Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya Parlamentosu'nda kabul edilen 'Ermeni Soykırımı' tasarısıyla ilgili olarak, "İlk adım olarak Berlin Büyükelçisi'ni Türkiye'ye çağırıyoruz. Bu karar iki ülke arasındaki ilişkileri ciddi manada zedeleyecektir" değerlendirmesi yaptı. "Nasıl bir adım atarız, bunları oturup konuşacağız" diyen Erdoğan, "Büyükelçinin gelişi ve Alman Parlamentosu’ndaki metinlerin değerlendirilmesi. Dışişleri’ndeki arkadaşımız yapacak ve nihai kararımızı vereceğiz" ifadesini kullandı.

Erdoğan, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta ile düzenledikleri ortak basın toplantısında konuştu. 

Erdoğan'ın konuşmasından satır başları şöyle:

Bu seyahatimde yanımda aynı zamanda 135 kadar iş adamı da var. Özellikle, Kenya ile Afrika'daki bu stratejik ortaklığımızı güçlendirelim arzusu içerisindeyim. Öncelikle, Kenya'nın bağımsızlığı için dönüm noktası olan 1 Haziran 1963'ün vesilesi dolayısıyla Kenya halkına kutlamalarımı sunarım. Kenya, bölgesinin refahı için gayret gösteren, hızla gelişen ve bölgesinde söz sahibi olan bir ülke. Kenya ile ilişkilerimizi her alanda daha da ileriye götürmenin gayreti içerisinde olacağız. Türkiye ve Kenya, yer aldıkları bölgelerde aslında benzer sorunlarla karşı karşıya. Bu bakımdan tecrübelerimizi paylaşabileceğimiz birçok konu var. Bunları gerek ikili, gerek heyetler arası görüşmelerde ele aldık. Öncelikle, şu noktanın altını çizmek isterim. Doğu Afrika'nın istikrarı, Türkiye için hayati bir öneme sahiptir. Bu amaçlar son 5 yıldır bölgedeki ortaklarımızla beraber Somali'yi yeniden ayağa kaldırmaya gayret ediyoruz. Bu katkı sadece Somali'nin geleceği için önemli değildir. Aynı zamanda bunlar Kenya'nın ve Doğu Afrika'nın istikrarı bakımından da önemlidir. 35 yıldır bizler terör örgütüyle mücadele içerisindeyiz. Bugüne kadar terör örgütünün saldırıları neticesinde 40 bin vatandaşımızı kaybettik. 

Terörün acısını bilen bir ülke olarak her zaman Kenya'nın yanında olacağız. Bu alandaki iş birliğimizi ilerletmeye hazırız. Üç milyon Suriye ve Iraklı mülteciye kapılarını açan Türkiye, Kenya'nın sıkıntılarını en iyi anlayacak ülkedir. Kenya gibi biz de bu konuda uluslararası toplumun çok daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Geçen hafta BM ile düzenlediğimiz insani zirvesi bu konuda attığımız kritik adımlardan bir tanesidir. Bu zirve, bu sorunun tüm paydaşlarını ilk kez aynı çatı altında buluşturmuştur.

Tabii zirvenin tam manasıyla hedefine ulaşabilmesi için söz yeterli değil, uygulama gerekiyor. Göreceğiz, verilen sözler ne kadar yerine gelecek. Ne yazık ki, imkanları kısıtlı ülkeler mülteci ve göç sorunuyla yüzleşirken zengin ve Batılı ülkeler rahatlığından taviz vermek istemiyor. Milyonlarca insanın dramına bunlar duyarsız kalıyorlar. Bunun adı çifte standarttır, adaletsizliktir. Buna rıza gösteremeyiz. Şüphesiz, mülteci ve göç krizi hepimizi derinden etkiliyor. İnsanları göç etmeye zorlayan sebepleri yok etmeden, yani bataklığı kurutmadan bu soruna kalıcı çözüm bulamayız.

"Meksika Amerika arasında
bu tür hatlar ilan ettiniz"

Örneğin, Suriye ile alakalı olarak dünyanın en gelişmiş ülkelerin liderleriyle şunu konuştuk:

Gelin Suriye'nin kuzeyinde terörden arındırılmış güvenli bir bölge ilan edelim. Bu bölgeyi aynı zamanda uçuşa yasak bölge ilan edelim, çünkü bu insanların korkudan sıyrılması lazım. Bu insanları artık çadırlardan, şu kamplardan kurtaralım. Ege Denizi'nde boğulmaktan kurtaralım. 
Güzel, ama bunu nasıl kullanacağız. Kıbrıs'ı ikiye böldünüz Yeşil Haç ilan ettiniz. Meksika Amerika arasında bu tür hatlar ilan ettiniz. Orada nasıl yapıyorsunuz, burada yaparız. Onun için özellikle bu dünyada bilelim ki, sadece 5-10 ülkeye değil, tüm insanlara lazım. 

Türkiye'nin Suriye'de, Irak'ta, Libya'da ve diğer kriz bölgelerinde yapmaya çalıştığı budur. Türkiye bu anlamda Doğu Afrika'nın istikrarı için Kenya ile tecrübelerini paylaşmaya hazırdır. 
İkili ticaret hacmimiz 144 milyon dolar. Tabii bu rakam çok çok küçüktür. Ben bugün sayın başkana bir teklifte bulundum. Önümüze bir hedef koyalım. En kısa zamanda bu ticaret hacmimizi 1 milyar dolara çıkaralım. Bunu yapabilecek potansiyele sahip olduğumuza inanıyorum. 135 iş adamıyla geldik. Bugün sektörel bazda görüşmelerini yapıyorlar. Kendilerine, değerli dostumla beraber hitap edeceğiz. Onlara bekledikleri heyecanı verebileceğimize inanıyorum. Ve biz, önlerini açacağız onlar da yürüyecekler. Sayın başkanın az önce ifade ettiği gibi çifte verginlendirme ve tercihli ticaret anlaşması önemli. Ve sayın başkan, talimatı hemen başlatalım. Ağustos ayında misafirim olacaklar ve o zaman da imzaları atmış olacağız. Bizde güzel bir söz var, "Hayırlı işlerde acele ediniz"

Ziyaretimde tabii bu iş adamlarımızın atacağı adımları ben de merakla bekliyorum. Yakında ilgili arkadaşlarım dahil takip edeceğiz. Kenya'nın alt ve üst yapılarıyla ilgili çok iyi tekliflerle geleceklerine inanıyorum. Nitekim bugün biliyorsunuz 3 anlaşma imzalandı, ayrıca girişimcilerimizin arasında giyotin sistemiyle çalışabilecek birçok kişi var. Türk Eğitim Vakfı olarak da gerekli destekleri vereceğiz. Gerek raylı sistemde, gerek eğitimde gerek sağlıkta birçok adımı birlikte atabiliriz. Hele hele enerji alanında birçok adımları yine birlikte atabiliriz. 
Tabii, bu vesileyle tüm girişimci arkadaşlarımız yatırım fırsatları hakkında yaptıkları görüşmelerde bilgi ediniyorlar. Turizm ilişkilerimizi geliştirebiliriz. THY biliyorsunuz dünyada en çok destinasyon noktasında söylüyorum, ulaşan firmadır. Aynı şekilde Kenya için de burada bazı adımları atması mümkündür. Türkiye-Kenya halkının kaynaşmasına da fırsat verecektir. Hedefimiz, kazan-kazan esasına dayalı olarak birlikte yol yürümektir. Ayrıca TİKA'nın Nairobi'deki ofisi çok önemli projelere imza atıyor. Bugün Kenya'daki 6 vilayetinin kırsal kalkınma çabalarını gerçekleştirmek üzere çalışmalarımızı yürütüyoruz. Sayın cumhurbaşkanıyla ilişkilerimizi daha sık bir şekilde devam ettirmekten yanayım. Ziyaretimin ilişkilerimiz için önemli bir dönüm noktası olmasını umuyorum. Bizler, Kenya'nın aydınlık geleceğine inanıyoruz. Sizler bağımsızlığınızdan bu yana geçen 50 yılda gerçek bir başarı hikayesi yazdınız. Kenya'nın kurucusunun da ifade ettiği gibi "Hesaplaşma peşinde olmadan, geçmişe takılmadan geleceğe odaklandınız"

Bu vizyoner tavır, bugün bölgenin istikrar ve güven abidesidir. İnşallah gelecek daha iyi olacaktır. Bu ideallerin gerçekleşmesinde kıymetli dostumun çok önemli rol oynayacağına inanıyorum. Sözlerime son verirken bir kez daha Afrika'nın sıcak ve samimi dostluğunuzu yaşattığınız için teşekkür ediyorum. Ziyaretimin her iki ülke için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.

"Almanya ile ilişkileri
ciddi manada zedeleyecektir"

Soru&cevap

Almanya Meclisi’nde 1915 olayları soykırım olarak onaylandı. Değerlendirme alabilir miyiz? İkili ilişkilere yansır mı?

Az önce Sayın Başbakan’la telefon görüşmem oldu. Neticesinde ortak kanaatimiz, ilk adımımız, büyükelçiyi istişarelerde bulunmak üzere çağırmak. Türkiye’ye çağırıyoruz. Bu karar aslında Almanya – Türkiye ilişkilerini ciddi manada etkileyecek bir karardır. Oturacağız, nasıl bir adım atarız. Bizim asıl atmamız gereken adımları atacağız. Büyükelçinin gelişi ve Alman Parlamentosu’ndaki metinlerin değerlendirilmesi. Dışişleri’ndeki arkadaşımız yapacak ve nihai kararımızı vereceğiz.

Türkiye’nin  Somalili mülteciler için katkısı ne olacaktır?

Somali’den bize mülteciler noktasında gelmiyor. Bize ağırlıklı olarak gelen Suriye’dir ki 2 milyon 700 bindir, 300 bin de Irak’tan. Somali’den eğitim-öğretim için gelenler var. Oradan geleceklere de kapımız açıktır.

ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri’nin IŞİD’in kontrolündeki Membiç’e operasyona başladığı söyleniyor. YPG militanları olduğu iddiaları var.

Benim şu ana kadar edindiğim bilgi ve Sayın Obama’yla, askeri yetkililerle yaptığımız görüşmelerde bu söylenen ve şu anda sorduğunuz bilgiler doğru bilgiler değil. Şu anda Suriye’de Suriye Demokratik Güçleri’nin içerisinde yaklaşık 450 kadar YPG var, bunun dışında 2,500 civarında Araplardan var. Toplamda yaklaşık 3000 kişi bu operasyonun içinde yer alıyor. Söylenen de şudur, YPG burada daha çok lojistik bir güç oluşturacak. Kendi istihbarat ağımızla bakacağız, ne olduğuna.