Çocukların ve sivillerin de hayatına mal olan, iyice merhametsizleşen bu çatışma rutininden çıkabilecek miyiz? Çatışmanın taraflarının beyanlarını esas alacak olursak bugünden yarına bu iş olacak gibi görünmüyor. Hükümet, güvenlik kuvvetlerince icra edilen ‘operasyonların’ durmasını PKK’nin toptan silah bırakmasına, hiç olmadı Türkiye dışına çekilmesi şartına bağlamışken, PKK çatışmaların durması için Dolmabahçe mutabakatına dönmeyi şart koşuyor. Bu iki pozisyon arasındaki mesafenin büyüklüğü çatışma rutininin bugünden yarına ortadan kalkmasının zor olduğunu gösteriyor. 

Yakın zamanda aksi bir duruma yol açabilecek iki gelişme ihtimali var: 1 Kasım seçimleri ve Suriye’de olup bitecekler. Nasıl olur bilmiyorum ama 1 Kasım seçimlerinden çıkan sonuçlar taraflar arasındaki mesafeyi azaltmak için yardımcı olabileceği gibi, Suriye’de bilhassa da Rojava’da oluşabilecek yeni bir statüko taraflar için çatışmayı sürdürmeyi zor ya da manasız kılabilir. 

Ama tam tersi de mümkün, hatta daha muhtemel. 1 Kasım seçimleri, olur da taraflardan biri için açık bir zafere ya da mağlubiyete işaret ederse, çatışma rutini daha da uzayabilir ve hatta çatışmaların şiddeti yükselebilir. Keza, Suriye’de yakın zamanda yine taraflardan birinin kendisini açık biçimde galip ya da mağlup hissetmesi de çatışma halinin uzamasına ve çatışmanın şiddetlenmesine yol açabilir. 

Hem yakın zamanda oluşabilecek bu ihtimallerin korkutuculuğu ama hem de mevcut çatışma rutininin sebep olduğu ve giderek büyüyen kayıplar şunu gösteriyor: Bu çatışma rutinini durdurmak ve derinleşmesinin önüne geçmek için acilen bir şeyler yapmak gerekiyor. Ancak, şimdiye kadar yapılan girişimlerin gösterdiği üzere, ne PKK’ye dönük tek taraflı ateşkes çağrılarının ne de iki tarafa birden yapılan ‘çatışmaları durdurun’ davetinin hükmü var. Belli ki, yeni bir şeyleri denemek gerekiyor. 

Geride bıraktığımız zaman bize şunu göstermiş durumda: Bugün itibarıyla Kürd meselesinin halli iki büyük ve eş zamanlı adımı gerektiriyor. 1. PKK’nin Türkiye’ye karşı silahlı mücadeleyi sonlandırması, 2. Kürdçenin eğitim ve yerel bürokrasinin dili kılınması, (en azından Kürdistan’da) kuvvetli bir yerinden yönetim ve PKK’nin siyasallaşmasını içeren bir reform programının kabul edilmesi. 

Mevcut çatışma halini durdurmak ve tekrarını engellemek için bu iki adımın aynı anda atılmasını kabul eden bir zihniyet durumunun galebe çalmasını sağlamak gerekiyor. Kolay iş değil ama şimdiye kadar yapılmayan bir şeyi yapıp, temel bir işbölümüne gitmek sözünü ettiğim bu zihniyet durumunu kuvvetlendirmekte belki işe yarayabilir. 

Teklifim şu: Şimdiye kadar yapılageldiği gibi devleti ve PKK’yi birlikte muhatap alan genel çağrılar yapmak yerine, bir tür işbölümü çerçevesinde devleti ve PKK’yi ayrı ayrı muhatap alıp, bu ikisinden somut birkaç şey talep etmek. PKK’den Türkiye’ye karşı silahlı mücadeleyi durdurmasını, devletten ve siyasi partilerdense Kürdçeyi eğitim ve yerel bürokrasinin dili kılacak, Kürdistan’da kuvvetli bir yerinden yönetime imkan verecek ve PKK’nin siyasallaşmasını mümkün kılacak bir reform programını kabul etmesini talep etmek. 

Bu işi, bir işbölümü içerisinde yapmak; Kürd yurttaşların, kanaat önderlerinin ve entelektüellerin PKK’den Türkiye’ye karşı silahlı mücadeleyi durdurmasını, Kürd olmayan yurttaşların, kanaat önderlerinin ve entelektüellerin de devletten ve siyasi partilerden Kürdçenin eğitim ve yerel bürokrasinin dili kılınmasını, kuvvetli bir yerinden yönetimin tesisini ve PKK’nin siyasallaşmasını içeren bir reform programını kabul etmesini talep etmesi, şimdiye kadar yapılan genel çağrılardan belki biraz daha etkili olur. Daha ahlaki olacağına ise şüphem yok. 

 http://www.basnews.com/tr/opinion/2015/10/05/cikis-icin/