Suriye'de iyilerle kötüler mi savaşıyor?

İlerici güçlerle gerici güçler mi savaşıyor?

Savaşan taraflardan birinin ya da bir başkasının tarafını tutmamız mı gerekiyor?

Böyle düşünenler var.

Ya Şii olduğu için ya da "ilerici" olduğunu sandıkları için Esad'ı tutanlar var; Rusya'nın ilerici bir rol oynadığını düşünenler var; Esad'ı devirir diye Amerikan müdahalesini destekleyenler var; IŞİD'i ezer diye Amerika'yı destekleyenler var; Şiilere karşı çeşitli Sünni güçleri destekleyenler var...

Bütün bu taraftarlar, Suriye'deki savaşın temel nedenini ya gözden kaçırıyor ya görmezden geliyor.

Suriye'de dünyanın iki emperyal gücü karşı karşıya. Amerika ve Rusya, dünyanın iki en büyük, en silahlı gücü birbiriyle boy ölçüşüyor.

Geçen yıl Ukrayna'da karşı karşıya geldiler; ama orada doğrudan kendi silahlı güçleriyle değil, aracılar yoluyla itiştiler. Suriye'de ise bizzat kendi askerleri var.

Biri IŞİD'i ortadan kaldırmak, diğeri Esad'ı korumak amacıyla orada.

Ama asıl mücadele başka.

Üç yıl öncesinin Arap devrimleri Amerika açısından bölgedeki egemenliğini tümüyle kaybetme tehlikesini gündeme getirdi. Bir yandan Çin'in yükselişini kollarken, bir yandan Ortadoğu'yu kaybetmek kabul edilebilecek bir şey değildi. Üstelik Afganistan ve Irak'ta her şeyi yüzüne bulaştırdıktan sonra, bir de Kuzey Afrika, Mısır ve Doğu Akdeniz'de denetleyemediği popüler yönetimlere izin veremezdi. Libya'nın bombalanması, Mısır'da Sisi darbesinin desteklenmesi, Bahreyn ve Yemen'e Suudi Arabistan aracılığıyla askerî müdahaleden sonra, Amerika Suriye'de bölgenin egemen gücü olduğunu kanıtlamaya çalışıyor.

Rusya ise, 1989 çöküşünden sonra, yeniden bir dünya gücü olduğunu kanıtlamaya.

Ve her ikisi de irili ufaklı çeşitli müttefikleriyle birlikte Suriye'de kozlarını paylaşıyor. İki dev itişirken, Türkiye, İran, Suudi Arabistan gibi küçük müttefikleri de kendi çıkarları doğrultusunda fırsat kolluyor, küçük bir pay koparmaya çabalıyor.

Günümüzde emperyalizm basit bir hammadde ve pazar kazanma rekabetinden ibaret değil. Ekonomik rekabetle jeo-politik egemenlik kavgasının iç içe geçmiş hâli.

Ve emperyalist rekabetin sıcak sahnesi bugün Suriye.

Bu sahnede iyi ile kötü mücadele etmiyor. Hiçbir anlamda.

Ve bu savaştan hiç kimsenin kazançlı çıkması mümkün değil. Yüzbinlerce Suriyeli öldü. Milyonlarcası yerinden yurdundan, evinden ve toprağından oldu.

Obama, Putin, Esad, Suudi Kralı ve Erdoğan saraylarında oturmaya devam ederken, Suriyeliler ölüyor, kaçıyor, göç ediyor.

İyi ile kötü yok; tutacak bir taraf yok.

Tek şey var yapacak: Savaşa karşı çıkmak; savaşa karşı örgütlenmek; Amerikan ve Rus bombalarının durması için çabalamak; ve en önemlisi Türkiye'nin en ufak bir müdahalesine bile izin vermemek.

Roni Margulies

ronmargulies@btinternet.com

(Sosyalist İşçi)