Tunceli’nin Hozat ilçesine bağlı Bargini köyünde Dersim katliamında öldürülenlerin toplu mezarının bulunduğu yerin kazılmasına başlandı. Kazılarda 13 kafatasına ulaşıldı. Kazıları izleyen Cumhuriyet muhabiri Miyase İlknur izlenimlerini anlattı: “Olayda ninem, annesi, kardeşi, yedi de yeğeni hayatını kaybetti. Artık Hasan Dayımın da yeğenlerimin de bir mezarı olacak.”

Miyase İlknur’un kendi ailesinden de birçok kişinin öldürüldüğü Dersim katliamının ardından yapılan ilk kazıyla ilgili izlenimleri şöyle:

Önceki gün Tunceli’nin Hozat ilçesine bağlı Karabakır, eski adıyla Bargini köyünde Dersim 38’de katledilmiş 24 insanın bulunduğu bir toplu mezarda kazılara başlandı. İlk iki günkü kazılarda 13 kafatasına ulaşıldı.

Kafataslarının yanında büyük ninem Elif İlknur’un ağabeyi Hasan Canan’a ait muhtarlık mührü de bulundu. Mührün birkaç adım ötesinde yanyana 8 kafatası olduğundan hangisi Hasan Canan ve annesine ait olduğu Adli Tıp’la belli olacak. Olayda ninem, annesi, kardeşi, yedi de yeğeni hayatını kaybetti.

Ben kazıların başındayken, ninemin kardeşi Hasan Canan’a ait mührün bulunduğu ve yanındayken de 8 kafatasına ulaşıldığı haberi verildi, avukatlar tarafından. Hemen büyük amcam Müslüm İlknur’un aradım. “Amca, Hasan dayının ve anneannenin kemiklerine ulaşıldı” diye haberi verdim.

Dayımın sevinci

Müjdeli bir haber almış gibi hem oh diye sevindi hem de ağlamaya başladı. Keşke anam da sağ olup görseydi. Artık dayımın da yeğenlerimin de bir mezarı olacak.

Bir yanda Dersim 1938 olaylarını o tarihte Dersim’de askerlik yapan annemin babası Zülfikar dedem ile kardeşi Mustafa Amca’dan asker gözüyle dinledim.

Dersim İsyanı‘nı, diğer taraftan evde hiç konuşulmasa da sürekli yas tutan büyük ninemin kardeşi, dayısı, eniştesi ve diğer yakınlarının çocuklarıyla Hozat’ın bir mezrasında bir evde benzin dökülüp yakılmasının hazin öyküsünü dinleyerek büyüdüm.

‘Taş dikmeyin’

Mezarda Baran ve Canan ailesinden 24 kişinin kemiklerine ulaşılması bekleniyor. Canan ailesi benim büyük ninemin ailesi.

Büyük ninemi 1987 yılında kaybettik. Ölmeden birkaç gün önce “Eğer ölürsem beni Dersim’in herhangi bir dağına gömün. Mezarıma da taş dikmeyin. Kardeşimin, yeğenlerimin mezarı yok benim niye olsun” diye vasiyette bulunmuştu. Eğer Bargini’de kazılar bitip de kemiklerin o olayda öldürülenler olduğu kesinleşirse nenemin kardeşinin de yeğenlerinin de artık mezarı olacak. Elbette başlarında taşı da.

Samanlıkta öldürülenlerin listesi

14 Ağustos 1938’de Hıdırdamı mezrasına bağlı Sakasure mevkiinde bir samanlıkta yakılarak öldürülenlerin isimleri:

Canan ailesi

1-Hace Canan

2- Hasan Canan (Hace’nin oğlu)

3- Gülsüm Canan (Hasan’ın eşi)

4-Dertli Canan (Hasan’ın büyük oğlu)

5-Hıdır Canan (Hasan’ın oğlu)

6-Ahmet Canan (Hasan’ın oğlu)

7-İsmihan Canan (Hasan’ın kızı)

8-Besime Canan (HAsan’ın kızı)

9-Sultan Canan (Hasan’ın kızı)

10-Zeynep Canan (Dertli’nin eşi)

11- Feramuz Canan (Dert’linin 2 yaşında oğlu)

Baran Ailesi

1- Turabi Baran

2 Sarı Baran (Turabi’nin eşi, Hasan Canan’ın kızkardeşi)

3-Aziz Baran (Turabi’nin oğlu)

4- Mahmut Baran (Turabi’nin oğlu)

5- Ali Baran (Turabi’nin oğlu)

6- İbrahim Baran (Turabi’nin oğlu)

7 - Fatma Baran (Aziz’in eşi)

8 - Halil Baran (Aziz’in oğlu)

9 - Ali Baran(AZiz’in oğlu)

10- Yusuf Baran (Aziz’in oğlu)

11- Periza Baran (Aziz’in kızı)

12- Gülperi Baran (Aziz’in kızı)