Cumhurbaşkanı Erdoğan “her türlü milliyetçiliği ayaklar altına almaktan” vazgeçip MHP ile koalisyon kurunca diline bu Rabia sloganını yerleştirdi.

Rabia derken Cumhurbaşkanı Erdoğan şunu söylüyor: “Tek devlet, tek millet, tek vatan, tek bayrak”.

Anayasada açık açık yazmaz ama bazı anayasal ifadelerden anlaşılacağı gibi (Türkiye Devleti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür, Anayasa Madde 3) Türkiye’de üniter bir idari yapı egemendir ve bu yapının anayasal temeli vardır, ilgili madde de (Anayasa Madde 3) değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek bir Anayasa maddesi.

Yazının özüne girmeden bir küçük hatırlatma da yapalım, üniter devlet kavramının tersi bölünme falan değildir, federal bir idari yapıdır ve federal idari yapıların da ülkenin toprak bütünlüğüne yönelik bir tehdit olduğunu söylemek kolay değildir, ABD, Almanya gibi ülkeler federal devletlerdir, çok önemli konularda da yönetim etkinliğini arttırdığı ortadadır ama üniter yapı-federal yapı, her ikisi de toprak bütünlüğü ile uyumludur, nihai analizde bir siyasal tercihtir ve Türkiye’de bu tercih üniter yapı doğrultusundadır.

Peki, madem idari yapı tercihi üniter devlet yönündedir, bu Rabia’nın anlamı nedir ki?

Türkiye bir federasyon olmadığına göre tek devlet kavramı bu idari sistemde tartışmasız bir gerçektir ve bunu yani “Tek devlet” sloganını terennüm olsa olsa malumun ilamıdır, zaten bunun aksini söyleyen de ortalıkta çok fazla yoktur.

Şunu da unutmayalım, bugünkü aşırı merkeziyetçi idari yapıdan daha adem-i merkeziyetçi bir yapıya evrilmek üniter devlet kavramına asla aykırı değildir.

Rabianın ikinci ayağı “tek millettir”, bu ifade de anlamsız bir slogan ifadesidir çünkü milletin hukuki tanımı devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişiler kümesidir ve bu hukuksal tanım zaten iki ya da daha çok millet kavramsallaştırmasını anlamsız kılmaktadır.

Gelelim tek vatan kavramına.

Bu ifade daha az hukuki bir kavram ama bu topraklarda doğmuş, büyümüş kişilerin bu ülkeyi vatan olarak kabullenmesi kadar doğal bir şey yoktur, vatandaşların bir bölümünde bu toprakları vatan olarak benimsememe eğilimi varsa ki hiç zannetmiyorum, bu çok düşük ihtimalli eğilimin yegane nedeni olsa olsa merkezi yönetimin insanların hukuk ve adalet kavramsallaştırmalarını büyük ölçüde rencide etmiş olması olabilir.

Böylece bu kavramın tersi de havada kalıyor yani anlamsız duruyor.

Tek bayrak kavramı da böyle bir konu.

Tek devlet varsa tek de bayrak vardır, bunun nesi tartışılır anlamak kolay değildir, “Tek bayrak” sloganının, tersi anlamsız her slogan gibi, kendisi de anlamsızdır.

ABD, Almanya gibi federal ülkelerde bile tek bir bayrağın egemenliği çok ağırdır ve bu konuda pek tartışma da yoktur, ABD Teksas’da bazen federe bayrak öne çıkartılır ama bu da çok folklorik bir meseledir.

Peki bu Rabia (Tek devlet, tek millet, tek vatan, tek bayrak) sloganı ne demektir?

Bence Rabia çok da önemli olmayan sıradan bir siyasi slogandır.

Bu sloganın içeriğini benimsemeyenler her ülkede olduğu gibi bizde de olabilir ama meseleye hukuki temelde baktığınızda bu kişiler çok da önemli bir sayısal büyüklüğe tekabül etmezler.

Peki öyleyse her mitingde bu sloganı tekrarlamanın anlamı, bir milliyetçi konsolidasyonu sağlamaktan öte ne olabilir?

Siyasi otoriteye düşen görev bu konsolidasyonun peşine düşmek değil, bu hukuki olması gereken kavramlarla kendini bir biçimde sorunlu hisseden vatandaşları hukuk çerçevesine çekmek, merkezi devlet olarak vatandaşlarına hoyrat davranmaktan vazgeçmek olmalıdır.

Hoyratlıktan vazgeçmek demek de, anayasal vatandaşlığa geçmek, insanların anadilde öğrenim yapmalarına olanak sağlamak, daha etkin bir adem-i merkeziyetçi yönetimi benimsemek demektir.

Rabia terennümü yani “tek devlet, tek millet, tek bayrak, tek vatan” demek “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır, milli marşı İstiklal Marşı’dır” demekten farklı değildir.

Neden söylenir, anlamam çok mümkün değil.