Düşürülen Rus uçağı üzerinden yapılan böbürlenmeye bakınca benim aklıma bir film sahnesi geliyor.

Jean Jacques Annaud’un yönettiği “Ayı” filminde, yavru ayının bir dağ aslanıyla mücadelesine tanık oluyoruz.

Aslan sonunda yavru ayıyı yakalıyor, pençeleriyle yüzünü kanatıyor. Yavruyu hırpalarken aslanın bir anda durduğuna ve geri çekilmeye başladığına tanık oluyoruz. Yavru ayı bağırması ve dik duruşunun aslanı kaçırdığını zannediyor; az önceki acı dolu çığlıklarının yerini zafer çığlıkları alıyor. Fakat sonra, kamera bir adım geriye çekildiğinde görüyoruz ki yavru ayının arkasında devasa cüssesiyle ve olanca tehdit edici görüntüsüyle anne ayı durmaktadır.

Yandaş medyanın manşetlerine bakınca hasreti çekilen “muhteşem ülke, muhteşem dünya lideri” bu uçak düşürme eyleminde bulunmuş gibi görünüyor. Bu işten epey bir böbürleniyorlar...

Türkiye’nin bu böbürlenmesi o yavru ayının böbürlenmesi gibi; Rusya askeri bir tehdit ifade etmek yerine, “bu işin sonuçları ağır olacak” gibi ibareler kullanıyorsa, Türkiye’ye bakarken arka tarafta NATO’yu görmesindendir.

Ama filmde anlatılan hikâye ile bugün bizim başımıza aldığımız bela arasında önemli bir fark var. Anne ayı yavrusunu korumak için ölümü göze alır belki ama NATO’nun Türkiye için yapacaklarının sınırları, kısıtları vardır.

Ben Putin’in, uçaklarının düşürülmesi üzerine verdiği ilk demeçte Türkiye’nin IŞİD’den petrol aldığından söz etmesini işte bu sınırları, bu kısıtları daha da arttırmaya yönelik bir adım olarak görüyorum. Batıya, arkasında durduğunuz Türkiye sizinle aynı değerleri, aynı kaygıları paylaşmıyor demek istiyor. Muhtemeldir ki, önümüzdeki günlerde bu “Türkiye-IŞİD bağlantısı” iddiası Rus kaynakları tarafından çok daha yüksek sesle dile getirilecektir.

Rus uçağının Türkiye üzerinde 8-10 saniye uçması üzerine, neden Rusyayı “ihtar etmek”, “kınamak” gibi diplomatik araçlara başvurulmadığı, hemen silaha sarılındığı sorulduğunda da, Rusya’nın Türkmenleri vurmasından söz ediliyor. Bu uçak vurma işinin Türkmenlerin üzerine daha fazla bomba yağmasına yol açacağına ilişkin kaygımı şimdilik bir kenara koyuyorum.

Ama eğer dert gerçekten Türkmenleri korumaksa, neden IŞİD Türkmenleri kıtır kıtır keserken Türkiye’nin çıtı bile çıkmıyordu? Onlar Şii olduğu için mi? Türkmenler ancak Sünni olunca mı bizim korumamıza mazhar oluyorlar.

Türkiye’nin vurduğu uçaktan atılan pilotları aşağıda cihatçı kılıklı adamlar, tekbir getirerek makineli tüfeklerle tarıyorlardı ya, Rusya’nın dünyaya sunacağı fotoğrafın işte tam da bu olacağını ve Türkiye’nin Suriye’de oynadığı rolün çok daha rahatsız edici bir şekilde uluslararası platformların önüne getirileceğini düşünüyorum.

Uluslararası ilişkilerde, arkanızdaki desteğe güvenip adım atmak risklidir; hele hele sizin o desteği zayıflatacak “kusurlarınız” varsa, aldığınız risk muazzam boyutlara ulaşmış demektir.