Seçim hükümetine bakan vermek gibi, söylendiğinde insana çok basit bir şey gibi görünen işlem, ne davalara yol açtı! MHP’de epey bir gulgule yarattı. Gerçi Tuğrul Türkeş oradan çok adam koparıp götürecek bir “siyasi figür” değil, ama gene de olay partide ciddi rahatsızlık yarattı.

HDP de öyle. Tamam, orada bir ittifak var. Davutoğlu’nun bakan olmak üzere davet ettiği kişinin (Levent Tüzel) geldiği parti (EMEP) üyesinin bakan olmasına (AKP’li koalisyonda) karşı imiş. İyi de, sonuçta HDP’nin milletvekili olarak Meclis’e girmişsin; “parti disiplini” diye çok zaman kötü işleyen bir şey var, sonuç olarak, ve bu durumda işlemesi de normal. Bunu bozmak hoş olmadı (bozan, belli, Levent Tüzel’in kendisinden çok partisi). Ve tabii gene AKP’ye puan kazandırdı, AKP’ye yaradı.

Tabii ilginç bir konu da bir yerde bakanlığı kabul etmek sorun olurken öbür yerde kabul etmemenin aykırı düşmesi.

AKP ile en kıran kırana mücadele içinde olan parti HDP. AKP’nin birinci parti olarak kuracağı “seçim koalisyonu” içinde bulunmayı en baştan kabullenen parti de o. Neden?

Herhangi bir “esrarengiz” tarafı yok. Uzun boylu tartışma götürür bir tarafı da yok: seçime kadar, seçimden sonra da yeni bir hükümet kuruluncaya kadar (epey uzun sürmesi ihtimali ağır basıyor) bu hükümet işbaşında kalacak. Burada bulunmak ve AKP’yi boş bırakmamak. Bunun yanısıra ya da belki bundan da önce, yalnız AKP’den oluşmuş bir hükümetle seçime gitmemek, hükümet içinde bir “denetim” ögesi olarak bulunmak. Çünkü, nicedir gözlemlediğimiz performansıyla, AKP’den seçim güvenliği beklenemeyeceği ortada.

Bu gibi durumlar sözkonusuyken öbür iki partinin, CHP ile MHP’nin de bu koalisyon içinde bulunmaları daha akılcı olurdu. Bir süreden beri MHP’nin davranışlarında “akılcılık” beklemek bayağı nafile bir beklenti haline geldi. CHP ise seçim öncesinden başlayarak bir hayli serinkanlı, sağduyulu bir çizgi izlemişti. Seçmene ılımlı, sorumlu bir parti izlenimi vermeyi amaçlıyordu ve böyle davranmıştı. Bu noktada bu “boykotçu” tavır bence doğru olmadı. Neyse, ne yapalım…

HDP bence doğru karar verdi, doğru seçim yaptı. Oysa o da öbür iki parti gibi davransa AKP ne kadar mutlu olurdu. Şimdi de, HDP’yi silkelemenin bir yolunu bulmak üzere elinden geleni yapacaktır. Umarım HDP bu manevralarda yolunu şaşırmaz.

“Umarım” diye konuşuyorum, çünkü bizim toplumda özellikle “sol” parlamenter sistemin çeşitli dönemeçlerine, inişleri ve yokuşlarına alışık değil. Bunda sosyalist solun bizzat parlamento içinde bulunamamaktan ileri gelen deneyim yetersizliğinin payı var. Ama zihnî engellerin payı daha büyük. Sosyalist solun bu ülkede ancak 1960 sonrasında bir varlık olma yoluna girdiğini biliyoruz. Formasyon yılları da “devrim” düşüncesi ve beklentisiyle geçti. “Parlamento”, burjuvazinin düzmece bir kurumuydu ve “devrimci”ye yakışmazdı. Böyle bir ideolojiyle yıllar geçirdikten sonra şimdi parlamenter politika yapmak, bunu belirli bir ustalıkla yapmak, kolay değil. Şu anda HDP’li olarak parlamentoya girmiş kimseler arasında dahi bu uyumsuzluğu yaşayanlar olacağını tahmin ediyorum.

Zaten Levet Tüzel olayı da böyle olduğunu kanıtladı.

Birisiyle bir koalisyon içinde bulunmak, onun emrine ya da güdümüne ya da çekimine girmek anlamına gelmez. Sınırlı, ne olduğu tanımlanmış ittifaklar her zaman meşrudur (koalisyon, “ittifak” anlamına da gelmez). Hele, koalisyon yapmayı reddettiği kişinin tek başına iktidar olmasına yarayacak işler yapmak gibi ironik davranışlar anlaşılır gibi değil.

Koalisyon yapmayı reddettiğin varlığın senin duruşunu bozan manevralar yapabilmesi de bayağı acıklı.