Davutoğlu bir konuda haklı. Muhalefet partileri yaptıkları açıklamalarla, özellikle MHP öne çıkardığı “gayri meşru HDP” tutumuyla AK Parti'siz bir koalisyon imkanını şimdiden ortadan kaldırdı.

Şimdi üç ihtimal var: Ya AK Parti-CHP hükümeti, ya AK Parti-MHP hükümeti ya da erken seçim.

Bunlardan en akla yakın görünen, ama bence zor ihtimal AK Parti-MHP hükümetidir. Zira AK Parti'nin gereğinden fazla taviz vermesini, Bahçeli'nin tüm açıklamalarının ve ithamlarının siyaseten altında kalmasını ifade eder. Malum Bahçeli böyle bir koalisyon için koşullarını açıkladı. Bunlar, çözüm sürecinin bitmesi, cumhurbaşkanının anayasal sınırlara ve Çankaya'ya çekilmesi, yolsuzluklar konusunda 4 bakanın ötesinde Bilal Erdoğan'a kadar uzanan bir yargılama sürecinin başlatılmasıdır.

Bu maddeler oldukça kuvvetlidir! AK Parti'nin altından kalkmasının mümkün olmadığı koşullardır. Bunlar koalisyon görüşmeleri sırasında esner mi? Sanmıyorum. Bu koşullar söylendiği anda fiile dönüşmüştür. Başka bir ifadeyle MHP koalisyon pazarlıkları sırasında bunlardan geri adım atarsa, keskin angajmanına oranla ciddi bir bedelle karşı karşıya kalır ve parti kurmayları bunu bilir.

Tüm bunlar sanırız parti tabanlarının birbirlerini tercih etmelerinden daha önemli konulardır.

Kaldı ki, Türkiye'nin esnekliğe ihtiyacı bulunduğu, bölge ve ülkedeki yeni koşul ve taleplere daha çok uyum sağlamak zorunda olduğu bir dönemde böyle bir koalisyonun ne kadar yerinde ve sürdürülebilir olduğu ciddi bir sorudur. Bu, Türkiye'ye yeniden eski usül sağcı ve güvenlikçi aşı yapacak ve özellikle kaçınılması gereken bir ittifaktır.

AK Parti'nin CHP'yle ittifakı ise MHP'ye birlikteliğinden daha kolay olmakla birlikte, başka tür siyasi engeller içermektedir.

Kılıçdaroğlu'nun partisine tam hakim olmaması, CHP'nin çok parçalı dokusu, bu partideki politik-psikolojik ortalama, yani AK Parti'ye birikmiş açık gizli rövanşist duygular, hesap sorma eğilimiyle, birlikte yönetme arayışının bir aradalığı bunlar arasında yer alıyor.

CHP bu engelleri aşabilir mi?

Rasyonel davranırsa belki…

Öte yandan AK Parti'nin bu 14 maddelik ilke listesini biri, ikisi dışında kabul etmesi hiç de zor değildir.

İkeleri hatırlayalım: Hukukun üstünlüğüne dayalı bir hukuk sistemi. 12 Eylül darbe hukukunun tamamen değişmesi. Siyasi ahlak yasası. Güçlü bir sosyal devlet. Cumhurbaşkanı anayasal sınırların içine çekilmesi. Örtülü ödeneği sadece başbakanın kullanması. Yeni bir dış politika. Meydanların gençlere açılması. Yasakların azalması. Medya özgürlüğü. Vergi denetimlerinin siyasal araç olarak kullanılmaması. HSYK'nın ikiye ayırılması. Yolsuzluklarla hesaplaşma…

Bunlar içinde AK Parti'nin, cumhurbaşkanına yönelik üslup ve yeni bir dış politika dışında zorlanacağı ilke yoktur.

4 bakanın Yüce Divan'a gönderilmesi mevcut meclis aritmetiğiyle koalisyon meselesi olmanın dışına çıkmış, engellenemez bir durum haline gelmiştir. Cumhurbaşkanının bir koalisyon hükümeti karşısında doğal sınırlarına çekilmesi de kaçınılmaz bir durumdur. Bu geçişin protokole bağlanmadan, kendiliğinden olmasına müsaade edildiği takdirde sorun yaşanmayacaktır.

Bu ilkeler, sanıldığının aksine, pek çok AK Partili tarafından arzu edilen bir duruma, AK Parti'nin kendini yenilemesine, törpülemesine vesile olabilir.

Aynı koalisyon CHP'yi de sistemin gerçekleri içine çekip, demokrasi çıtasını yükseltmeye yöneltebilir.

Bir çoğulculuk ve uzlaşma kapısının açılması, çözüm sürecinin sürmesi, mevcut iktidar tarzının aşırılıklarının törpülenmesi, Kürt meselesi başta olmak üzere değişim risklerinin tüm topluma yayılması ve paylaşılması ayrıca arzu edilir bir durumdur.

Ancak söyledik, bu rasyonel görüntünün karşısında politik mücadele ve rekabetin sübjektif verileri bulunmaktadır.

Bu durumda bizce tercihte belirleyici CHP'dir.

CHP açısından ise asıl mesele üzüm yemek ve bağcı tercih olacaktır.