Roni MARGULIES Tüm Köşe Yazıları

Son Dakika

Mutlu bitmiş bir göç öyküsü

Benim baba tarafım Polonya’dan gelmiştir. Dedem 1897’de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun bir vatandaşı olarak Krakow’da doğmuş, Birinci Dünya Savaşı’nda çarpıştıktan sonra Viyana Üniversitesi’nde okumuş, Berlin’de mühendis olarak ilk işine girmiş ve 1925 Nisan’ında evlendikten hemen sonra Türkiye’ye göçmüş. Kalıcı olmasını düşünmüyorlarmış bu göçün, bir yıl çalıştıktan sonra geri döneceklermiş, ama iş uzamış ve Naziler’in Polonya’yı işgal etmesiyle beraber geri dönülecek yer kalmamış, göç

20.05.2023

Haydi başka gezegene gidelim!

Dünyada bütün nüfusa yetecek kadar ekmek var mı? Var. Yaşamak için insanın doyması gerekiyor mu? Gerekiyor. O zaman makul bir dünyada, başka her şeyden bağımsız olarak, herkes her gün yeterince ekmek yer. Kapitalizm bunu sağlayacak şekilde örgütlenmiş bir sistem mi? Hayır. “Parası olan insanların” değil, “insanlığın” temel ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan bir sistem mi? Hayır. Demek ki makul bir sistem değil.

22.03.2023

Diktatör, komplo ve ölüm

Stalin’in son gecesi… Güvenlik protokolü uyarınca çağrılmadan içeri girmeleri kesinlikle yasak olan Nöbetçiler Sibirya’ya sürülmek korkusu yaşamayıp kahvaltı saatinde yanına girseydi; “Yoldaş”ları Beria, Malenkov ve Kruşçev doktor nefretini bildikleri Stalin’den korkmayıp zamanında doktor çağırsaydı ölümden kurtulur muydu Stalin? Belki. Şu kadarı kesin: Diktatör olmanın pek çok faydası var kuşkusuz, ama sona gelindiğinde pek çok zararı da olabiliyor.

13.03.2023

“Maşallah şehrin temizliği gayet güzel”

Geçen gün okuduğum bir haber bana askerlik günlerimi, en çok da generalin tugayı teftişe gelişlerini hatırlattı. Gelecek olan general yıllarca kabzımallık yaptıktan sonra ileri bir yaşta ansızın general olmaya karar vermiş olamayacağına göre, gençliğinde kendisinin de teftişlere maruz kalmış, dağlara tırmanıp taş boyamış, hela temizlemiş olması gerekir. Yani bütün bunların teftişin hemen öncesinde yapıldığının, sonra da kimsenin taşlarla, helalarla bir dahaki teftişe kadar ilgilenmediğinin fark

27.02.2023

Türk erkeği ağlamaz (ben ağlarım)

Her büyük felakette olduğu gibi, bu sefer de dayanışmanın sayısız ve sınırsız örneklerini gördük. Beni asıl etkileyen, bana dokunaklı gelen, insanlığımı bana hatırlatan resmî yardımlar olmadı. Devletlerin birbirlerine yardımları hiçbir zaman karşılıksız değildir. Muhakkak bir karşılık beklentisi vardır, diplomatik bir avantaj veya bir propaganda fırsatı elde edilir. Beni asıl etkileyen, sırf yardıma ihtiyaç duyan insanlar olduğu için harekete geçen, fedakârlık eden sıradan insanlardı.

20.02.2023

Puslu havayı seven yabancı kurtlar

Bu devlet, deprem vergisi toplayıp depreme karşı hiçbir önlem almayan, isteyen müteahhidin istediği gibi bina yapmasına göz yuman, kendi mevzuatına uyulmasını bile sağlamayan bir devlet. Ama olsun! Önemli olan, puslu havalarda kurtlara dikkat etmektir.

13.02.2023

Dört dilde geçinemiyoruz!

Aşağıda fotoğrafını göreceğiniz el ilanı yirminci yüzyılın başlarında Selanik sokaklarında dağıtılmış bir miting duyurusu. Bildiri beş dilde yazılmış: Türkçe, Fransızca, Rumca, Bulgarca ve İbranice! Demek ki, emekçilerin beş dilde ‘Geçinemiyoruz’ demesi bu topraklarda hem mümkünmüş hem de zaten bir zamanlar yapılıyormuş.

6.02.2023

Yasaklamalı mı, yasaklamamalı mı?

“Normal koşullarda” inançlara saygıdan ziyade ifade özgürlüğünün önemsenmesi gerektiğini düşünürdüm. Fakat Batı’nın ırkçılık, İslamofobi ve işçi düşmanı koşullarında geçerli değil bu yaklaşım. Burada sorun saygısızlık değil çünkü, ırkçılık ve faşizm. Kur’an yakanlar İslam hakkında bir görüş ifade etmek için değil, örgütlenmek için, seferber olmak ve yarınki silahlı saldırılara ortam hazırlamak için yakıyor kitabı. Kısacası, İsveç hükümeti Kur’an’ı yaktırtmamalı, Paludan’ı tutuklamalıydı.

29.01.2023

İnsan insanın kurdu mudur?

Doğal hâlinde insanın tanımlayıcı özellikleri merhamet, işbirliği, yardımlaşma, diğerkamlık ve empatidir. Şempanze ve bonobolardan yunuslar ve kurtlara kadar, toplum hâlinde yaşayan tüm canlılar için bunlar avantajlı ve olmazsa olmaz özelliklerdir. İnsan kötü, bencil, şiddete düşkün bir hayvan değil, toplumsal yaşamın yontup şekillendirdiği iyi ve sosyal bir hayvandır, sosyalizm için biçilmiş kaftan bir yaratıktır.

21.01.2023

Ardahan Umumî Helalar Müstahdemliği ve hukuk

Yıllar sonra, ya Aydınlar Ocağı ya Komünizmle Mücadele Derneği gibi habis bir ortamda başarısız alıcı ile hakim karşılaşmış, tanışmış ve arkadaş olmuş. Ahbaplıkları ilerlediğinde adam sormuş: Şöyle şöyle bir dava vardı, siz davacıyı haklı bulmuştunuz, hatırlıyor musunuz? Hakim hatırlamış. Evet, demiş, iki tane de yalancı şahit vardı!

15.01.2023

Seküler milliyetçilik ve dindar milliyetçilik

Artık seküler milliyetçilik ile dindar milliyetçilik arasındaki fark hemen hemen yok oldu. Sekülerlikle dindarlık arka plana düştü, milliyetçilik azgın bir canavar olarak en önde duruyor, ırkçılık, göçmen düşmanlığı, yabancı düşmanlığı gibi yakın dostlarıyla birlikte.

15.01.2023

Bizde ırkçılık yoktur!

Avlaremoz adlı bir internet sitesi var. Biraz aykırı, Yahudi cemaatinin resmî sessizliği karşısında ses çıkarmaya çalışan, her zaman değilse de çok zaman ilginç ve cesur olan bir site. Birkaç yıldır Avlaremoz aralık ayında bir anket düzenliyor: “Yılın en antisemit vakası”! Sekiz on tane vaka sunuluyor ve sitenin okuyucuları en “sevdikleri”, en “güzel” vakayı seçiyor. Ben de en beğendiğim birkaç vakayı aktarıp gideyim, akşama geyik gibi sarhoş olmayı planlayan okuyucularımı fazla sıkmayayım.

1.01.2023

Hukuk ve guguk

Hayatımda sadece bir kez CHP’ye oy verdim. Tekrarlattırılan İstanbul belediye başkanı seçiminde “Bu kadarına da çüş artık, bu hukuksuzluğa izin vermemek gerek” deyip İmamoğlu’na oy vermek zorunda kaldım. Tüm yargı mensup ve kurumlarından rica ediyorum: Adamı mağdur duruma düşürüyorsunuz, yukarıdan talimat alıp hukuku yok sayıyorsunuz, ikinci kez CHP’ye oy vermek zorunda bırakacaksınız beni. Yapmayın, Allah rızası için!

24.12.2022

“İçimizde!”

Her ulusal bayramda onu yücelten söylevler çekiyor, yazılar yazıyoruz; şimdiye dek söylenmemiş bir övgü cümlesi bulmak için kafamızı zorluyor, birbirimizle yarışıyoruz. Ama askerler, kurumsallaşan törenlerinde hepimizi geçiyor: Kara Harp Okulu’nda yoklama yapılırken, onun okul numarasını okuyup ‘İçimizde’ diye bağırıyor, şehirlerimizin kurtuluş bayramlarında büstünü kucaklayıp koşturuyorlar…” (Mete Tunçay).

15.11.2022

Milliyetçilikle dindar muhafazakârlığın ittifakı

1.11.2022

Ölürüm Türkiyem

13.10.2022

Bir gece ansızın gidebilirsiniz!

19.09.2022

Ortodoks sol ve Mustafa Kemal

23.08.2022

“Kavgaya hazır olmalısınız”

14.08.2022

Küçük ılık su birikintisi

7.08.2022

Biz Türkler niye böyleyiz?

24.07.2022

Yüksek ateşten mütevellit rüya

17.07.2022

Marksist olmanın müthiş heyecanı

Kendimle epey zamandır beraberim, artık iyi biliyorum ki haklı veya haksız olmaktan, yanılıyor veya yanılmıyor olmaktan tamamen bağımsız olarak, acımasızca mantıklı ve tümüyle tutarlı bir şekilde davranan bir beynim var. Bence haksız değil haklı, yanılıyor değil yanılmıyor, ama böyle bir iddiayla herkesi gıcık etmenin anlamı yok; şu kadarını söyleyeyim: Bu beyin 1975 yazının sonunda artık marksist olduğumuza karar verdi ve kararını bana bildirdi.