Amerikan Merkez Bankası bugün para politikasına ilişkin kararlarını açıklayacak. Tabii bu arada IMF, Amerikan ekonomisi için pazartesi günü duyurduğu konsültasyon raporunda bazı eleştiriler getirdi. Buna göre; sıfır faiz politikasından çıkışta finansal sistemin güvenilirliği korunmalı, kamu borçları azaltılmalı, asgari ücret artırılmalı, altyapıya yatırım yapılmalı, vergi gelirleri çoğaltılmalı. Yani IMF, Amerikan Merkez Bankası sıkı para politikasına dönerken bu önerileri dikkate almasını istedi.

İşte bu IMF önerilerinin açıklandığı pazartesi günü Irak riski küresel piyasalar için iyice belirginleşti. Dolayısıyla Amerikan Merkez Bankası’nın bugün alacağı kararlar Irak riskini de içerecek. O hâlde Amerikan Merkez Bankası’nın faiz artırımına başlangıç için 2015 sonu ya da 2016’yı dikkate alması gerekiyor. Çünkü IMF tahminine göre işsizlik oranı ABD’de ancak 2016’da 5,9’a gerileyecek. Hedef işsizlik oranı yüzde 5,5 olduğuna göre Amerikan Merkez Bankası’nın mevcut koşullarda bugün sert kararlar alması pek beklenmiyor.

Peki, niye anlattık bütün bunları?

Şundan anlattık, küresel piyasalarda Irak iç savaş riski nedeniyle oynaklıklar yaşanırken, bizim Dışişleri Bakanı “Irak’ta kaos varmış gibi yansıtılıyor” diyor. Bu arada petrol fiyatları Arap Baharı’nın yaşandığı dönemin üstüne çıkıp 114 dolara yükseldi. Ardından varil fiyatı bir miktar geriledi 112,7 dolar civarında seyrediyor. Tabii bu fiyatlar Türkiye ekonomisi için kırılganlık yaratacak fiyatlar. Anlayacağınız Dışişleri Bakanı küresel piyasaların algıladığı risklerden de habersiz durumda.

***

Romanya’da Türkiyeli işadamları ne yapıyor

Pazartesi günü Romanya’da Uluslararası Dil ve Kültür Festivali yapıldı. Türkiye ekonomisine de katkısı olan pek çok ülkenin katıldığı iyi bir organizasyon izledik. Bu arada Bükreş’te beş bin civarında Türkiyeli şirket olduğu bildirildi. Bu şirketlerin bir kısmı oldukça başarılı. Hemen bir girişimciyi aktaralım Kayserili Tolga Bıyık, Romanya’nın peynir kralı olmuş. Günde 30 ton beyaz peynir üretip satıyor. Yakında fabrikasının kapasitesini günlük 41 tona çıkartacağını söyledi.

Bu arada sadece gıda ve diğer alanlarda değil eğitimde de Türkiyeliler hızla kendilerini gösteriyorlar. Romanya’da Türkiyelilerin 12 okul ve bir üniversitesi bulunuyor. Okullar bilgisayar, fizik ve matematikte başarı sıralamasında ülkede en üst sıraya hızla tırmanıyorlar. Hatta Türkiyelilerin kurduğu Lumina Üniversitesi’ne Avrupa Birliği 3,7 milyon euro tutarında eğitim programı vermiş. Rektör Prof. Dr. Mücahit Biner, eğitim programlarıyla 18 ayda 2.850 Romanyalı kadını meslek sahibi yapacaklarını söyledi. Yine Türkiye’deki üniversitelerin böyle büyük bir projeyi henüz Avrupa Birliği’nden alamadığını ileri sürdü.

Bütün bunları niye anlattığımıza gelince...

Romanya matematik ve fizikte çok iyi eğitim veren bir ülke. Matematik bilmeyen cahil sayılıyor Romanya’da. İşte böyle bir ülkeye 1994’te okul açmak için ilk gidenlere, Romen yetkililer “sizler fırın, lokanta açın burada eğitim zor iş, yapamazsınız” demişler. Fakat okullardan yetişenler küresel şirketlerde kolayca iş bulunca “siz eğitimi yapamazsınız” diyenler gelip özür dilemişler. İşte böyle.

suleymanyasar26@gmail.com