Türkiye, tarihinde bu denli bir iktidar yoğunlaşması yaşamadı. Devletin otoritesi, kaynakları ve araçları iktidarın sürekli kılınması için yeniden tanzim ediliyor. Demokrasiden vazgeçtim, ufuktabarış bile görünmüyor.

Hukuk devleti gereğini geride bırakıp keyfî bir yönetime yol alırken seçim analizi yazmak pek de anlamlı değil. Yine de bazı notlar;

AKP yerel seçimlerin galibi görünüyor. Ancak sadece yerel seçimleri değil, cumhurbaşkanlığı seçimini, ardından da genel seçimleri kazanmak zorunda. Sonra gelecek seçimleri. 17 Aralık iddiaları AKP lideri Erdoğan’ın önümüzdeki bütün seçimleri kazanmaya ‘mahkûm ve mecbur’ ediyor. Peki, nasıl olacak bu iş? Türkiye’nin sorunu bu.

Ancak herhalde AKP şunu da gördü; oyları düşme eğiliminde. % 50’den % 43’e düşüş ciddi. Daha açık olan 2011 seçimlerine göre yaklaşık 2 milyon oy kaybetmiş olması. Bu arada sisteme bir milyonun üzerinde yeni seçmen de girmişken. Peki, gelecek seçimleri nasıl kazanacak?

Mevcut % 43 oy cumhurbaşkanlığı için Erdoğan’ı düşündürüyor olmalı. Her seçim risk içerir. Bu oranın da riskleri var. Riski azaltmanın yolu BDP ile işbirliği yapması gibi görünüyor ilkbakışta. Barış sürecine ilişkin bazı taleplerin karşılanması karşılığında BDP’nin buna hazır olduğunu söylemek zor değil. Ancak böyle bir ittifakın Türkiye’nin diğer bölgelerinde nasıl bir karşılık bulacağını öngörmek zor. Adı konulmuş veya konulmamış bir ittifak yeni ‘risk’ler de getirebilir Erdoğan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi için ‘normal koşullarda’.

Böyle bir durumda Gül’ün adaylığının devamı daha emniyetli bir yol olabilir. Ancak ikinci ve son kez cumhurbaşkanı seçilen Gül’ün gelecek krizlerde şimdiye kadar sergilediği gibi bir tavır sergileyeceğinin garantisi yok.

CHP kendini yenileme çabasında. Söylemi değişiyor, daha geniş kitleleri kucaklayacak bir dile yönelmiş durumda. Ancak karşısında koca bir sosyal hafıza duruyor. Büyük çoğunluğu muhafazakâr sağda konumlanan Türkiye seçmenindeki tarihsel hafıza CHP’ye yönelişi kesiyor. CHP’nin açmazı bu. Sol-Kemalist bir parti olarakkalırsa % 20’leri aşması imkânsız. ‘Merkez’ bir partiye dönüşmek ise söylemden fazlasını gerektiriyor. Bu seçim sonuçlarının ardından partinin merkeze daha da yanaşması zor. Muhtemelen cumhurbaşkanlığı adayının tespiti konusunda bu kısıt görülecek. Ulusalcı baskı, Kılıçdaroğlu’nu zorlayacak.

MHP, seçimlerde yukarıya doğru yükselen partilerden. 2011 seçimlerine göre oyunu iki milyon artırması başarı. AKP’den kopan muhafazakârların ve kentli sekülerlerin oylarını alabilmesi ilginç bir sosyolojik karma yapıyor MHP’yi. ‘Milliyetçi demokrat’ bir çizgiye evrilmesi parti tabanını aşan kitlelere ulaşmasını kolaylaştıracak.

BDP bu seçimlerden istediğini aldı. Güneydoğu’da alanını biraz daha genişletti. Hâlâ Türkiye genelinde Kürt siyasal gündeminden bağımsız bir varlık gösteremiyor, ama belli bir coğrafyada artık kalıcı gibi görülen hakimiyeti BDP’ye özel bir statü kazandırıyor. Dahası, Erdoğan’ın aday olması durumunda cumhurbaşkanlığı seçiminin ‘anahtar’ partisi olacak.

Ve Cemaat... Cemaat ne siyasal bir hareket ne de AKP’ye karşı muhalefetin merkezinde. Olmaması da lazım eğer sosyal bir hareket iddiası geçerliyse. Ama AKP, 17 Aralık sonrası Cemaat’i ‘siyasi rakibi’ olarak kodladı. Cemaat de bu tanımlamadan kendini çıkaramadı. Çıkaramadıkça da hem formel bir muhalefet partisinin işlevini yerine getiremediği hem de ‘ana tema ve aktör’ olarak gündemde kaldığı için ‘formel muhalefet’in işlevini yerine getirmesini sınırladı. Artık muhalefeti siyasal aktörlere bırakıp esas işlevine dönmeli.

Belki de bütün bu analizlerin bir anlamı yok artık. Demokratik meşruiyetiyle halka, İslamî referanslarıyla dine, yaptırım gücüyle devlete dayanan yeni bir rejim kuruluyor ve bu rejim, halkın sandıkta ‘yanlış oy’ kullanmasını engelleyecek araçlara da sahip. Yeni ve farklı bir ‘devlet-toplum’ çatışması ufukta...