BÖLÜNÜYORUZ! En azından, ayrışıyoruz!

Kürt sorunu tabii ki en temel etkeni oluşturuyor. Oysa yine de illâ onu kastetmedim.

Güneydoğu’da hüküm süren dehşet ortamına rağmen ülkenin fiziki ve politik anlamda parçalanması görünür gelecekte ihtimal dışıdır. Çünkü Türkiye çok önemli bir devlettir.

Dolayısıyla taraflardan birinin hayalî bir fantazmaya, diğerinin ise paranoyak bir kâbusa dönüştürdüğü bu saplantı kısa- orta vadede mümkün değildir. Ama tehlike uzun vadede var!

Fakat ancak aşağıdaki bölünme ve ayrışmanın dönülmez rotaya oturması kaydıyla…

***

BUNUNLA manevi unsuru kastediyorum. Sözkonusu olan şey Ernest Renan’ın tanımıyla her ulusun her sabah ve tekrar tekrar onayladığı “kader ortaklığı sözleşmesi”dir.

Daha beylik bir ifadeyle söylersek “kederde ve sevinçte tek yürek olmak” durumudur.

Şayet yukarıdaki mukavele geçerliyse, dil, din, etnisite, coğrafi sınır, iktisadi pazar…

Bütün bu maddi unsurlar tüm ehemmiyetlerine rağmen yine de ikinci planda kalırlar.

Zira ulus-devletler aslında soyut ve iradî bir iskelet üzerine inşa edilmişlerdir.

Zaten de dış dayatma hariç maddi parçalama ancak manevi faktörün yıkılmasından, yani yurttaşların “kader ortaklığı” sözleşmesini artık onaylamamasından sonra gerçekleşebilir.

Birincisine örnek eski iki Almanya, diğerine emsal ise Çek ve Slovak bölünmesidir.

Ulus-devlet istediği kadar maddi eksende doğmuş olsun, manevi harç daima önde gelir.

***

OYSA şu an Türkiye’ye baktığımızda o “kader ortaklığı” sözleşmesinin hızla tuz buz olduğunu görüyoruz. Zaten belki de imza hiç kurumamıştı ama bugünkü konumuza girmiyor…

Her hâlükârda Türkler Kürtlere, Kürtler Türklere; dindarlar laiklere, laikler dindarlara; Sünniler Alevilere, Aleviler Sünnilere, sahiller içlere, içler sahillere; Bebek Sultanbeyli’ye, Sultanbeyli Bebek’e vs. giderek yabancılaşıyor. Bir kopuş ve bir çözülüş yaşanıyor.

Yahut taraflar birbirlerini nefret dolu bir kutuplaşmanın hasmı olarak algılıyor.

Zaten listeyi uzatabilir ve Can Dündar ve Erdem Gül’le dayanışmak için Silivri’ye gidenlerin “biz- öteki” diye ayrıştırılmasından, Erdoğan’ın fotoğrafını çekti diye Ara Güler’in aforoz edilmesine bu kamplaşmayı daha da güncelleştirebilirim. Tekrar olur ve lüzumsuz…

***

HİÇ şakaya gelir yanı yok, dinî, etnik, mezhebî, coğrafî vs. kesimlerin kutuplaşmasını da aşan ve lakayt bir umursamazlığa dönüşen bu süreç ulusu tehlikeye atan bir gelişmedir.

“Ne hâlleri varsa görsünler” mantığının bir süre sonra Batı’da “ver kurtul”, Doğu’da ise “gemisini kurtaran, kaptan” şiarlarına dönüşmesi işten bile değildir.

Nitekim herhâlde farkındayız, şu an bütün sosyal katmanlarda kendini diğerlerinden soyutlamak; onlardan ayrı hayat alanları oluşturmak ve tahkim etmek; mikrokozmos değerlere sığınmak; dolayısıyla da “kader ortaklığı” sözleşmesini geri plana atmak refleksi gelişiyor.

Buradan itibaren toplumsal bir “atomizasyon”dan söz etmek gerekir. Henüz madden olmasa bile ona manen zemin sunan bir bölünme ve ayrışma artık devreye girmiş demektir.

Üstelik yukarıdaki kesimlerin bazı “anti”lerde birleşmesi ama diğerlerinde tamamen zıtlaşması, zoraki nitelikteki ortak payda ve ittifakları da son derece geçici ve yapay kılmaktadır

Bunlar koftur ve her hâlükârda da “kader ortaklığı”nın altına atılmış imzalar değildir.

***

EVET, inatçı gerçeği görmek zorundayız: Türkiye ulusu her ulusu ulus yapan “manevi harç”ın eriyor olmasından dolayı maddi çatının da çökmesi tehlikesine doğru sürükleniyor.

Ama çare dam aktarmakta değil!

Çare o harcı betonarme dökecek yeni bir “kader ortaklığı sözleşmesi”ni imzalamaktan geçiyor ki, bütün bir ulus “kederde beraber ağlayabilsin ve sevinçte beraber gülebilsin”!

hadiuluengin@taraf.com.tr