Şırnak’ın Silopi ilçesi yakınlarındaki Cudi Dağı’ndaki ormanlık alanda 16 Temmuz’da çıkan yangınlar ancak üç gün sonra kontrol altında alınabildi. Ardından, Diyarbakır’ın Lice ve Kulp ilçelerinde 19 Temmuz’da eşzamanlı yangınlar başladı. Yangınlarda 1000 hektar alan zarar gördü.

Yangınlar bölgede o tarihten bu yana hız kesmeden devam ediyor.

Dersim Hozat’ta jandarmanın uzun namlulu silahlar ve havan toplarıyla ateş açması sonucu orman yangını çıktı.

Diyarbakır’ın Lice, Hani, Kocaköy ilçelerinde yangın çıktı. Lice’de askerin başlattığı yangınlar üç gün sürdü.

Diyarbakır Büyükşehir ve ilçe belediyelerine ait itfaiye ekipleri yangına müdahale etmek istedi ancak asker buna izin vermediği gibi ekipleri engellemeye çalıştı. Tüm engellemelere rağmen köylüler ve belediye yetkilileri yangına müdahale etti.

25 Temmuz’da Lice’de Fis Ovası çevresinin askerler tarafından ateşe verildiği ve yangının büyüdüğü belirtildi. Tahminlere göre, 50 bin dönüm orman kül oldu.

Hakkâri Şemdinli’de bombardıman sonrası orman yangını çıktı.

Kürdistan Bölgesi’nin Erbil iline bağlı Mergesor ilçesi çevresinde Türkiye’nin savaş uçaklarının bombalaması sonucu yangın çıktı. Çok sayıda bahçe ve tarla kül oldu.

Silvan’da altı köyde çıkan yangının bilançosuna göre 13 ev kül tamamen kül oldu. Yangının yüksek gerilim hatlarından sıçrayan kıvılcımlar sebebiyle çıktığı belirtildi.

Dersim merkeze bağlı Kuruspi mevkiinde karakoldan açılan ateş sonucu ormanlık alanda yangın çıktı.

Şırnak/ Uludere’nin Ortaköy köyünde, Jandarma karakolu tarafından atıldığı belirtilen bomba sonucu yangın çıktı.

Bunlar son iki haftada meydana gelen orman yangınları ve ekolojik kayıplardan sadece bazıları.

Geçmişin katliamları, köy boşaltmaları, asimilasyon ve sürgün politikaları, yakan, yıkan, yok eden zihniyeti geri döndü. 1990’larda PKK güçlerine yönelik birçok askerî operasyonun bombalama, köy ve orman yakmalarla sürdürüldüğü dün gibi hafızalarda. O yılların orman ve köy yakma politikası 2015 Türkiye’sinde AKP eliyle gerçekleştirilmeye çalışılıyor.

Türk devleti, Kürtleri ve Kürdistan coğrafyasını öteden beri kendine tehlike teşkil edebilecek kimsenin barınamayacağı şekilde yok etmeye çalışıyor.

Bugüne kadar köy yakmalar ve boşaltmalar genellikle zorunlu göç bağlamında ele alındı ancak en az zorunlu göç kadar önemli bir mesele de köy ekolojisinin tamamen tahrip edilerek büyük zarara uğratılmış olması. Önemli oranda insanın bölgeden çekilmesiyle orada süregelen tarım ve hayvancılık yok edildi, toprağa, tarıma, doğaya ait hafızasızlaşma süreci başladı, bu politikalar hem coğrafyayı hem o coğrafyanın insanını çoraklaştırdı.

HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız, Cudi’de askerler tarafından yapılan top atışı sonucu meydana gelen yangına ilişkin Orman ve Su İşleri Bakanlığı Veysel Eroğlu’nun yanıtlaması talebiyle önerge verdi. 2010’da dönemin Iğdır Milletvekili Pervin Buldan da orman yangınlarıyla ilgili sorduğu soruya Eroğlu’ndan şu cevabı almıştı: “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde son 20 yılda çıkan orman yangınları sonucu 5649 hektarlık alan zarar görmüştür. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’ndeki ormanların hâkim ağaç türü meşe olup, bu ağaçlar biyolojileri gereği yangın sonrası yaşama yeteneğini kaybetmeyerek yeniden sürgün vermektedir. Bu nedenle yangından zarar gören meşe alanlarına ağaç dikilmemektedir.”

Eroğlu’ndan yine siyasetin gereği bir açıklama geleceği aşikâr da çevre örgütleri nerede? İşin ekolojik boyutu görüldüğü üzere az buz değil ama çevre, ekoloji ve doğa koruma örgütlerinden konunun hassasiyetiyle ilgili gözüme pek bir açıklama ilişmedi. Herkesin elinde vicdan terazisiyle gezip, dilinden düşürmediği “X yerde X olurken neredeydiniz” sorusunu sormak bir nebze abes olabilir. Ancak, Türkiye’nin dört bir yanında ekoloji ve yaşam alanları mücadelesi sürerken, Batı illerinde, Karadeniz’de, Akdeniz’de doğa katliamlarına ses çıkarıp Kürt illerindeki ekoloji kıyımına ses çıkarmamayı tarih affetmez.

pelincengiz@gmail.com