Ayrışmayı da “Duvar”ı ve komünizmi yıkan 1989 Devrimi’nin dinamiğiyle açıkladım.

Oysa Yugoslavya da aynı ivmeyle parçalandı ama Çekoslovakya’ya hiç benzemedi.

Sabık Balkan çiftleri duruşmadan çıktığında gözler morartı, yüzler tırmık izi taşıyordu.

***

ÖTE yandan SSCB’nin dağılış süreci çiçeği burnundaki Baltık ve Kafkas devletlerini de kâh Rusya’yla, kâh birbirleriyle kavga aşamasına getirdi. Zaten bazıları resmen dövüştüler.

Her şeyi “emperyalist oyunu”yla (!) açıklayan sefil teorilere gülüp geçersek de bütün bunlar insani fıtratla bütünleşen ve illâ mantıki temeli olmayan aidiyet hissinden kaynaklandı.

Nitekim yukarıdaki biçimlerde tezahür etmese dahi “ulusal sorun”u çoktan hâllettiği varsayılan o“emperyalist” (!) Batı Avrupa’da da aynı akımlar yükseliş eğilimine geçti.

Birleşik Krallık’ta İrlanda, İskoçya ve Galler; İspanya’da Bask ve Katalunya; Belçika’ da Flaman ve Wallon; İtalya’da da Lombardiya- “Padanya” (!) milliyetçilikleri ivme kazandı.

Dolayısıyla şu benzetmeyi de yapabilir ve Yaşlı Kıta’nın 19. asır ortasında yaşadığı ve ulus-devletlere kapı açan 1848 Devrimi’nin “milletler baharı” diye isimlendirilmesine atfen, 1989 Devrimi’ni de o vakit devlete dönüşmemiş diğer uluslar için ayna adla vaftiz edebiliriz.

***

DEVASA bir kaos olan tarih açısından yukarıdaki bahar yeni bir ilkbahar mıydı?

Yoksa tersine, nihai bir sonbahar mı oldu? Kâhin değilim, hüküm vermeyeceğim.

Fakat Kürt sorununun hayatiyetinden dolayı burada bizi ilgilendiren esas noktayı o illâ rasyonel olmayan ve her hâlükârda da insani fıtratı belirleyen aidiyet dürtüsü oluşturuyor.

En önce şu genel kuralı vurgulayalım: Kim kendini nasıl duyumsuy0rsa, o, odur!

Boşa kürek, ne “ne mutlu Türk’üm diyene” şiarını dayatmak, ne de Türklüğü kabulün avantaj sağladığını ispatlamak, bunu derin benliğinde hissetmeyen kişiyi Türk kılmaya yeter.

Hele hele Kürtlerin çoktan modern bilinçle donandığı bu saatten sonra asla yetmez.

Dolayısıyla, 1920’den beri mevcut izdivacın Çekoslovakya, hatta Allah göstermesin Yugoslavya türü bir boşanmayla bitmesini engellemek için yapılması gereken ilk şey, özünde hâkim etnisiteyi adlandıran “Türk” sıfatının ötesindeki bir yurttaş tanımında buluşmaktır.

***

BU, “sine quo non” denen cinsten bir olmazsa olmazdır! En acil gündem maddesidir!

Hâlbuki iltihap kangrene doğru ilerlemektedir. Çünkü o hâkim etnisite ve kimlik, yani Türkler ve kendisini Türk hissedenler böylesine yeni bir tanıma direnmektedir.

Zaten de bundan ötürüdür ki aslında bir “Kürt sorunu” değil bir “Türk sorunu” vardır.

Oysa “Türk sorunu” çözülmezse Türkiye’nin çözülmesi gibi bir Deccâl’in de kapıyı çalması mukadderdir. Bunun ortak ulus-devletimiz için mutlaka sonbahar olacağı ise kesindir!

***

ÖTE yandan yukarıdaki ilkenin genel doğruluğuna rağmen şu veya bu aidiyeti sahiplenmek bile kişiyi illâ arzuladığı kesime dâhil etmez. İradi beyan yeterli olmayabilir.

Meselâ 3. Reich Yahudileri ezici çoğunluk olarak Alman hissiyatı taşıyordu.

Fakat “etnik yerli” (!) Cermenler öyle algılamadığı içindir ki soykırıma uğradılar.

Dolayısıyla, azınlıkların kimliğini bir de onların çoğunluklar tarafından “mimlenmek” (!) tarzı belirler. Böylesine bir dürtü de pasif aidiyeti metazori aktife dönüştürür.

Nitekim kendilerine sorun: “Alavere dalavere Kürt Mehmet nöbete” veya “Çingene çalar, Kürt oynar” deyişlerinin varlığı dahi farklılık algısına mum diken faktörler arasındadır.

O hâlde ayrılmayı değil gönüllü birlikteliği sahiplenmek bu farklılıkları onaylamaktan ve eşitlemekten geçiyor ki, ilkbahar mıydı, güz müydü meçhul ama her hâlükârda bize ancak geç ve hazin bir sonbahar olarak yansıyabilecek 1989 “milletler baharı” kapıya dayanmasın!

hadiuluengin@taraf.com.tr