Mimar Korhan Gümüş, 1999 depreminin 19. yılından bugüne nelerin değişip değişmediğini Marksist.org’a anlattı.

17 Ağustos 1999 depreminin 19. yılında depremden nasıl dersler çıkarıldığını mimar Korhan Gümüş ile konuştuk. Gümüş, halkı nesne gibi gören kamu modelinin bir çözüm olamayacağını ve bugün olası bir deprem durumunda çok daha büyük bir felaket ile karşıya gelineceğini söyledi. Gümüş’ün değerlendirmesi şöyle:

“Toplumun enerjisi hapsediliyor”

O tarihte bu işin devlet kurumları tarafından tek başına yapılamayacağı görüldü. Bunu devlet kurumlarının tek başına yapmaları mümkün değil. Bugün dikkat ederseniz hâlâ süreçler devlet ve kamu adı altında örgütlenmeye çalışılıyor. Yine aynı hazırsızlıkla karşı karşıyayız. 17 Ağustos’un derslerini çalışmamış olduğumuz görünüyor çünkü devletin bunu tek başına çözmesi mümkün değil. Meselenin elbette kamu tarafı olacak ama bir kere burada toplumun tüm enerjisi alınıp kamuya hapsediliyor.

“Sivil toplumu katılıma ve piyasaya indirgeyen model başarılı olamaz”

Yaşanan Türkiye’nin genel problemlerinden hiç farklı değil. Deprem şu anda her alanda benzer bir şekilde devam ediyor. Bu, kamu modelinin bir sonucu çünkü kamu bu şekilde bütün planlama süreçleri, şehirsel gelişme bunların hepsi şu anda 1999’dan daha da kötü durumda. Bütün yerleşim alanlarında, mesela İstanbul’da, çok büyük hasar olacağı belli. Bu muzzam bir katastrof olacak, büyük bir felaket olacak. Bunun herkes farkında. Ders çıkarmak şöyle dursun, daha da kötüye gidiyor. Bir an önce bu kamu modelini değiştirmek lazım. Sivil toplumu sadece katılım meselesi altında toplayan, piyasa arasında paylaştıran bir modelin başarılı olması mümkün değil. Sadece deprem açısından değil, toplumsal refahın gelişmesi açısından da böyle.

“Deprem toplumsal sorunun bir göstergesi”

Bu toplumsal sorunun bir göstergesi deprem. Kamusal alanda her süreçte aynı sorun var. Bugün kentler planlanıyor mu mesela? Evet, şehir plancıları oturmuş planlar çiziyorlar ama halkı sürekli nesne gibi gören tuhaf bir devlet anlayışı ve bir zihniyet dünyasıyla karşı karşıyayız. Bununla bir yere gitmek mümkün değil. Bu krizlerle falan uğraşmak da mümkün değil.

Bilgi üretiminin, bilgi üreten bir toplum hâline gelmenin koşulları yok. Sürekli bir ötekileştirme, çatışma, taraf olma, sağa çekme. Şu anda 1999’dan çok daha kötü bir durumdayız.