Zihnimde biriken birçok şey var, özellikle Gezi olaylarının patlak vermesinden bu yana, Başbakan’ın ve yakın çevresinin aldıkları çeşitli tavırlar üstüne. Ama bunları yazmaya başlamazdan önce açıklanması gereken bir nokta var: AKP’ye başından beri ölesiye düşman olan bazı çevreler, benim gibi bunun tersini yapmış olanlara, şimdi, “Nasılmış? Biz haklı değil miymişiz? Şimdi dediğimize geldiniz mi?” yollu sataşmalarda bulunuyorlar.

Hayır. Böyle değil. Kimsenin “dediğine” gelmedik; aslında herhangi bir yere de gelmedik. Başından beri nerede idiysek, bugün de oradayız. “Orası” dediğim yer, “demokratik değerler dünyası”.

Bize böyle diyenler de böyle, aynı yerde duruyorlar. Ama onların durduğu yer, kendilerini sabitledikleri yer, demokratik değil, anti-demokratik değerlerin dünyası. Ordu’nun siyasette geleneksel rolünü sürdürmesinden yana olan, “Ordu göreve” gibi sloganlarla coşanlar, siyasetin sadece “yukarıdan aşağıya” işlemesinden yana olanlar vb., vb.

Bu iki “duran” cephenin yanında bir de hareket halinde olan kesim vardı: AKP. Benim onlara bunca yıl koşullu destek vermemin temel gerekçesi de buydu: hareket halinde olmaları.

Gelgelelim, bu hareket bir süreden beri (“durdu” demeyeyim, ama), yönünü değiştirdi. “Vesayet” olgusuyla ve onun çeşitli kolları, uzantılarıyla mücadele halindeyken, teknenin burnu “demokratikleşme” yönüne çevrilmişti. Şimdi öyle değil. Tam nereye dönük olduğu da belli değil, çünkü bir yalpalama halinde. Ama durulup oturduğu zaman demokratikleşme değil, otoriterleşme yönünde seyretmeye kararlı olduğu anlaşıldı.

Yani ben ve benim gibiler, biz değişmedik. Onun için de, öteki cephenin söylediği gibi bir yerden kalkıp bir yere gelmedik. Değişen, Başbakan ve onu izleyen kitle. Başbakan zihniyetini değiştirmedikçe, kitlesi onu sakinleştirecek yerde gerilim avcılığı yapmasını alkışladıkça, aramızdaki mesafe de gitgide açılacak gibi görünüyor. Bu iyi bir şey değil. Bence ilk on yıl bayağı iyi geçmiş, çok önemli işler başarılmıştı. Üstelik, demokrasinin elle tutulur olmaya başladığı mıntakalara gelmemize daha hâlâ epey mesafe var. Onun için “yazık oldu” diyebiliriz, ama oldu. Olduran da, “demokrasi” diyenler değil.

Şimdi, o kesimde aramızdaki mesafenin büyümesi, öbür kesimle aramızdaki mesafenin küçülmesi, kısalması anlamına gelmiyor. Bunu özellikle belirtmek istiyorum.

“Öbür kesim” derken, şimdiye kadar orada görünmüş veya yer almış herkesi kastetmiyorum. AKP iktidarını çok haklı nedenlerle eleştirenler var, AKP’nin demokratik potansiyeline inanmayanlar var... Koskoca toplumda ne kadar birey varsa bir o kadar nüans olur. Normal.

“Karalı” kesimi kastediyorum. Daha AKP kurulmamışken, o “kararlı”ların önderleri, “Ha, bakın, iktidara bunlar gelecekse, ben Kenan Evren’in yanındayım,” demeye başlamışlardı. Erbakan, Erdoğan... Onlar için önemli olan “bunlar”ın kim veya ne olması değil, haklarında oluşturulmuş “irtica” halesinin, Silâhlı Kuvvetler’in bilinen yerini bir kere daha sağlamlaştırması yolunda kullanılmasıydı. Daha böyle bir “iktidar” yokken, Ordu’nun bu iktidarı devirmesinin meşruiyetini sağlama çalışmaları başlamıştı.

Tabii bu tavrın da koyusu, açığı, çeşitli nüansları var. Ama demokrasi, o nüansların hiçbiriyle yan yana gelemez, hiçbiriyle aynı mantık içinde düşünemez, konuşamaz.