Akçakoca’nın dizaynına hâkim olan zihinsel arka planın ne olduğu konusunda hiç kafa yordunuz mu?

Ya da belediye başkan adaylarımız bu konuda kafa yoruyorlar mı?

Her şeyin bir tarihi olduğu gibi şehir mimarlığının da bir tarihi var.

19. yüzyıla kadar Avrupa şehirleri taş yığınları gibidir. Avrupa şehirlerindeki doğaya dönüş ve bahçeli evler ise 19. Yüzyılın sonlarında başlar.

Geleneksel Anadolu şehirleri mahalle ölçeğinde 19. Yüzyıla kadar süren Avrupa şehircilik anlayışının tamamen zıttı olarak taş yığınları değillerdir. Evler bahçeler ve bol yeşillik ile çevrelenmiştir. Anadolu/Türk şehirciliğin anlayışının temel özelliği budur.

18. ve 19. Yüzyıllarda Avrupa şehirlerinde tabiata dönüş ve tabiatı korumu eğilimleri artarken bahçe-kent kavramı artarken biz var gücümüzle kentlerimizin bu özelliklerini yok etme kavramına düşüp şehirlerimizi taş yığınlarına dönüştürme gayretini düşmüşüz.

Evet, ne yazık ki; Akçakoca’da taş yığınına dönmeyi seçmiş şehirlerden biri.

Eski Akçakoca mahalle ölçeğine göre bahçeli evlerle dizayn edilmiştir. Merkezinde caminin yer aldığı küçük bir meydan sayılabilecek yer mahallenin kalbidir. Camiye kıraathane ve bakkal ile birlikte birkaç işlik daha eşlik eder.

16. yüzyılın başında Akçakoca Divanı kurulurken Akçakoca’da bu ölçeğe göre dizayn edilmiş oldu. Buna rağmen sokaklar arasında herkesin bilmediği mahalleye/şehre gizem katan ara yollar/labirentler vardır.

Labirent geleneksel şehri ifade eder bir yönüyle. Modern şehirleri de cetvel ifade der. Cetvel ile dizayn edilmiş şehirler geleneksel şehirlerin tamamen zıttı dır.

 Akçakoca’da Flamingo ile Mahalleyi kıyaslayabiliriz. Mahalle geleneksel olanı temsil ederken Flamingo moderni ifade eder.

Flamingo’da bir cami ve caminin etrafında oluşan küçük bir meydan yoktur. Evinden çıkanın ezbere bir şekilde ulaşacağı bir yer yoktur.

Evler bahçe ve yeşillikle çevrili değildir. Binalar çoğu zaman damsız birbirleri ile uyumsuz çirkin beton yığınlarıdır. Yeni yapılanlar başta albenili gözükseler bile geçen zamanla birlikte o çirkinliğe uyum sağlamaktadırlar.

Flamingo cetvel ile çizilmiştir. Cetvelin bile doğru kullanılmamış olması ilave bahtsızlığımızdır.

Şimdi lafın başına dönecek olursak her belediye başkanı Akçakoca’nın nüfusunun azalmasından şikâyet ediyor ve seçildikleri takdirde nüfusun artacağı garantisini veriyorlar.

Akçakoca’nın nüfusunun artması demek yeni yerleşim alanlarının hayata geçirilmesi yani arsa üretilmesi gerekiyor.

Akçakoca’da arsa üretimi en son Hüseyin Yanmaz’ın belediye başkanlığında üretilmişti. Kullanılan yöntem ise fındık bahçelerinin içinden cetvel ile çizilmiş caddeler geçirmekten ibaretti. Bu yöntem ile Esentepe’de oluşturulan arsalar şimdi çok rahatsız etmese de yakın gelecekte betonlaşmada Flamingo ile yarışacak hale gelecek.

Akçakoca’nın nüfusu artacaksa belediye yeni arsalar üretmek zorunda. Yeni arsalar üretilmediği takdirde betonlaşma her geçen gün artacak.

Belediye başkan adayları yeni yerleşim alanların nerede olması gerektiği konusundaki fikirlerini de açıklamalılar.

Bunu daha da ötesi oluşturulacak yeni yerleşim alanlarında nasıl bir şehircilik anlayışını tercih edeceklerini de belirgin hale getirmeliler.

Benim tercihimi sanırım söylemeye bile gerek yok. Bu şehrin asabiyetini anlamamış kişilerin sadece cetvel kullanarak yaptığı projelerden bıkmış usanmış durumdayım.

Cetvelciler ile mücadeleden usanmam ise söz konusu bile değil.