- 22.04.2014 00:00
Devletin faiz gideri neredeyse eğitim harcamalarına eşitlendi. Niçin böyle bir tespit yapıyoruz? Çünkü devletin 2014 yılı eğitim harcaması 55,7 milyar lira tutarken bu yıl ödeyeceği faiz gideri 52 milyar liraya ulaşıyor.
Yine bu yılın faiz gideri, sağlık harcamaları ödeneği 18,4 milyar liranın 2,8 katı, adalet harcamaları ödeneği 8,2 milyar liranın tam 6,3 katına ulaşıyor.
Gelelim bu karşılaştırmayı niye yaptığımıza...
Şundan yaptık bu karşılaştırmayı, dün Financial Times gazetesi Euro Bölgesi’nin en sorunlu beş ülkesi İrlanda, İspanya, Yunanistan, Portekiz ve İtalya’nın bu yıl toplam 130 milyar euro faiz ödemesi yapacağını yazdı. Ve bu tutar borç faizinin bu beş ülkenin vergi gelirlerinin yüzde 10’una denk geldiğini açıkladı. İşte bu oran dikkate alındığında Türkiye’nin 2014 yılı faiz giderleri genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 15’ine denk geliyor.
O hâlde, batmış Euro Bölgesi ülkelerinden vergi gelirine oranla çok daha yüksek faiz ödediğimiz ortaya çıkıyor. Tabii bu yüksek faizin, Türkiye de enflasyonun yüksek oranlı olmasından kaynaklandığı, dolayısıyla risk primini çoğalttığı düşünülebilir.
Peki, “enflasyonun yüksek olması faizlerin yükseltilmesine neden olur” görüşü doğru mu?
Gelişmekte olan ülkeler için pek doğru bir görüş değil bu. Çünkü Türkiye’de enflasyon küresel emtia fiyatlarına bağlı olarak değişiyor. Bu arada gelişmekte olan bir ülkenin faiz artırımı küresel fiyatları etkilemiyor. Hatta faiz artınca sıcak para girişi çoğaldığından, bu defa ülke parası değerlendiğinden ithalat talebi çoğalıyor, bu defa artan talep, fiyatlar genel seviyesini yükseltiyor.
Peki, niye anlattık bütün bunları?
Anlattık, çünkü 24 Nisan’da Merkez Bankası para politikası kurulu politika faizlerini gözden geçirecek. İşte bu toplantıda faizlerin indirilmesinde fayda var.
Niye faizlerin indirilmesinde fayda var?
Çünkü halen faiz koridorunun üst bandı yüzde 12, alt bandı yüzde 8, bir haftalık repo faiz oranı yüzde 10 düzeyinde bulunuyor. Bu oranlar kredi faiz oranlarının anlamsız biçimde yüksek kalmasına neden oluyor. Hemen belirtelim şirketlerin kullandığı yıllık kredi faiz oranları neredeyse yüzde 22 düzeyinde seyrediyor. Ve bu faiz oranlarının yatırımları engellediğini söylemek herhalde yanlış olmaz.
O hâlde büyümeye destek için faizlerin gerilemesi gerekiyor. Anlayacağınız, faizlerin gerilemesi hem Hazine’nin yüksek faiz ödemesini engelleyecek hem de büyümeyi hızlandıracak. İşte bu nedenle Merkez bu toplantıda faiz indirimi yapmalı.
suleymanyasar26@gmail.com
Yorum Yap