Yunan mitolojisindeki Sisifos efsanesini bilirsiniz, efsaneye göre Sisifos tanrılar tarafından çok ağır bir kayayı dağın tepesine çıkarmak üzere cezalandırılır. Sisifos, çaresizce kayayı dağın tepesine doğru çıkarmaya çalışır ve tam dağın tepesine ulaşacakken kaya tekrar aşağı yuvarlanır. Sisifos, kayayı tekrar tepeye çıkarmak üzere çaba gösterir, ancak kaya hiçbir zaman dağın tepesinde durmaz, mücadelesi de böyle sürer gider.

Yunanistan Maliye Bakanı Yanis Varoufakis, Le Monde gazetesine verdiği röportajda, Yunanistan’ın durumunu büyük bir kayayı dağın tepesine yuvarlamaya mahkûm olmuş Sisifos’a benzeterek, “Biz taşı yerinden oynatmayacağız” diyor.

Yunanistan’ın girdiği borç sarmalından kurtulmak üzere IMF, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası’ndan oluşan Troyka ile yaptığı ilk borç anlaşmaları 2010 yılının ilk aylarına denk düşüyor. Yunanistan’ın kredi notunun rating kuruluşlarınca art arda düşürüldüğü, Alman ve Yunan 10 yıllık tahvilleri faizleri arasındaki farkın 1000 puanı geçtiği bu dönemde, Troyka, özelleştirme, varlık satışları ve kamuda küçülme karşılığında Yunanistan’a yarım etmeyi kabul etti. Ondan sonra da zaten ülkede acı reçetelere tepki olarak protestolar, grevler ve intihar haberleri eksik olmadı.

SYRİZA, Yunan hükümetlerine dayatılan kurtarma paketlerinin koşullarının ülkeyi giderek daha fazla yoksullaştırdığı, işsizliği tırmandırdığı ve üstelik ülkenin borç yükünü de azaltmadığı görüşünde. Birkaç kez borçlarının bir bölümünün silinmesine rağmen Yunanistan’ın hâlâ 320 milyar euro civarında borcu var. Bu da Yunanistan’ın GSYH’sının yüzde 175’ine denk geliyor.

Malum, SYRİZA’nın zaferinin ardından Alexis Tsipras, Troyka ile asla masaya oturmayacaklarını, uluslararası kuruluşların kurtarma paketi karşılığında dayattığı kemer sıkma önlemlerine son vereceklerini kesin bir dille ifade etti.

Troyka’nın Avrupa sahnesinde, başta Yunanistan olmak üzere borçlu ülkelere acı reçeteleri dayatması devam ederken, bir yandan da Troyka’nın yapısına ve uygulamalarına ilişkin tartışmalar yapılıyordu. Örneğin, Lahey Adalet Divanı’nın bu konuyla ilgili çekinceleri de epeydir Avrupa’da biliniyordu. Lahey Adalet Divanı, özellikle Avrupa Merkez Bankası için “hem AB’ye üye ülkelerin borç sorununun tarafı hem de yargıcı olarak bu süreci yönetemez” diyordu. Tabii, aynı durum haliyle IMF için de geçerli.

Troyka meselesi giderek çıkmazda. Nitekim, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker de, Troyka’nın kaldırılabileceğini ve yerine alternatif çözüm getirilebileceğini düşünüyor. Juncker, geçen yıl göreve geldikten sonra yaptığı bir açıklamada, “İleride Troyka’nın yerine, demokratik açıdan daha meşru, daha fazla hesap sorulabilir, hem ulusal düzeyde hem de Avrupa düzeyinde daha fazla parlamenter denetime tabi olacak bir yapı oluşturabilmeliyiz” ifadelerine yer vermişti.

Juncker’in bu açıklaması, Tsipras’ın elini güçlendirecek bir veri olarak nitelendirilebilir. Avrupa için, gelecekte reform ve mali destek paketlerinin sadece mali sürdürülebilirliği değil aynı zamanda toplumsal etkileri de içermesi önemli olacak.

Diğer yandan, Varoufakis de, Euro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem ile yaptığı görüşmenin ardından, bugüne kadar alınan kurtarma paketi kredisinin koşullarını Troyka yerine Euro Bölgesi liderleriyle görüşeceklerini, borçların bir kısmını da sildirmeye çalışacaklarını kaydetti ve ekledi: “Çürük temeller üzerine kurulmuş Troyka ile çalışmayacağız.”

12 Şubat’ta AB Liderler Zirvesi var. Tsipras’ın burada Angela Merkel ile görüşmesi muhtemel. 16 Şubat’ta ise AB Maliye ve Ekonomi Bakanları toplantısı ECOFIN var. Bu toplantılarda Yunanistan’ın hangi taleplerinin karşılanabilir hangilerinin karşılanamaz olduğu masaya yatırılacak. Yunanistan mayısa kadar mali durumla ilgili bir çözüm bulmayı ve o zamana kadar da yeni kredi istemeyeceklerini belirtiyor.

Sisifos’un kayasına şimdilik dokunan yok, tepeye nasıl taşınacağı ise merak konusu.

pelincengiz@gmail.com