Bildiğiniz gibi Rusya 1979’da Afganistan’ı işgal etti.16

Peki, Rusya Afganistan’ı nasıl işgal etmişti?

Hatırlarsanız o dönemde Rusya petrolden epeyce para kazandı. Çünkü 1973 Arap-İsrail Savaşı’nın ardından uygulanan petrol ambargosu petrol fiyatlarını hızla artırdı. Varili üç dolar olan ham petrol birdenbire 12 dolara yükseldi. Ve o dönemde Rusya petrol üretimini çoğaltarak oldukça iyi sayılabilecek tutarda gelir sağladı.

Bu arada hemen belirtelim Central for Europen Policy Studies’den Daniel Gros’a göre Rusya 1965-1980 yılları arasında petrol üretimini tam 20 kat artırdı. Yine İran devrimiyle birlikte ham petrolün varili 15 dolardan 39 dolara yükseldi. Ve Irak-İran Savaşı nedeniyle 1980’lerin ortasına kadar petrol fiyatları yüksek seyretti. İşte bu yüksek petrol fiyatlarından elde edilen fonlarla Rusya o dönemde Afganistan’ı işgalini sürdürdü. Yani işgalin finansmanını petrol geliriyle sağladı. Ama petrol fiyatları 1980’lerin ikinci yarısında gerilemeye başlayınca Rusya finansman sorunu yaşamaya başladı. Ve finansman yetersizliği nedeniyle işgali sürdüremeyerek 1989’da Afganistan’dan çekildi.

Niye anlattık geçmişte yaşanan bu olayı…

Şundan anlattık. Rusya son yıllarda yine petrol ve doğalgaz ihracatından oldukça iyi sayılabilecek düzeyde gelir elde etti. Yüksek enerji fiyatları Rusya’ya bir güç, bir özgüven kazandırdı. Tabii bu kolay kazanılan paraların getirdiği güvenle Rusya, geçmişte Afganistan’ı işgal ettiği gibi Kırım’ı işgal etmekten çekinmedi. Fakat durum yine değişti. Petrol fiyatları gerilemeye başladı.

Bu arada petrol fiyatlarının gerilemesi ABD ve Suudi Arabistan işbirliğine bağlanıyor. Ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin Rusya’nın diz çöktürülmesine yönelik bir kurgu olduğunu ileri sürenler var. Aynı kurgunun Afganistan işgali sonrasında yapıldığı da söylenebilir.

O hâlde petrol fiyatları gerilediği için Rusya’nın Kırım işgalini sürdüremeyeceği açık bir gerçekoluyor. Ve Rusya, Afganistan’da olduğu gibi Kırım’da da yenilebilir.

Anlayacağınız, Rusya, petrol paraları hazinesinde birikince “ben gidip biraz da toprak alıyım” diyor. Ve sınır ötesi operasyonlar yapıyor. Ama sonu hüsranla bitebiliyor.

suleymanyasar26@gmail.com