Birinci Dünya Savaşı’nın kaybedilmesinin ardından Anadolu’nun işgali başlar. Hilafetin başkenti İstanbul’un İngilizler tarafından işgal edilmesi Hintli Müslümanları derinden etkiler.

16 Mart 1920 günü Amritsar şehri büyük bir protestoya şahit olur. İngiliz Başbakanı LIoyd George’a bir muhtıra dahi verilir. Dört gün sonra bu defa Bombay Meydanı hınca hınç doludur. 15 bini aşan kalabalık, Anadolu’da baş gösteren Milli Mücadele’ye destek veren ateşli konuşmalara şahitlik eder. Mitingin sonucunda Hint Hilafet Cemiyeti kurulur.

Muhammed İkbal ve Cinnah gibi önemli şahısların kurucuları arasında olduğu komiteye, Hindistan’ın efsane kurucusu Gandhi de destek verir.

Bu komitenin amacı bellidir: İstanbul’da düşen hilafet bayrağının yeniden dikilmesi. Hintli Müslümanlar (ki daha sonra Pakistan’ı kuracaklardır) Milli Mücadele’de kullanılmak üzere büyük bir bağış seferberliği düzenler. İnsanlar parmaklarındaki yüzüğe varıncaya kadar bağışlar. Toplamda 781.570 Türk Lirası karşılığı para toplanır ve Mustafa Kemal’e teslim edilir.

BANKA, ÇİFTLİK, BİRA FABRİKASI

İş Bankası’nın kuruluşunda Hintli Müslümanlardan gelen bu para kullanılır. Aslında kuruluş hikayesi daha uzun. Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’nın tüm mal varlığı da yeni kurulan bankaya devredilir. Bu bankanın hissedarları arasında İttihat ve Terakki Cemiyeti’nden bugünkü karşılığı Diyanet İşleri ve Vakıflar Müdürlüğü olan Şer’iyye ve Evkaf Vekâleti’ne kadar pek çok tüzelkişilik bulunmaktadır.

Tabii kamuoyundaki genel kabul; Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ), hatta çiftlik içindeki bira fabrikasıyla birlikte İş Bankası’nın tamamen bu paralarla kurulduğu yönünde.

İş Bankası’na el konulacağı söylentisi dolaşıma sokuldu. Şimdilik bu iddia, adı “tetikçi” kelimesi ile yan yana en çok getirilen ve mesleki itibarını devlet adına dayılanmaktan alan bir gazeteci tarafından dillendiriliyor. Ancak bizim tanıdığımız iktidar, bu avın peşini bırakmaz.

HİLAFET KURULMADI, BANKA KURULDU

Süreç ilerledikçe avın lezzetini arttıracak yeni bilgiler gündeme gelecek. Bunlardan en büyüğü, kuşkusuz bankanın ana parasının hikayesi. “Ümmetten aldıklarını ümmete geri verme” sloganıyla tribünlerde ciddi dalgalanmalar olacağı kesin. Sosyal medyada “Kabe’deki putların devrilmesi” benzetmeleri başladı bile. (AOÇ arazisinin de şahane konumu ve bakirliğinin dışında benzer bir manevi hikayesi olması, iktidarın gözünde cazibesini katlıyor desek başımız ağrımaz.)

İş Bankası tartışmasının devamında gündeme, devri yapılan Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası’nın hisseleri de gelecek kuşkusuz. Bir bakmışsınız yönetim kurulunda Diyanet İşleri’ne de bir sandalye düşmüş. Ne de olsa hissedar. “Faiz ile Diyanet nasıl bir arada olur?” mevzusu da yanında hediyesi olarak verilecek.

CHP hisseleri zaten hikayenin en zayıf halkası. Siyasi partiler, genel merkezlerindeki kantini bile işletemezken banka yönetiminde bulunmaları tartışmalı bir konu. (Bu arada partinin kasasına giren bir para yok. Hisselere düşen kâr TDK ve TTK’ya gidiyor.) Diğer taraftan hisseleri aldığında CHP “the parti” idi, yani başka parti yoktu. Pekâlâ biri çıkıp “Bu hisseler mevcut partiler arasında dağıtılsın o zaman” diyebilir.

Tabii esas konu daha basit. Para lazım. Devlet bankaları dibi görmüş durumda. İş Bankası ise en güçlü mevduata sahip banka. “Para varsa bir dal alırım, vermezsen hepsini alırım” Yeni Türkiye’nin resmi mottosu ne de olsa.