Bildiğiniz gibi artık makroekonomi yönetimi eskisinden farklı.

Niye farklı?

Çünkü 2008 krizinin ardından, zenginler para harcar böylece fakirler iş bulur, düşüncesi artık geçersiz oldu.

Niye böyle bir tespit yapıyoruz?

Çünkü merkez bankaları zenginlere bol ve ucuz para vermesine rağmen paralar harcanmadı. İşte Avrupa’nın, işte Amerikan ekonomisinin durumu ortada. Bu kadar bol paraya rağmen enflasyon ağustosta Euro Bölgesi’nde dibe vurdu, yıllık enflasyon son beş yılın en düşük düzeyi yüzde 0,3 oldu. Amerikan ekonomisinde bunca ucuz paraya rağmen talep hâlâ yetersiz. Bu arada futbol dünya kupasını düzenleyip ekonomik canlanma bekleyen Brezilya ekonomisinin durgunluğa girdiğini belirtelim. Ve hemen ekonomilerde artık özel sektörün yeterli talebi yaratamadığını söyleyelim. Demek ki bundan böyle “piyasalar bunu söyledi, piyasalar şunu istedi” türünden söylemler geçerliliğini yitirdi. Çünkü piyasalar etkin çalışmıyor.Piyasalar istikrarlı değil. Ve piyasalar adaletsiz.

Niye piyasalar adaletsiz?

Adaletsiz çünkü krizin ardından hem ABD’de hem de Avrupa’da pek çok kişi eski hayat standartlarını kaybetti.

Bütün bunları niye anlattığımıza gelince...

Anlattık çünkü; artık hükümetlerin, makro ekonomi politika tasarımlarını; piyasaların isteklerine göre yapacağız, serbest piyasa kurallarına bağlı kalacağız, türünden ezbere söylemlerle geçiştirmeleri mümkün değil.

İşte bu nedenle bir akademisyen iktisatçının ekonomi politikası tasarımını yapması gerekiyor. Aksi halde ekonomide başarı artık hayal. Dolayısıyla 2008 krizi sonrası küresel ekonomide yaşanan tüm gelişmeleri dikkate alarak hükümetin makroekonomi politika tasarımını akademisyen iktisatçı Prof. Dr. Numan Kurutulmuş yapmalı. Çünkü ekonomiyle ilgili diğer bakanlar ya tüccarlıktan gelme ya eski borsacı, ya da sanayici olarak biliniyorlar. Ve onların mevcut koşullarda ekonomik politikası tasarımını yapmaları mümkün değil.

Yine ekonomide piyasa yetersizliklerini giderecek regülasyonların nasıl olacağı dikkatle ele alınmalı. Böylece piyasanın etkin olmadığı durumları, serbest piyasada kimlere serbestlik tanındığını, faizler piyasalarda belirlenir safsatasıyla yüksek faiz- düşük kur politikasının nasıl kaynak dağılımını bozduğunu, dış ticarete konu mallar yerine paranın nasıl dış ticarete konu olmayan mallara yatırıldığını, dış ticarete konu mal üreten projeler yerine, lüks tüketime ve popülist alanlara yatırılan kaynakların bugün olduğu gibi büyüme hızını nasıl düşürdüğünü Numan Kurtulmuş bir akademisyen olarak bilir.

İşte bu nedenle makroekonomi yönetimi çok dikkatli ele alınmalı. Aksi takdirde yine “serbest piyasa doğruyu söyler” söylemiyle yola çıkılırsa bunun yüksek maliyetini hepimiz vatandaş olarak ödemek zorunda kalırız.

Anlayacağınız piyasa hangi durumda doğruyu söyler hangi durumda söylemez, bunun açıkça ortaya konması gerekiyor. Ve uzun vadeli yüksek oranlı büyümeyi sağlamak için piyasa yetersizliklerini devletin nasıl gidereceğini hiç korkmadan dile getirmek şart.

suleymanyasar26@gmail.com