Türkiye enflasyonu düşürmek isterken Avrupa enflasyonu çoğaltmak istiyor. Ama enflasyon artacağına azalıyor. Ve mayıs ayında enflasyon Euro Bölgesi’nde yüzde 0,5’e geriledi. Böylece hedef enflasyon oranı olan yüzde 2’den epeyce uzaklaştı.

“Peki, enflasyonun düşmesi iyi değil mi” sorusu aklınıza gelebilir.

Hemen cevaplayalım, enflasyonun gelişmiş ülkelerde yüzde 2’nin altına gerileyip sıfıra doğru yaklaşması ekonomide durgunluk yaratıyor. Çünkü fiyatlar daha da düşecek bekleyişi tüketimi azaltıyor. Tüketim azalınca stoklar arttığından üretim azalıyor. Böylece yatırımlar duruyor. Tabii beraberinde işten çıkartmalar başlıyor işsizlik çoğalıyor. İşte bu nedenle özellikle gelişmiş ülkelerde yüzde 2, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 4 düzeyinde bir enflasyon ekonominin canlı tutulması için hedeflenen enflasyon düzeyi oluyor.

Peki, niye yaptık bu kısa açıklamayı?

Şundan yaptık, Avrupa’da enflasyonun gerilemesi Avrupa Merkez Bankası’nı telaşlandırdı. Çünkü banka enflasyonun yükseleceğini düşünüyordu. Tabii tam aksi olup fiyatlar gerileyince bu defa banka mevduat için gelen paranın faiz oranını eksi 0,10’a, normal fonlama faiz oranını yüzde 0,15’e, marjinal fonlama faiz oranını yüzde 0,40’a geriletti. Bunun yanında reel ekonomiyi desteklemek için kredi olanaklarını artırdı. Bu arada 400 milyar euro tutarında kredi verebileceğini açıkladı.

Gelelim bankanın aldığı bu kararların Türkiye’ye etkisine...

Bankanın aldığı bu kararlar tabii Avrupa ekonomisini canlandırmanın yanında Gümrük Birliği’ne üye olan Türkiye ekonomisini de etkileyecek. Her şeyden önce ucuz euro taşıma ticaret için Türkiye’ye gelecek. Çünkü Türkiye’de yüksek olan faizler küresel yatırımcı için cazip oluyor.

Yine hem hisse senetleri hem de gayrimenkul fiyatları Türkiye’de göreli olarak ucuz düzeyde seyrediyor. Dolayısıyla ucuz euro, hisse ve gayrimenkul talebini çoğaltacak. Bu arada doğrudan yatırımlar da artacak. O hâlde Türkiye’ye gelen euro Türk parasını değerlendirecek.

Bu arada hemen belirtelim, Merkez Bankası tüketici fiyatları bazlı reel kur endeksi yıl başında 101.75 düzeyindeydi, mayıs ayında 110.24’e yükseldi. Bu yükseliş Türk parasının yıl başından günümüze yüzde 9 oranında değerlendiğini bize gösteriyor.

Anlayacağınız, Amerikan Merkez Bankası’ndan beklenmedik bir uygulama gelmediği takdirde Türk parası değerlenmeye devam edecek. Hatta Merkez politika faizlerini indirse de Türk parası değerlenebilir. Çünkü ucuz euro’nun geleceği ülkelerden bir tanesi Türkiye oluyor. İşte bu nedenle dolar 2 liranın altına inebilir.

suleymanyasar26@gmail.com