Anlattık, çünkü Stein’in düşüncesi gerçekleşirse Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artırması gelişmekte olan ülkelerden yeni para çıkışına neden olacak. Ve Türkiye için tam da genel seçimin yakın dönemine denk gelecek bu faiz artışı. Hem seçim beklentisi hem de Amerikan faiz artışı döviz fiyatlarını hızla yukarıya ittirebilir.

Bu arada makro ihtiyati tedbirlere rağmen Türkiye’nin kısa vadeli borçları 2014’ün ocak- kasım döneminde 125,8 milyar dolardan 138,7 milyar dolara yükseldi. Yine son iki ayda Merkez Bankası döviz rezervlerinin 134 milyar dolardan 127 milyar dolara gerilediğini unutmadan belirtelim. İşte bu gelişmeler döviz riskini çoğaltıyor. Dolayısıyla baharda dikkatli olmakta fayda var.

suleymanyasar26@gmail.com