Cumartesi günleri, Allah ömür verirse, hep eğitim-öğretim konularını yazmak istiyorum.

El elden mutlaka üstündür ama eğitim-öğretim konularını çok uzun zamandır uluslararası mukayeseli olarak çok yakından izliyorum. Bu konuda söyleyecek sözlerimin olduğunu düşünüyorum. Ancak, bazı yaklaşımlarımın da kimilerinin görüşleriyle çok farklı olduğunu da yakından biliyorum, kimse darılmasın, kızmasın.

Bu hafta, dile kolay, yaklaşık bir milyon iki yüz bin çocuğumuz TEOG’a girdi. Aileleri, yakınlarıyla beraber, en azından beş, altı milyonu doğrudan ilgilendiren bir konu. Bu sınava giren çocuklarımıza ve ailelerine, bilmem nasıl karşılarlar, bir-iki önerim mevcut.

Çocuklarımızın bu TEOG sınavı sonrası yerleşeceği/yerleşebileceği lisenin uzun vadede hiç önemi olmayacağını söylemek istiyorum. Türkiye’de yaklaşık on iki bin lise var ve bu liselerde altı milyona yakın çocuğumuz okuyor. TEOG’a giren çocuklarımız da bu liselerden birine girmek istiyorlar.

Bu konuyu çok uzun senelerdir izleyen biri olarak bu yaklaşık on iki bin liseden en fazla yüzünün (100) bu çocuklarımızın hayatını ileride olumlu anlamda etkileyebileceğini çok iyi biliyorum. Bu yüz iyi lise sayısı da aslında iyimser bir sayı, son saçma uygulamalarla bu sayı da azalıyor üstelik. TEOG ile bu yüz liseden birine giremiyor iseniz, diğer on iki bin eksi yüz lisede okumanın aslında hiç ama hiç farkı, önemi yok. Belki en dipteki yüzde onu, bu sıradanlığın bir kenarına koyabiliriz.

Yüz lise demek, her birine yüz elli öğrenci alınsa bu sene, eder size on beş bin şanslı öğrenci. Bir milyon iki yüz bin TEOG öğrencisi içinde bu on beş bin çok küçük bir oran. Özel kolejlerin de, bir, iki yabancı okul dışında, kuş kondurmadığını, devlet okullarından hiç farkları olmadığını çok iyi biliyorum.

Bu yüzden, parasal nedenlerle özel kolejlerde okuyamıyorsanız, bu durum sizi yaşamınızda asla daha az rekabetçi yapmıyor. İmam-hatip liselerinin de, eğitim-öğretim kalitesi açısından, diğer okullardan hiç farkları yok. Bu yüz lise dışında, hatta kötümser bir günümde olsam, yirmi lise derdim, ne İngilizce, ne matematik, ne fen, ne de Türkçe öğretilebiliyor. Çok acı bir şey ama öğrencilerin hayatlarında rol model olarak alabilecekleri lise öğretmeni sayısı yok mertebesinde.

Peki, TEOG çocuklarımızın yaklaşık yüzde doksan dokuzu ne yapmalılar? İlk yapmaları gereken şey, geleceklerinin ancak kendi ellerinde olduğunu anlamaları. Kendi çabaları ile kitap okumayı, satranç oynamayı öğrenmeleri, sevmeleri lazım. Yine kendi çabaları ile İngilizce, hem de üst düzey bir İngilizce öğrenmek zorundalar. Sistemi kötüleyip işin içinden sıyrılma kolaylığı kendi geleceklerine ihanet olacaktır. Emin olabilirsiniz, bu yazının aynısını, sayıları değiştirip üniversite sınavları için de yazabilirim.

ÖSS’ye iki milyon iki yüz bin öğrenci giriyor, devlet üniversite kontenjanlarını çok arttırıyor, karşı da değilim ama yüz ya da yirmi lise örneğinde olduğu gibi, üniversitelerde de, gelecekte sizi rekabetçi kılabilecek kontenjan sayısı otuz bini aşmıyor. Türkiye ise bu durumu, ne TEOG ne de YGS için konuşuyor. Varsa, yoksa verimsiz, anlamsız konular. Kimse YGS’de matematik, İngilizce sorularında ortalama doğru yanıt sayısını konuşmuyor mesela.

e.karakas@yenihayatgazetesi.com