Halil Berktay’ın başlattığı, Yıldıray Oğur’un da bir röportaj ile destek verdiği 1 Mayıs 1977’de kim ve nereden ateş etti tartışması çılgınlık halinde devam ediyor.

Yaşlılık işte herşeyi günü gününe izleyemiyorum. Tartışmanın ayyuka çıkmasıyla konuya vâkıf oldum. Çıkan gürültüye bakınca olay çok karmaşık, içinden çıkılamaz gibi göründü. İtina ile malzemeyi masaya serdim ve birkaç günümü alacağını düşündüğüm bir analiz çalışmasını göze alacak şekilde çerezimi, suyumu, ilacımı alarak işe başladım. Ancak oturmamla kalkmam bir oldu.

Gelelim tesbitlerime. Tüm tarafların üzerinde anlaştığı konular şunlar:

1- Yetmişli yılların Türkiye’sinde solcular, sağcıdan daha fazla solcunun canın yakmıştır.

2- 77 yılının 1 Mayıs’ında Taksim’de toplanan gruplar deli gibi birbirlerinden nefret ediyorlardı. Bir Marksist için “faşist olmak” gibi en ağza alınmayacak sözlerle birbirilerini itham ediyorlardı.

3- Her fraksiyondan grubun üyelerinde epeyce silah vardı. (Yirmi, iki yüz ya da yirmi bin farketmez. Böyle bir ortam için hepsi de epeyce sayılır.)

Ayrışılan nokta ise şu:

1 Mayıs’ta kalabalığın üzerine ateş edip insanların panikle birbirini ezmesine neden olan

a) derin devletti

b) sol örgütlerdi.

Yani yukarıdaki üç büyük gerçek doğru, sorun yok da 1 Mayıs günü kim ateşi başlattığında mı sorun var.

Sen eve girmişsin. Ne kadar, tüp, havagazı, doğalgaz, şofben vanası varsa açmışsın; kabahat yok. Sonra biri bunu farkedip kibriti çakmış; kabahat var. Kimsenin kibrit çakmasına da gerek yok. Kapıcı zili çalsa bile o patlama olacakmış.

Gördüğünüz gibi hastalığı bir çırpıda tesbit ettim. Şimdi tedaviye başlayabiliriz. Toplumsal onarım ve siyasal rehabilitasyon mütehassısı olarak tüm taraflara bazı reçetelerim olacak.

Berktay- Oğur tarafı için: Karşınızda pozitivist, rasyonel bir kitle olduğunu sanıyorsunuz ama yanılıyorsunuz. Örneğin kendi ideolojisi içindeki farklı olanı düşman olandan daha tehlikeli bulmak dinsel bir davranıştır. Örneğin; en kanlı savaşlar Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında değil, mezhepler arasında olmuştur. İslam inancına göre cehennem dibe doğru yedi kattır. Kâfirler eksi altıncı kata münafıklar ise eksi yedinci kata atılacaklardır.

“Biz her zaman birbirimizi öldürürüz ama 1 Mayıs’ta asla!” tavrı yine bir İslam geleneği olan haram aylarda kan dökmenin yasak olması ile örtüşmektedir.

Bir Hindu’nun ineğe tapmasına saygı gösterdiğiniz gibi yaşlanan solun maneviyat arayışına biraz saygı lütfen.. İnanç işi bu.

Sol taraf için: Bardağa dolu tarafından bakmalısınız. Bu tartışma ilk defa solu biraraya getirdi. Kenetlenmesine neden oldu. Bugüne kadar meydanlara yansımayan 1 Mayıs ruhu ilk defa internet sitelerine, gazete sayfalarına yansıdı. Bu ruha sımsıkı tutunun ve bırakmayın. Buradan yeni bir sol çıkabilir.

Geri kalanlar için: Bu tartışma sayesinde Ergenekon konusunda oldukça septik olan büyük bir sol kesim derin devletin varlığını ve kirli işler yaptığını kabul etmiş oldu. Bu hepimizi ilgilendiren hayırlı bir gelişme.

İkinci olarak da yaşanılan acının reçetesi bunu bir duyguya yükleyip dışa vurmaktır. Arabesk; köyden kente göçün ezdiği insanların hayata tutunabilmelerinin, kendilerini ifade edebilmelerinin yoluydu. 1 Mayıs tartışmasıyla oluşan duygusallıktan bir sol arabesk çıkabilir.

Sinirli marşlar yerine acılı marşlar daha dinlenesi olacaktır.

-

Toplumsal Onarım ve Siyasal Rehabilitasyon

Anabilim Dalı Başkanı, Ruh ve Sivil

Hastalıkları Mütehassısı

sivilayabla@gmail.com