Eminim farkındasınızdır. İstanbul sokaklarında (muhtemelen Anadolu’nun birçok şehrinin sokaklarında da) bazı arabaların arka camlarında “K. Atatürk” imzası var. Bazılarında ise Arapça harflerle olduğu için okuyamadığım, muhtemelen bir padişah (Abdülhamit mi?) tuğrası.

Yine eminim dikkat etmişsinizdir “K. Atatürk” imzalı olanlar çoğunluğu daha lüks ve şehrin Bağdat Caddesi, Moda ve Etiler gibi bölgelerinde görülüyorlar, tuğralılar ise aksine şehrin varoşlarında.

Bu araba sahiplerinin arabalarının arka camlarına bu imzaları koymalarının bir anlamı olmalı. Böyle yaparak bizlere bir şey söylemek istiyorlar anlaşılan. Mesela, bu imzaların sahipleriyle kendi fikirlerinin örtüştüğünü, birisi için Mustafa Kemal’in diğeri için Abdülhamit’in fikirlerinin önemli olduğunu ve bu isimlerden giderek de birinin “Batılı” diğerinin ise “İslami” bir hayat tarzını özlediğini mi anlatmak istiyorlar dersiniz?

Ama arabalarının arkalarına bu imzaları koymalarından giderek yalnızca kendi tutumlarıyla ilgili bir şeyler anlatmak istedikleri sonucuna varamayız. Çünkü öyle olsaydı o zaman bu imzaları arabalarının içlerinde uygun bir yerlere yazdırmakla ya da benzer sembolleri arabalarının içlerinde bir yerlerde kullanmakla yetinirlerdi. O nedenle de bu sembol imzaları arabalarının arka camlarına herkesin görebileceği bir yere yazdırmaları yalnızca kendilerinin bu imza sahiplerinin görüşlerini paylaştığını değil hepimizin de bu görüşleri paylaşmamız gerektiğini söyleyen daha siyasi bir tutum bence.

Farklı fikirler ve demokrasimiz

Peki, ama bu insanlar kendi görüşlerini siyasal alanda bulamadıklarından dolayı mı böyle bir tutum benimsiyorlar ve görüşlerini bu yolla duyurmaya çalışıyorlar?

Doğrusu bu sorunun gerçek cevabını bilmiyorum ama diyebilirim ki bizde varolan demokrasinin düzeyinin toplumda farklı olan birçok düşüncenin siyasal alana çıkmasını önlemesi insanlara böyle yollar buldurtuyor belki de. Seçim yasasından, partiler yasasına, oradan terörle mücadele yasasına kadar birçok mekanizma bu farklı fikirlerin duyulmasına engel olduğundan farklı fikirleri olan insanlar da kendilerini araba arkalarına siyasal tercihlerini yansıtan semboller koyarak ifade etmeye çalışıyorlar. Bu imzalı, tuğralı arabaların varlık nedeni de bence bu.

 
Çok uç bir örnek olarak diyelim ki var olan demokrasi bütün farklılıkların kendilerini ifade ettikleri bir demokrasidir, seçim barajı, ifade özgürlüğü, “milli çıkarların tayini” gibi konularda herhangi bir engel yoktur, böyle bir demokraside yine de insanlar arabalarının arkalarına kendi fikirlerini yansıttıklarını düşündükleri kişilerin imzalarını atmak ihtiyacı hissederler miydi? Sanmıyorum.

Dolayısıyla eğer bir toplumda insanlar demokrasi içinde kendi farklılıklarını dile getirecek yollar bulamıyorlarsa o zaman kendilerine siyaset dışı gibi görünen başka yollar bulmak durumunda kalıyorlar. Sanırım sözkonusu ettiğim konu da bizdeki demokrasinin sınırlılığını ima eden ve farklı görüşleri olanların bu farklılıklarını dile getirmek için buldukları böyle bir yol.

Diyebilirsiniz ki iyi de Mustafa Kemal’in imzasını sembol olarak kullananlar CHP’de, Abdülhamit’in imzasını kullananlar ise AKP değil mi? Dolayısıyla bu insanların görüşleri bu partilerde temsil olunduğuna göre neden böyle yollara başvuruyorlar ki?

Eksik demokrasi

Doğrusu yukarıdaki analizden giderek diyebilirim ki sözkonusu partiler bu insanların da içlerinde yer aldıkları partiler olabilirler ama onların düşüncelerini tam olarak temsil eden partiler olmayabilirler. Tıpkı toplumda olduğu gibi partilerin içlerinde de bir “eksik demokrasi” sorunu olması bizim partilerimizi de zaten bir tür koalisyon partisi hâline getirmiş değil mi?

Başa dönecek olursak bu her gün gözlemlediğimiz imzalı arabalar olayı toplumda biri “Batılı” diğeri “İslami” hayat tarzlarını özleyen insanlara mı işaret ediyor yoksa var olan demokrasinin “gelişmemiş”, “baskıcı” bir demokrasi olduğuna mı?

Doğrusu benim cevabım ikincisi. Toplumun daha ileri bir demokrasi istediği açık.

Otoriterlik kokan siyaset ve siyasetçilere rağmen bu böyle.

erolkatircioglu@gmail.com