Son üç aydır İstanbul’da yeni bir moda çıktı.

Bu modanın adı hacı baba swap.

Şimdi ”bu da nereden çıktı” sorusu aklınıza gelebilir.

Hemen cevaplayalım.

Şöyle, mevduata faiz almaktan kaçınan ve faize karşı dinî hassasiyeti olanlara yeni bir finansal enstrüman sunuluyor. İşte genç bankacılar bu yeni enstrümanın adını dinî hassasiyetleri olanlara sunulduğundan hacı baba swap koymuşlar.

Gelelim hacı baba swap’ın nasıl yapıldığına...

100 bin lirasını bankaya getiren tasarrufçuya vadesiz bir mevduat hesabı açılıyor. Ve parası 2 lira 25 kuruştan dolara çevriliyor. Vadesiz hesaba 44 bin 444 dolar yatırılıyor. Yine bir ay sona bu dolarların 2 lira 27 kuruştan banka tarafından satın alınacağı taahhüt ediliyor. Bir ayın sonunda bu taahhüt yerine getirildiğinde tasarrufçuya 100 bin 888 lira ödeniyor. Böylece tasarruf sahibi faiz yerine kur farkını alıyor.

Peki, bu türden swapları hangi bankalar yapıyor?

Ticari bankalar yapıyorlar. Aralarında devlet bankaları da var bunların.

Aslında bu türden swap işlemleri dinî hassasiyetleri olan tasarrufçu için ticari bankaların bir uydurması. Çünkü gelecekteki bir ay ya da iki aylık, üç aylık vadeli döviz fiyatı faiz getirisiyle mukayese edilerek hesap ediliyor.

Dolayısıyla faizden bağımsız bir finansal enstrüman değil bu tür swaplar.

Niye değil?

Çünkü banka döviz kurunun getirisini baştan garanti ediyor. O hâlde sadece dinî hassasiyetleri olan müşteriyi kapıdan geri çevirmemek için uydurulan bir yöntem oluyor bu hacı baba swap.

Peki, niye anlattık bütün bunları?

Şundan anlattık, devlet, kendi bankalarını özelleştirip bankacılık sektöründen çıkacağı yerde şimdi yeni bir katılım bankası kuruyor. Ve bu bankaya, Hazine, tam 300 milyon dolar sermaye koyuyor. Yani içkiden toplanan vergilerden sermaye koyup devlet İslami bankacılık yapacağını düşünüyor.

İşte bu bankacılık anlayışı aynı hacı baba swap türünden bir bankacılık tasarımı oluyor. Dolayısıyla böyle bir bankacılık yapacağınıza hiç yapmayın. Bu arada devlet parasını israf etmeyin.

Bildiğiniz gibi devlet’in işi bankacılık ve para ticareti değil. Yine bu türden işleri artık devletler yapmıyor. Devlet, bankacılık alanını düzenleyip denetlemekle görevli oluyor. İşte bu nedenle vatandaşı kandırıp devletin ekonomideki payını çoğaltmanın anlamı yok. Geçmişte bu türden dolambaçlı işler yapıldı. Sonu hüsran oldu. Dolayısıyla bu türden işlerin çıkmaz sokak olduğunun bilinmesinde fayda var.

suleymanyasar26@gmail.com