Cumhuriyet Halk Partisi’nin tüm büyükşehir belediye başkanları, enerji fiyatlarındaki artışın ulaşım ve su dağıtımı gibi temel belediye hizmetlerine yansıdığını belirterek ortak bir bildiri yayımladı ve hükümete çağrıda bulundu.

CHP’li 11 büyükşehir belediye başkanı, yayınladıkları ortak bildiride, belediye hizmetlerinin vatandaşa daha büyük zam olarak geri dönmemesi için belediyelerin kullandığı akaryakıta KDV ve ÖTV muafiyeti getirilmesini, toplu taşıma ve su dağıtımında kullanılan elektrik maliyetlerinde belediyeler için avantajlı tarifeye geçilmesini, doğalgazda da farklı bir tarife uygulanmasını talep etti.

Belediye başkanları ayrıca Halk Ekmek üretiminin de zora gireceğini, “belediyelere TMO tarafından yeteri kadar unun uygun fiyatlama ile verilmemesi durumunda, bu üretim maliyetleri de katlanabilir olmaktan çıkacağını” belirtti.

İstanbul Halk Ekmek, Edirnekapı Halk Ekmek Fabrikası’na gelen elektrik faturasını paylaşmış, Eylül ayında 202 bin lira gelen faturanın Ocak ayında 755 bin lira geldiğini açıklamıştı.

Yurt genelinde eylem

Yılbaşında uygulamaya konulan yeni düzenlemeye göre elektrik tarifelerinde mesken, sanayi ve ticarethane abone grupları için ortalama yüzde 52 ile yüzde 125 arasında değişen oranlarda artışa gidildi. Kademelere göre aylık 150 kilovatsaatlik tüketim kritik sınır olarak belirlendi, bu tüketimin üzerindeki harcamalara yüzde 125 zam geldi. EMO’nun belirlediği rakamlara göre Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin elektrik tüketimi 210 kilovatsaat. Dolayısıyla, ilk faturaların gelmesiyle beraber, 6 milyondan fazla hanenin yüzde 125’lik faizden etkilendiği düşünülüyor.

Türkiye genelinde bir çok ilde vatandaşlar faturaları protesto etti, bazı işletmeler faturalarını ifşa etti, kafeler “giriş parası” almaya başladı. Diyarbakır, Mardin, Ağrı, Hakkari, Urfa, Mardin, Diyarbakır, Antep, İstanbul ve İzmir’de yürüyüş yapıldı, halk elektrik işletmelerinin önünde toplanarak tepkisini dile getirdi.

Elektrik faturasını ödemekte zorlanan işletmeler vitrinlerine elektrik faturalarını gösteren afişler astı. Bazı restoran ve cafelerde açılış ücreti alınmaya başlanırken, bazı restoran ve cafelerde ısıtıcı için ücret talep ediliyor. Bazı restoranlarda ise yoğun saatlerinde öğle ve akşam saatlerinde çay-kahve servisi yapılmıyor.

Cemevleri elektrik faturalarını ödemeyecek

Alevi Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Celal Fırat, 8 Şubat’ta sosyal medyadan yaptığı açıklamada Alevi Dernekleri Federasyonu olarak elektrik faturalarını ödememe kararı aldıklarını duyurdu ve 9 Şubat’ta toplu olarak mahkemeye başvuracaklarını belirtti

Cemevinin ticarethane statüsünde göründüğünü ve bu sebeple ibadethanelere tanınan elektrik ödemesi muafiyetinin tanınmadığını belirten Fırat, 30 bin liralık elektrik faturasını sosyal medya hesabından paylaştı ve “Eşit yurttaşlık istiyoruz! Buyrun gelin elektriğimizi kesin. Cemevlerimiz ticarethane değil, ibadethanemizdir” “Bu ülkede diğer ibadethanelere ne hak tanınıyorsa bize de onun sağlanmasını istiyoruz” dedi.

Independent Türkçe’ye açıklamada bulunan Fırat, “Aldığımız karar şu an için 22 cemevini kapsıyor. Ancak kısa sürede tüm ülkedeki cemevlerini kapsayacak. Birçok yerden arayıp biz de ödemeyeceğiz diyorlar,” dedi.

Cem Vakfı daha önce mahkemeye başvurmuş, kilise ve sinagoglara tanınan elektrik faturasından muaf tutulma hakkının cemevlerine de tanınmasını talep etmişti. Talebin reddedilmesinin ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuşlar, AİHM de cemevlerinin ibadethane olduğu yönünde karar vermişti.

EMO enerji denetimi için uyardı

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) 6 Şubat’ta yayınladığı yazılı açıklamada elektrik dağıtım şirketlerinin denetiminin özel şirketler tarafından yapılmaması gerektiğini savundu.

Yapılan açıklamada, “Elektrik Piyasası Kanunu`nda 25 Kasım 2020 tarihinde yapılan değişiklikle elektrik dağıtım şirketlerinin denetiminin özel şirketler tarafından yapılmasının önü açılmıştı. Bu dönüşüm gerçekleşirse bütün ülkenin akıbeti Isparta gibi olacaktır.” ifadeleri kullanıldı.

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Pala, Şubat ayında gelecek faturaların daha da yüksek olacağını belirtti.

Birgün gazetesinden Bahadır Özgür’ün haberine göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM) kapsamındaki santrallerin 2022 yılı listesini yayınladı. Buna göre “halkın faturalar nedeniyle tepkisini çeken elektrik dağıtımı yapan şirketlerin 75 santrali 2022 yılında da garanti ödemesi kapsamında bulunuyor.”

Kalın: Düzenlemeye gidilecek

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, elektrik faturaları ile ilgili düzenlemeye gidileceğini açıkladı.

7 Şubat’ta katıldığı televizyon programında soruları yanıtlayan Kalın, “vatandaşımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz,” dedi.

Kalın sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tabi ki içeride elektrikle ilgili, uluslararası enerji piyasalarında yaşanan birçok değişimle, hareketlilikle birlikte gelen bir pahalılık var, bu doğru. Bunu iyileştirecek ve vatandaşın o manada yükünü hafifletecek yeni adımlar da elbette atılacak.

Son millete hitapta Cumhurbaşkanımız zaten bunu açıkladı. Kullanılan kilovatsaat kotasını 150’den 210’a çıkartmak suretiyle, nispi de olsa bir rahatlama geldi ama benzer adımlar gene gelecek.”