Türkiye Araştırmaları Enstitüsü  yüzde 10 seçim barajının erkek egemen yapıyı ne oranda etkileyebileceğini araştırdı. Araştırmaya göre, HDP barajı geçerse meclisteki kadın temsil oranı yüzde 19 ila yüzde 21 oranında artacak.

Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden (Research Institute on Turkey, RIT), Bert M. Azizoğlu ve Onur Altındağ “Kadın Temsilinin Önündeki Çifte Baraj: Yüzde 10 ve Erkekler” başlıklı çalışmasıyla, yüzde 10’luk seçim barajının yeni meclisteki erkek egemen yapıyı ne oranda etkileyebileceğini araştırdı.

Araştırmanın amacı partilerin kadın aday profillerini incelemek ve yüzde 10’luk seçim barajının yeni meclisteki erkek egemen yapıyı ne oranda etkileyebileceğini öngörmek olarak belirtildi.

Yapılan çalışma kapsamında  AK Parti, CHP ve MHP’nin listelerinde, seçim bölgelerinin yarısından fazlasında kadın adaylara yer olmadığı belirtilerken HDP’nin kadın temsili konusunda neredeyse eşit bir aday dağılımına sahip olduğu için, barajı geçmesi durumunda meclis kadın temsil oranının yüzde 20 artacağını öngörüldüğü ifade edildi.

Kadın temsil karnesi en kötü parti MHP

Yüzde 12.4 ile en düşük kadın aday oranına sahip olan MHP 81 ilin sadece 30’unda kadın aday göstermiş durumda. Adayların seçilme ihtimallerini de hesaba katıldığında MHP’nin yeni meclisteki kadın milletvekili oranının yüzde 3.1 ile 5.3 arasında olacak. Bu rakamlar 24. dönem TBMM’nin bile çok gerisinde.

AK Parti ve CHP: Stratejiler farklı ama temsilde eşitsizlik benzer

AK Parti ve CHP’nin kadın aday oranları birbirine çok yakın: AK Parti yüzde 18.4, CHP yüzde 19.6.

AK Parti kadın adaylarını Ege ve Akdeniz kıyıları, İç Anadolu’nun batısı ve Güneydoğu Anadolu’daki 44 ilden aday gösterirken, CHP benzer bölgelerden 41 ilde kadın aday göstermiş durumda.

Tüm adayların meclise girebilme ihtimalleri hesaplandığında iki partinin de kadın milletvekili oranının yüzde 15-16 aralığında kalacağını gösteriyor.

Araştırmada, CHP’nin birçok ilde kadın adayları ilk sıradan göstermesinin toplumsal cinsiyet eşitsizliğini nesnel bir şekilde bertaraf etmekten çok seçim propagandası işlevi gördüğü belirtiliyor.

HDP dışındaki partilerin bölgesel kadın aday gösterme stratejileri

Araştırmada, AK Parti, CHP, ve MHP’nin önemli bir ortak yanı birçok ilde seçilme ihtimali olmayan sıralarda dahi erkek adayları tercih etmeleri ve özellikle Orta Anadolu’da, kadın temsili sembolik de olsa partilerin siyasi ajandasında yer bulmadığı belirtiliyor.

AK Parti’nin bilinçli bir şekilde kadın temsilinin oya daha fazla yansıyacağını düşündüğü yerlerde kadın adaylara daha fazla şans tanıdığı belirtilerek, Marmara, Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki kadın aday yoğunluğu buna örnek gösteriliyor.

HDP: Yüzde 10 seçim barajı aynı zamanda kadın temsilinin önündeki baraj

7 Haziran seçimlerine parti olarak girme kararı alan HDP’nin Türkiye’nin demokrasi tarihinde, meclise girme ihtimali olan partiler arasında en yüksek kadın aday oranına sahip olduğu, 81 ilin 76’sından gösterilen kadın adayların, toplam adayların yüzde 46’sına tekabül ettiği belirtiliyor.

Araştırmaya göre, HDP’nin barajı aşması durumunda HDP’nin milletvekillerinin yüzde 38 ila 41’i kadın olacak.

Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nden (Research Institute on Turkey, RIT) tarafından yapılan araştırmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.