Hükümete, terörle mücadele amaçlı yurt dışına asker gönderme ve aynı amaçla ülke topraklarında yabancı asker bulundurma yetkisi veren tezkerenin, önceki gün, Parlamento’dan, iktidar partisinin oy çokluğu ve MHP’nin desteğiyle geçmesinden sonra artık Ankara-Washington hattında kritik pazarlıklar başlıyor.

Bu çerçevede, ilk Amerikan askeri ve sivil heyeti haftaya Ankara’ya gelecek.  Pazarlıkların; ABD önderliğindeki Batı-Arap koalisyonunun IŞİD’le savaşında, Ankara’nın, kimisi karşılanması imkansız gibi görünen taleplerinin hayata geçirilmesine karşılık İncirlik, Batman, Diyarbakır gibi üslerin, bu terör örgütüne karşı saldırı amaçlı kullanılıp kullanılmayacağına odaklanması bekleniyor.

Tezkerenin detayı incelendiğinde, koalisyon güçlerinin, IŞİD terör örgütünü, yanıbaşımızdaki Suriye ve Irak’tan çıkartmak olan temel hedefinin Türkiye’nin hedefleri ile tam olarak örtüşmediği görülüyor. Bu husus da, Ankara’nın, sınırdaş olmasından dolayı bu iki ülkedeki gelişmelerden, göç vs. gibi en fazla etkilenen ülke olması dolayısıyla anlaşılabilir bir durum.

Ancak anlaşılması güç olan konu, Ankara’nın Suriye Devlet Başkanı Esad yönetiminin bitirilmesi konusunu takıntı haline getirmiş olması.

Oysaki, koalisyon, IŞİD’le savaşında, muhalefete karşı verdiği 3,5 yılı aşan iç savaşta Rusya, Çin ve İran’ın askerî ve siyasî desteğiyle ayakta kalmayı başaran Esad ile örtülü de olsa işbirliği yapıyor ve yapması gerekecek, tıpkı İran ile gizli, açık diplomasi kanallarını çalıştırıyor olduğu gibi. Türkiye ise hem tezkerede belirtildiği hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 2 Ekim Meclis açış konuşmasında söylediği üzere, Esad rejimini de IŞİD’i büyüten tehditler arasında görüyor ve koalisyon güçlerinin bu terör örgütü ile mücadelesinin bu rejiminin devrilmesini de kapsaması gerektiğini belirtiyor. Aksi takdirde herhangi bir çözümün geçici olacağına işaret ediyor.

Erdoğan, geçen hafta yaptığı açıklamada da, koalisyonun IŞİD’e karşı mücadelesine Türkiye’nin katılımı bağlamında sayıları 1,5 milyonu bulan ve savaş hali de gözönüne alınarak daha da gelmesi olası mültecilere kendi topraklarında yardım götürülmesi için Suriye’de, güvenli bölge ve uçuşa yasak bölge ilan edilmesinin Ankara’nın önceliği olduğunu açıkladı.

Plana göre, Suriye içinde küçük cepler oluşturulmak suretiyle kurulacak güvenli bölgelere hem Türk askeri hem de yabancı askerler konuşlanacak. Ankara, gerek bu askerlerin gerekse bu ceplerde barındırılacak mültecilerin, Suriye rejimi ve IŞİD’den gelebilecek saldırılara karşı korunması için havada uçuşa yasak bölge istiyor.

Hem Suriye hem de ABD, güvenli bölge fikrine karşı çıkarken Ankara, koalisyon güçlerine desteğinde adeta koşul olarak ortaya çıkan bu talebine olumlu karşılık bulacak mı, bulursa karşılığında koalisyona İncirlik’in IŞİD’e saldırı amaçlı kullanımına izin verecek mi?

Aslında Ankara’nın, Parlamento’dan, Türkiye topraklarında yabancı asker bulundurma yetkisini almış olmasının nedeni olarak, bir güvenli bölge kurulmasına karşılık İncirlik üssünden IŞİD’e karşı saldırı amaçlı uçakların kalkışına izin verebileceği şeklinde de okumak mümkün. Ankara, NATO ile işbirliği yaparak bir yandan da IŞİD’in belinin kırılmasını istiyor.

Herhangi bir koşulu bir kenara bırakalım ve kendimize şu soruyu soralım: Mevcut savaş bir Müslüman ülkeye karşı değil de bir terör örgütü olan IŞİD’e karşı yapıldığına ve bu amaçla, kimi NATO ülkeleri binlerce kilometre uzaklıktan gelip bu örgütün hedeflerini vurduklarına göre, ittifakın en büyük savaş filolarından birine sahip olan Türkiye ve kalkacak uçakların Suriye sınırına yalnızca 30 dakikada ulaşacağı İncirlik üssü, atıl mı kalsın? l.kemal@zaman.com.tr