Dün açıklanan verilere göre Alman ve İtalyan ekonomileri nisan- mayıs- haziran aylarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında daraldı. Fransız ekonomisi ise yerinde saydı. Önceki gün Japon ekonomisinin yine aynı dönemde yüzde 1,7 oranında gerilediği duyurulmuştu.

Bu arada Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon temmuz ayında yüzde 0,4’e geriledi. Geçen yıl aynı dönemde bölgede enflasyon yüzde 1,6 düzeyindeydi. Enflasyonun gerilemesi bize Euro Bölgesi’nde ekonominin durgunluğa doğru yol aldığını gösteriyor.

“Peki, bu türden gelişmeler Türkiye ekonomisini nasıl etkiler” sorusu akla gelebilir.

Hemen cevaplayalım; özellikle Alman ekonomisinin daralması bizi olumsuz etkiler. Niye olumsuz etkiler? ÇünküAlmanya, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülke oluyor. Almanya’ya ihracatımızın 2013’te 13,7 milyar dolar, 2014’ün ilk altı ayında 7,6 milyar dolar olduğunu belirtelim. Bu arada Suriye, Irak ve İran’a olan ihracatın zayıflaması da toplam ihracatımızı azaltacak. Kısaca, hem Avrupa hem de Orta Doğu pazarında ortaya çıkan bu küçülme devam ettiği takdirde Türkiye’nin ihracatı olumsuz etkilenecek.

Gelelim son günlerin ihracat alternatifi Rusya’ya...

Bildiğiniz gibi Rusya, Avrupa Birliği’nden yaptığı gıda ithalatına ambargo koydu. Tabii bu karar Türkiye’nin gıda ihracatı olanaklarını çoğaltıyor. AB’nin Rusya’ya geçen yıl 11,9 milyar euro (16 milyar dolar) tutarında gıda ihracatı yaptığını biliyoruz. Hemen belirtmekte fayda var, bu tutarda gıda ihracatı Türkiye’nin geçen yıl yaptığı toplam gıda ihracatı tutarına denk geliyor.

“Peki, Türkiye, Rusya pazarına gerekli gıda ürünlerini tedarik edebilir mi” sorusu hemen akla gelebilir.

Hemen cevaplayalım, bu tutarda gıda ürününün tedariki zor bizim için.

Niye zor?

Çünkü Türkiye’nin çok fazla ihraç edebileceği gıda ürünü yok.

Niye yok?

Yok çünkü, Türkiye faiz lobisinin yüksek faiz- düşük kur politikasına teslim olduğu için ihracata yönelik mallara yatırım yapmadı.

İşte bu nedenle Güneydoğu Anadolu Projesi’ni(GAP), Konya Ovası Sulama Projesi’ni bitirmek yerine lüks konut, lüks lokanta, lüks AVM ve lüks otomobile kaynaklarını yatırdı. Bu arada siyasi iktidar İstanbul’da iki tane popülist projeye yani köprü ve havaalanı inşaatına takılıp kaldı. Oysa GAP ve Konya Ovası sulaması bitirilseydi şimdi Türkiye’nin yıllık tarımsal üretimi 65 milyar dolar yerine 200 milyar dolar olacağından kolayca Rusya’nın 16 milyar dolarlık gıda talebini karşılayabilirdik.

Ama maalesef siyasetçiler faiz lobisine teslim olunca, dış ticarete konu olan mallar yerine, ülke içinde tüketilen lüks mallara ve popülist projelere kaynaklar aktarıldı. İşte şimdi satacak gıda maddesi yok ortada. Daha fazla gıda ihraç edilirse bu defa ülke içinde gıda fiyatları hızla artacağından enflasyonda ipin ucu kaçabilir.

Anlayacağınız, satabileceğimiz ürünler için Avrupa ve Orta Doğu pazarında talep daralıyor. Rusya’nın talep edeceği gıdalar için üretim yeterli değil. O hâlde ekonomide türbülansa karşı kemerleri bağlamak şart.

suleymanyasar26@gmail.com