Suç kimin? 

Ceza kimin?  

Suç işleyen ile cezasını çeken farklı kişi olabilir mi?  

Ya da demokrasi ve toplum üzerinden soralım: Yanlışlığını bildiğiniz idarenin cezasını ne kadar çekersiniz?  

***

Çiftçi tarlada ürettiğini satıyor: Patates 1,65 lira, soğan 1,36 lira, domates 2,05 lira, nohut 4,32 lira, kuru fasulye 9,03 lira. 

Aynı ürünleri ise tüketici rafta satın alıyor: Patates 2,56 lira, soğan 2,39 lira, domates 4,62 lira, nohut 8,95 lira, kuru fasulye 15,22 lira. 

Kısaca tarlada çok daha ucuza olan ürün rafta adeta el yakıyor. 

Çiftçi kazanamıyor ama tüketici de kaybediyor.  

İnsanın hemen aklına aracılar geliyor. Suçlu onlar, yani aracılar.  

Nitekim 2 yıl önce aracıları hain-terörist vs ne varsa ilan etmiştik. Baskınlar düzenleniyor, operasyonlar yapılıyordu. 

Şimdi aracılar-komisyoncular temizlendi. Artık suçlu marketler ve pazarcılar.  

TV’lerde pazarda gezen ve ceza yazan kamu görevlilerini gördüğümde o yürüyüş tarzını hiç sevmedim. Ama olsun... Suçlulara karşı dik ve caydırıcı olmak gerekir.  

Pazarcı Mehmet Amca 

Bakkal Ahmet Amca 

Manav Mustafa Amca 

Çekecek suçlarını herkes. Onlar ki, yüksek fiyattan vatandaşa gıda ürünü satmakla suç işlemiş oluyorlar. 

***

Şimdi soruna ve çözümlere tekrar bakalım. Dün aslında sorunları taneleyerek anlattık. Vatandaşın boğazından geçen lokmaya bile Hazine garantili müteahhitleri ortak ettik ya... İşte ilk ve ana sorun orası. 

Bir de verimsiz perakende düzeni ve yükselen işyeri kira giderleri.  

2010-2013 arası soğan, patates, domates ürünlerinde yıllık tarla-raf fiyat farkı yüzde 55 seviyesinde. Yani tarlada 1,0 lira olan ürün yaklaşık olarak rafta yüzde 55 farkla satılıyor.  

Onca aracı ve marketçi bu farkla yetiniyor.  

Ama 2013 sonrası işler birden bozuluyor. Sürekli fiyatı katlanan gıda ürünleri gündeme geliyor.  

Son 3 yılda soğan, patates ve domates ürünlerinde tarla-raf fiyat farkı yüzde 130’a çıkmış. Yani tarla fiyatı 1,0 lira olan ürün artık rafta 1,5 lira yerine 2,30 liradan satılıyor.  

Ne oldu da 2013’den beri bu denge sert şekilde bozuldu?  

Acaba Bakkal Ahmet Amca ve arkadaşları pazarcı Mehmet Amca ila Manav Mustafa Amca TV ekranlarından seyrederken gurur duydukları ama hiç geçmedikleri köprülerin, otoyolların, havalimanlarının faturasını ödediklerinin farkındalar mı?  

İşte asıl suç burada... 

Bilmediğin işi sahiplenirsen o iş gelir bir gün seni farklı yerden ısırıverir.  

Artık kolluk kuvvetleri pazarda fiyat avına çıkarken, sizden tahsilatın bir aracı da gitmediğin-gezmediğin köyler değildir. Artık tahsilatlar gurur duyduğumuz ama fiyatları nedeniyle gidemediğimiz yerler için yapılıyor.  

Hatta sofrandaki lokmanın bile birini onlara ayırmak durumundasın.  

Ne de olsa 84 milyonun 5-6 kişi için çalışması, çok mu zor?  

Hiç şikayet etmeden cezamızı yiyelim ve yerimize oturalım.  

Soğan piyasasını unutmayın; devlet gelir ve soğanı elinizden alabilir. Pazarcılığı siz mi devlete öğreteceksiniz?  

Herkes sınırını bilsin...