Bugünlerde, geçen bir yıl boyunca çıkan yeni kanunları inceliyorum. Sonuç net: Değil demokrasi olmak, Türkiye artık, demokrasi yolunda bile değil. Seçimlerin varlığı da, bu gerçeği değiştirmiyor: Brunei, Suudi Arabistan gibi birkaç ülke dışında, dünyanın tüm ülkelerinde şu veya bu şekilde seçimler var.

Listelere bakınca bana en çarpıcı gelen sonuç şu:Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimlere parti olarak giriyor. Devlet zırhını kuşanan, devletin tüm gücünü arkasına alan bir lider olarak, partisini, kendinde vücut bulduracak biçimde yeniden kuruyor.

İşin özü, son birkaç yıldır, Erdoğan’ın bizzat yarattığı bir sistemin içinde yaşıyoruz. Son bir yıl içinde TBMM’den geçen kanunlar sayesinde, bir tek yargı mensubunun başvurusuyla tek bir siteye erişimin engellenebilmesi için tüm internet uygulamasının durdurulabilmesi artık “yasal”. “Makul şüphe” ile tüm mal varlığınıza el konması, hapsi boylamanız, kısacası süründürülmeniz de gayet yasal. Hiç olmadı, şu an yüzde 70’i AKP yakını çevrelerin kontrolünde olan ulusal yazılı ve görsel medya organları yoluyla, “kepaze” edilebilir, gerçeklikle hiç alakası olmayan yalan dolan haberlerle “yok edilebilirsiniz”.

Ve bu ortamda, kamuoyu olarak işi gücü bırakıp, demokrasi illüzyonuna kapılıyor, heyecanla milletvekili listelerini takip ediyoruz.

Daha birkaç yıl önceye kadar, milletvekilliği bu kadar önemli bir “iş” değildi. Ama, Ankara’nın orta yerine, Ak Saray’ın kondurulabildiği bir siyasi ortamdayız. Ülkenin, devletin tüm gücünün “merkezde” toplandığı, zaten aşırı merkeziyetçi olan bir devlet sisteminin, şimdi “uçan kuşun bile sorulduğu” bir kökten merkeziyetçiliğe dönüştüğünü görüyoruz. O nedenle de, milletvekilliği Türkiye’nin “en önemli işine” dönüşüverdi. Mesleğinizde her ne konuma gelirseniz gelin, önemli değil; önemli olan, milletvekili veya yakını olmak. Gelişmiş bir ülkenin, herhangi bir vatandaşının sahip olduğu yaşam koşullarına sahip olabilmek için, “vekillerin” sihirli dokunuşunun kapsama alanı altında olmanız gerek. Bu, aslında Türkiye’nin sıradan vatandaşları için tam bir trajedi. Politikacılar ve politika çevresi, yeni seçkinler sınıfını oluşturuyor: eğer bu sınıfla yakın ilişkileriniz yoksa, otomatikman “bir alt sınıfa” itiliyorsunuz. Yeni seçkinler sınıfı politikacıların çevresini de siyasi yorumcular çevreliyor: Krallar ve naipleri.

Çözemediğimiz sorunları da, kozmetik yöntemlerle “çözermiş” gibi yapıyoruz. Mesela kimlik sorunu: Listelerde, o veya bu kökenden kaç adayın olduğu partizanlar arasında ateşli tartışma veya üstünlük taslama konusu oluyor. Bu da, tam “Nuh’un Gemisi psikolojisi”. Gemiye hangi kökenden kaç kişi doldurulduğundan daha önemli bir şey var: O adayın, kökeninin kimliğini, o kimliğin getirdiği sorunları savunmak için ne gibi projeleri, çalışmaları var?

Mesela, Roman aday Özcan Purçu’nun çalışmalarını yakından biliyor ve milletvekilliğini gecesini gündüzüne katarak kendi kimlik grubunun korkunç boyuttaki sorunlarını çözmeye harcayacağını öngörebiliyorum. Kaldı ki, Purçu’nun çantasında, her türlü görüşten Roman sivil toplum örgütlerinin de projeleri şimdiden hazır. Toplumun en dibindeki Romanların temel sorunlarının Meclis çatısında çözülebilmesi Türkiye’nin kazancı olacaktır. Bu noktada, Purçu’nun aday olduğu partinin ötesinde bir temsiliyet ve “çözüm” yetisi var.

Tüm kimliklerin adaylarının da, böyle bir profili olmalı; olmalıydı. Ancak, bizi temsil edecek “vekillerimizi” seçerken, yani dört yılda bir tek demokrasi kırıntısı önümüze serpildiği anda, seçmenler olarak, bizim yerimize sorunlarımızı çözmek için politika üretecek kişilerin ne yapacağını bilmiyoruz; dahası bilmek gibi bir derdimiz de yok.

Demokratikleşme yoluna geri dönmenin yolu, Türkiye’de merkezi yeniden oluşturmak. Bunun yolu da, muhalefetin birbirinden nasıl oy kapacağının hesabını yapması değil: Merkezi, AKP’den oy alarak ve sıradan insanın günlük sorunlarına odaklanarak yeniden kurmak.

oneysezin@hotmail.com