Pazar günü HDP’nin Genel Kurul’u yapıldı ve yeni Eşbaşkanlar ve Parti Meclisi belirlendi. Eşbaşkanlar değişmedi ama Parti Meclisi’nin üçte ikisi değişti. Kurul’da özellikle Selahattin Demirtaş’ın konuşması HDP ile ilgili eleştirilere cevap vermek yanında HDP’nin “Türkiyelileşme” vizyonuna bağlılığı üzerine oldu. Bu konuşmanın ve verilen mesajların yanısıra Parti Meclisi’nin önemli bir çoğunluğunun değişmiş olması önümüzdeki dönemin zorlu bir dönem olacağının bilinciyle hareket edildiğini gösteriyordu. Ama verilen mesajların, HDP’nin, daha doğrusu ülkedeki demokrasi güçlerinin ağır yükünü kaldırabilmek açısından yeterli mesajlar olduğunu söylemek mümkün mü?

Doğrusu kabul etmemiz gerekir ki bugün, HDP’nin çıkış zamanının koşullarından farklı koşulların olduğu başka bir dönemdeyiz. Bu dönemde  HDP’nin, ülkedeki “mağdur kimliklerin” hepsini kuşatan, onların taleplerini taşıyan ve demokrasinin çıtasını yükseltmek amacıyla davranan bir parti olduğunun altının çizilmesi artık yeterli bir duruş değil. Daha derine inen yeni politikalara, yeni bakış açılarına ve yeni fikirlere ihtiyaç var. Değişen koşullardan en önemlisi, ülkeyi yöneten AKP kadrolarının iradelerini tümüyle Cumhurbaşkanı’na teslim etmiş oldukları ve hemen her konuda ona danışmadan davranmadıkları. Üstelik de Bakanlar Kurulu’nda yükselen eleştirel cümlelerle de uğraşmadan, bütün bu türden işleri Başbakan’a devrederek daha da rahatlamış olan (bu anlamda devlet sistemini daha da yukarıdan kontrol etme imkanını bulmuş olan) Cumhurbaşkanını ülkeyi yöneten tek erk haline getirdi.

İkincisi, eskiden (mesela doksanlarda) hükümetler ve ordu arasında ikircikli sayılabilecek ilişkilerin yerini daha net bir ilişkinin almış olması. Biraz açacak olursak, ülkedeki anayasa ve kanunlara ve de parlamentoya rağmen ordunun Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana üstlenmiş olduğu “koruma” görevinin siyasiler üzerinde yarattığı korkunun sonuna gelmiş olmamız. Burada Ergenekon, Balyoz gibi davalarla bu geleneğin sonlanmış olması ordunun tümüyle siyasi erkin emrinde olması anlamına geldiğinden Cumhurbaşkanının elinin çok daha serbest hale gelmiş olması.

Üçüncüsü, Cumhurbaşkanı’nın, geçmişte toplum karşısında söylediği “Tüm milliyetçilikleri ayaklarımın altına aldım”, “Kürt sorununu çözmek için baldıran zehiri bile olsa içerim” cümlelerini unutması sonucunda Kürtlere karşı açık bir “düşmanlıkla” davranması. Her ne kadar bu “düşmanlığı” PKK’ye yönelik gibi görünse de bu örgütün Kürt halkının önemli desteğini alan bir örgüt olması aynı zamanda Kürtlere ya da PKK gibi düşünen Kürtlere karşı da düşmanca duygulara sahip olduğunu göstermekte.

Dördüncüsü ise, siyasi erkin, yani Cumhurbaşkanı’nın, Kürtlerin yanı sıra, Kürtlerin de mağduriyetine son verecek, ama bu arada ülkede kimliklerinden ötürü sorunları olan ve bu nedenle de yeni demokratik haklara ihtiyaç duyan kesimlere karşı da (akademisyenlerin imzaları konusunda olduğu gibi) demokratik olmayan bir tutumu, neredeyse bütün dünyaya, bütün evrensel değerlere karşı alabiliyor olması. Bütün bunlar demokratik güçlerin karşısında bir zamandan beri ortaya çıkan yeni koşullar.

Peki ne yapmalı? Ülkedeki siyasi ortamın “kimlikler üzerinden” biçimlendiği noktasından hareket edersek, yapılması gerekenin, HDP’nin, “Laik ve modern kimlik”le “İslami kimliğe” karşı yapıcı bir eleştirel yaklaşım içinde politikalar üretmesi olduğunu söyleyebiliriz. Bir yandan “laik ve modern kesimin” devletçilikle ve Kemalizmle yüzleşmesini diğer taraftan da İslami kesimin mevcut “İslamcı iktidarın” İslamiyeti nasıl araçsallaştırdığını görmesini sağlayacak bir siyaset benimsemesini gerektiriyor. Bu konuya haftaya devam edeceğim...