Türk solunun öncü partisi olmaya doğru ilerleyen TÜSİAD’ın Başkanı Ümit Boyner Meclis’te milletvekili emekli maaşını arttırılmasına Twitter’dan çok kızdı. Eğer hesabını Levent Kırca, Haydar Baş ya da Muarem İnce hacklemediyse Boyner’in mesajı şöyle:

“2012 ekonomik açıdan zorlu bir yıl olacak derken milletvekili maaş artış oranı pek şık olmadı. Bari gerekçesini bilseydik.”

Ümit Hanım, bu çıkışını “milletvekillerin hepsi hırsız”, “sadece ceplerini düşünüyor bunlar”, “cukkayı doldurdu mu tamam”, “maaşlara gelince nasıl da birlik oluyorlar” diye Türk kahvehane siyasetinin klasikleşmiş geyikleriyle taçlandırırsa Türkiye Kahvehaneler Federasyonu Başkanlığı’na da çok rahat talip olabilir. (Tabii evine ekmek götürdüğü maaşını iade edeceğini açıklayarak yüce gönüllüğünü ortaya koyan, piyasalardaki CHP iktidarını yanlışlıkla satın almış Umut Oran, karşısına rakip olarak çıkmasa.)

Onların bugünkü Türkiye’ye TÜSİAD’dan da CHP’den de daha çok söyleyecek sözleri kalmış olduğu kesin.

Boyner’in popülizmi korkmayın Peronizm değil. Arjantin’e gitmeye ne gerek var. Türkiye’nin en popüler siyaseti anti-politikadır. Bunun sebeb-i hikmeti Avrupavari bir siyaset-soğukluğu (apathy) da değildir. Bilakis Türkiye’de siyaset karşıtlığı politiktir, bilinçli bir tercihtir.

Abdülhamit’ten beri bu ülkede iktidarlar Meclis’i sevmemiştir. Savaş koşullarında Cumhuriyet’i kurmuş Meclis, bir yıl sonra “fazla konuştuğu” için tasfiye edilmiştir. 27 Mayıs’tan beri de Meclis ve milletvekilleri hakkındaki duygu aşağı yukarı şöyle bir şeydir: Bunları boş bırakırsan ya davulcuya ya zurnacıya kaçar. Zaten Atatürk ilkeleri doğrultusunda devletimizin âli çıkarları için yapılması gerekenler bellidir. Bunun için cahil halkın seçtiği Zübükzade İbrahim kılıklı milletvekillerinin Meclis’teki kısır tartışmalarıyla vakit kaybına ne gerek var?

Bu Kemalist anti-politika, kuzeni Türk solunun parlamenter demokrasiyle “cici demokrasi” diye dalga geçme devrimciliğiyle birleşip voltranı oluşturmuş, Aziz Nesin hikâyeleri, Yeşilçam’ın vekil tiplemeleri, Levent Kırca parodileri, “Meclis tavanına çiğ köfte fırlattılar” geyikleriyle hep rejimin üvey çocuğu sağcıların elinde olan Meclis sürekli tukaka edilmiş, parlamentoya girmek küçümsenmiş, çocuklar bile Meclis hakkında fikirleri sorulunca “Ama hep kavga ediyorlar” diyegelmiştir.

Milletvekili maaşları tabii bu anti-politikanın ekmek kapısı konuların başında geliyor. Geceyarısı Meclis’ten geçirilen son düzenlemeyle milletvekili maaşları 5.600 dolar, emeklilik maaşları ise sekiz bin TL’ye yükseltilmiş.

Etrafta, gazetelerde bazı internet sitelerinden derlenmiş Türkiye’de vekil maaşlarını dünyadakilerle karşılaştıran rakamlar dolaşıyor. İnternetten Avrupa ülkeleri ve ABD’nin meclis sayfalarına girip vekil maaşlarıyla ilgili bilgilere ulaşmak mümkün oysaki.

Onlara ulaşınca bizim vekillerin, üstelik Türkiye’de Meclis’e gelen giden gelen ziyaretçiler, onların ağırlanması falan da gibi Türkiye’ye özgü şartlar da düşünüldüğünde bayağı yoksulluk düzeyinde yaşadıkları söylenebilir.

Örneğin Fransa’da bir vekil 5.180 avro maaş alıyor. Ama bu sadece maaş. Ayrıca her ay 5.790 avro ikamet, seyahat ve eğlence için ödenekleri var. Buna pahalı Paris’e yerleşecek vekillere ödenen yıllık 76.000 avroluk kira yardımı dâhil değil. 8.950 avro da çalışanlarının maaşların için ayrıca ödenmekte. Bu kadar da değil. Her vekile trende first class seyahat bedava (trenleri bizimkilerle karşılaştırmayın). Ayrıca yurtiçi 40 uçakla seyahat da bedava. Telefon bedava. Bir vekil vekilliği kaybettikten sonra altı ay boyunca bu haklardan yararlanmaya devam ediyor. 2,5 yıl boyunca miktarlar azalarak aynı statü maaş sürüyor. Sonra da vekillik süresine göre bir emeklilik maaşı veriliyor.

Almanya’da da bir milletvekili ayda 7.339 avro maaş alıyor. Ayrıca her ay 3.782 avro da ödeneği var. 13.660 avro personel ve diğer parlamento harcamaları için veriliyor.

Britanya’da bir vekilin yıllık maaşı 63.291 avro. Bu maaş ikamet ve diğer ödeneklerle mesela 2007 yılında 185 bin avroya kadar çıkmış. Westminster yakınlarında oturmak pahalı olduğu için vekillere yılda 24 bin avro da kira yardımı yapılıyor. Parlamentodaki çalışanlar için 90 bin avro yıllık ödenek ayrılmakta. Ayrıca ulaşım masrafları da limitsiz olarak bedava.

ABD’de ise Kongre ve Temsilciler Meclisi üyelerine yıllık 174 bin dolar maaş veriliyor. Vekiller Federal Employees’ Retirement System adlı özel bir emeklilik sistemiyle emekli oluyorlar ve ortalama bir temsilci ya da senatör yıllık 60 bin dolar emekli maaşı alıyor.

Peki, vekillerini neden böyle paraya boğuyor, bütün masraflarını karşılamaya çalışıyor bu ülkeler. Sebep basit. Sadece siyaset yapabilsinler diye. Lobiler tarafından esir edilmesinler, parada gözleri kalmasın, cüzdan dertleri olmasın sadece kamu menfaatini düşünsüler diye. Hannah Arendt’in tabiriyle kafalarında “social question”lar olmasın diye. Antik Yunan’da kamusal alanda kölelerin bu yüzden siyaset yapma hakkı yoktu.

“Bari gerekçesini bilseydik” diyorsunuz ya sayın Boyner. Size yardımcı olayım: Siyaset sadece para harcamaktan canı sıkılmış burjuvaların, Meclis’e girme sırası gelen ağaların, dereyi başından tutmak isteyen müteahhitlerin mesleği olmasın diye. Beymen’den iki takım elbise alınca maaşı bitenler de milletvekili olabilsin diye.

yildirayogur@gmail.com