Mısır’ın Minye şehrinde geçen ay verilen 529 idam kararı tam bir hukuk faciası. Bu karar ile dikta yönetimine karşı muhalefet edenlere gözdağı verildiği belli.

Laubalilik diz boyu. 529 kişinin hayatı ile ilgilikarar duruşması tam 20 dakika sürüyor. İdam cezası verilenlerden sadece 170’i tutuklu; demek ki 359 tutuksuz sanığın idamına hükmediliyor. İdam kararlarının gerekçesini ‘şiddete teşvik suçu’ oluşturuyor. Aslında suçun kendisi bile tersinden okunmalı. 14 Ağustos’ta barışçıl direnişe karşı darbe yönetimi toplu bir saldırı başlatıyor. Bu saldırılarda tam 500 İhvan mensubu hayatını kaybediyor. Kısaca hayatını kaybedenler de, idama mahkûm edilenler de aynı safta yer alanlar.

İdam kararları henüz temyiz aşamasında. İcra edilir mi? Şayet darbeciler zor durumda ise halka gözdağı verip iktidara tutunabilmek için bu idamlar gerçekleşebilir. Mısır’ın yakın tarihi benzer kanlı zulümlerin örnekleriyle dolu.

Geçen ay idam kararları ilk açıklandığı zaman, Hekimoğlu İsmail’in meşhur ‘Minyeli Abdullah’ romanına adını veren kahramanın memleketinden bahisle, Minye’de verilen bu mahkeme kararını eleştiren bir yazı yazmıştım. 529 idam kararı, yoğun seçim gündemi içinde kendine pek fazla yer bulamadı. Seçim bitti, ancak tekrar gündeme gelmesi biten başka bir şeyin eseri. Twitter yasağı kalkınca 529 idam kararına karşı, toplumun hassasiyeti bir ifade kanalı bulmuş oldu. Twitter’da bu başlık altında açılan hashtag’ler son günlerin en çok konuşulan konusunu oluşturdu.

Bir tutarsızlık yok mu?

Mısır’daki direnişe, AK Parti tek başına sahip çıktı. Erdoğan’ın partisine mal ettiği Rabia selamı, Minye’de verilen idam cezaları ile simgeleşen zulme karşı direnişin sembolü. İhvan’ın önde gelen isimlerinden birinin kızı olan Esma, sırf babasından dolayı hedef gözetilerek keskin nişancılar tarafından öldürülmüştü. Hakkında idam kararı verilenler, Esma’nın yol arkadaşları.

Mısır’daki zulüm, Arap Baharı’nın kaşarlanmış statüko tarafından bastırılmasıyla ve İhvan’ın kısa iktidar süresince peş peşe yaptığı hatalarla büyüdü. İktidar tecrübesi olmayan İhvan, eline geçirdiği gücü etkili bir şekilde kullanamadı; üstelik başka kesimlerle paylaşmaya yanaşmadı. Bize düşen daha önemli bir pay var. 529 kişiyi idama mahkûm eden zulmü iktidara getiren faktörler arasında hükümetimizin hataları önemli yer tutuyor. Mısırlılar bu hataları bugün çok yüksek sesle dile getiriyorlar. Meselâ neler? Geliyorum diyen darbeye karşı, Mursî’nin destek alacağı kesimlere karşı uzlaşmaz bir tutum almasını telkin etmek gibi. Belki en önemlisi, İhvan’ın daha işin başında geçiş döneminde -İhvan’ın bir kanadının itiraz ettiği şekilde- seçimlere girmesi ve hazırlıksız bir şekilde iktidarı devralması büyük bir hata idi.

Mısır’daki mahkemenin 529 idam kararını verirken takındığı pervasızlık, bu yüzden biraz da Türkiye’ye karşı. AK Parti’den gelen itirazların ve protestoların Mısır’daki cunta yönetimi nezdinde ve uluslararası kamuoyunda hiçbir ağırlığı yok; ama CHP ve MHP’nin bu konuda yayımladığı ortak deklarasyon var. Neden? Çünkü AK Parti gibi tükenmiş ve bu dramı araçsallaştırmış değiller. ‘Araçsallaştırma’ dediğim şeyin delili, AK Parti’nin tekeline aldığını zannettiği bu konuda, CHP’nin inisiyatifine dahil olmaya yanaşmaması. Deklarasyon metnini neden imzalamadı?

Asıl samimiyet testi Twitter yasağında ortaya çıktı. Mısır direnişi sosyal medya aracılığıyla devam ediyor. Politikada tutarlılık böyle mukayeselerde ortaya çıkıyor. Anayasa Mahkemesi kararına ‘saygı duymayan’ Başbakan, Twitter yasağını savunmak için ‘yepyeni’ bir gerekçe kullanıyor. Twitter, Facebook birer ticarî kuruluş imiş; bu yüzden faaliyetleri ticarî gerekçelerle durdurulabilirmiş. Bu gerekçe ancak Mısır’da darbe yönetiminin işine gelir. O zaman gazeteler ve televizyonlar da ticarî kuruluş; hepsi ticarî özel şirket statüsünde çalışıyor. Türkiye aleyhinde yorum yayımlayan yabancı gazetelerin yayımları neden durdurulmuyor?

529’u, sosyal medyayı ve CHP’nin hazırladığı deklarasyonu bir arada düşünelim.