Erdoğan'ın şikayet ettiği, yeni anayasanın gerekçesi olarak ileri sürdüğü “çift başlılık”, öyle anlaşılıyor ki itibar edersek ülke için büyük bir soruna dönüşecek.

Cumhurbaşkanı'nın Türkmenistan dönüşü uçakta söylediği Musul'daki Türk askerinin geri dönmesinin söz konusu olmadığı haberini  gazetelerde okurken, sanki ona cevap verir gibi internet medyasından “geri çekilme” haberi yayılıyor. NATO Türkiye'yi Rusya'ya karşı korumak için Doğu Akdeniz'e asker yığarken ve “caydırıcılık” önem kazanmışken Erdoğan “Rusya ile stratejik ortaklık münasebetlerimizi devam ettirelim” mesajı veriyor. Allah vere de devletin içinden bu söze cevap yeni bir Rus uçağının düşürülmesi olmasın. Devlette çift başlılık var mı? Her gün aksatmadan devletin en tepesinden mutlaka bir işaret geldiğine göre, demek var. Anayasa ve başkanlık sistemi gündemine, hakikatte bir anayasa tartışması olarak değil bu çift başlılık görüntüsünün tezahürü olarak bakabilirsiniz. Erdoğan tek tek “başkanlık, yarı başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığı” sistemlerini sıralarken “kararlı ve seri karar alma” avantajından ve “ülke ekonomisine artı değer katmasından”  yola çıkıyor. Mukayese ederek sorabilirsiniz: Başkanlık sisteminin hangi ilave sihirli özelliği bunları sağlayacak? Bugün sistemde eksik olan nedir? Bu sözlerin hemen arkasından parlamenter sistemin tepe noktasındaki adamdan, yani başbakandan “eski danışmanım ve dışişleri bakanım” diye söz etmesinin cevabı bulmada bir anlamı olabilir mi?

Türkiye'de iki başlılıktan farklı bir şey var. Bunu kişiselleştirmeden resmetmeyi deneyelim.

Anayasaya, yasalara ve memleketin hukuken güvence altına alınmış ortak genel çıkarlarına aykırı fiilen iktidarı kullanan bir güç ile meşruluğu esas alan düzenli devlet iktidarı arasında giderek derinleşen ve tezahürleri çoğalan bir çatışma var. Bu fiilî güç ile yasal güç arasında mesafe arttıkça Türkiye'nin başı içeride ve dışarıda çok fena derde giriyor. Fiilî gücü sürdürebilmek için kişisel ilişkiler üzerine inşa edilmiş, çıkar esasına dayalı bir şebeke iş görüyor. Bu şebekenin çıkarlarını devşirebilmek için devletin ekonomik iktidarı istismar ediliyor. Ülkenin medya düzeni bu şebekenin kontrolüne veriliyor. Mülkiyet hakkı, sermaye güvencesi ve serbest piyasa düzeni korsanların saldırılarına açık ve korumasız hale getiriliyor. Finans sektörü ve döviz rezervlerine göre şirketler kontrol ve baskı altında tutuluyor. Verimsiz bu iktisadî şebekenin genel ekonomi üzerindeki maliyeti giderek artıyor. Hem kamu menfaati hem de sağlıklı bir ekonomik düzenin vazgeçilmezi olan güven ortamı korku, baskı ve yıldırmalarla tahrip ediliyor.

Yasaya, ortak-genel çıkara ve akla-ihtiyaca dayanmayan böyle bir fiilî iktidar içi boş tahta kutulardan kule yapmaya benziyor. Gücünüzü göstermek için kuleyi sürekli yükseltmek zorundasınız. İnşa ettiğiniz bu iktidar kulesi için kullandığınız malzeme içi boş ve şekli bozuk tahta bidonlar olunca, yükseklik arttıkça sorunlar da büyüyor. Çevresine daha büyük zararlar vermeye başlıyor ve devrilmemek için yeni payandalara ihtiyaç duyuyor. Rusya ile yakınlaşma ve Putin'le kişisel dostluk hayatî bir destek olarak devreye girmişti. Mimarî o kadar çürük idi ki bir tek füze o desteği yerle bir etmeye yetti. Bu payandayı onca yaşananlara rağmen yeniden kurmaya çalışmak çaresizliğin işareti olmalı. Başkanlık sistemi tartışması ise gerçek bir anayasal gündemi değil, yine içeriden bir destek arayışı. Bu tartışma gündemde kaldığı sürece fiilî iktidar, anayasal-meşrû dayanaklarla irtibatını sürdürmüş olacak.

İçi boş tahta kutulardan meydana gelen bu kule, en küçük rüzgârda fırtınaya tutulmuş kavak ağacı gibi sallanıyor. Hiçbir destek onu ayakta tutmaya yetmiyor. Devrilmesi durumunda, anayasal-meşrû ve genel çıkarı gözeten kaya gibi sağlam duran kaideli devlet iktidarının üzerindeki gölge kalkacak. Medyaya, gündeme ve gürültü çıkartan sözlere aldırmayın. Uçak düştü mü? Musul'daki kamp boşalıyor mu? Başkanlık sistemi muhalefetin gündemine girecek mi? İpler kimin elinde ve kimin dediği oluyor? Siz ona bakın. Neyin çift başlılığı Allah aşkına!