Bir süredir devam eden koalisyon görüşmelerinin böyle neticeleneceği belliydi. CHP- AK Parti koalisyonu mevcut siyaset sınıfının ülke çıkarlarını merkeze alan uzun vadeli planlar yapabilmelerine bağlıydı. Ama olmadı. Kısa vadeli çıkar hesapları ağır bastı. Bizleri şaşırtmadılar.

AK Parti’nin ülkedeki etkin tüm konumları elinde tutma, paylaşmama ihtirası ağır bastı. “Sadece ben yönetmeliyim” inadı, toplumun çoğunluğunun zararına işleyen bir hâl almıştır. Toplum geçen seçimde başladığı silkeleme eylemine devam edecektir.

AK Parti’nin temel stratejisi, seçimin ardından hemen şekilleniverdi. İstikrarsızlık korkusu yaymaya giriştiler. Bunu öyle hızlı yaptılar ki, seçimin ardından gönülsüzce başlayan “Biz nerede hata yaptık?” tartışmaları boğulmuş oldu.

Fakat kısa süre sonra toplum istikrarsızlık öcüsünü kabullenmediğini gösterdi. Tansiyon düştü. Siyasete ilgi azalıverdi. Piyasalar bir iki gün sonra kendi “normallerine” döndüler. AK Parti içerisinde koalisyon fikrine sıcak bakanlar seslerini çıkarmaya başladılar.

Elbette bu ses çıkarma asla direkt olmadı. Bu partide görmeye alıştığımız şekliyle, ürküp geri adım atma ve söylediğinin arkasında durmama alanı hep bırakıldı. Sanırım bu “bir adım ileri iki adım geri” tarzının ustalık beratını Bülent Arınç’a vermeli.

Koalisyon ve istikrarsızlık öcüleri tutmayınca bu defa Çatışmasızlık süreci sona erdirildi. Böylece “muktedir hükümet” algısının derinleştirilebileceği umuldu. Buna halk dilinde ateşle oynamak derler.

AK Parti’de eleştiri kültürünün bir türlü oluşamaması, koalisyon arayışlarındaki başarısızlıkla çok yakından ilişkilidir.

Ülkemizin sağ cenahtan kaynaklanan ciddi bir meselesi var: Ne AK Parti ne de MHP demokratik duruşa sahipler. Ne parti içerisinde ne ülke yönetim anlayışlarında demokratik zihniyetten eser var.

Daha önceki merkez sağ partiler de demokrasiyi içselleştirmiş değillerdi. Ama onları AK Parti’den farklı kılan bir özellikleri vardı. Gerektiğinde geri adım atmalarını mümkün kılan pragmatizm. Bunun da basit bir nedeni vardı: Bu toplum asla köşeli ideolojilerle yönetilemez.

Oysa bugünkü manzaraya baktığımızda ortada sağ adına çok ciddi bir mesele vardır. Sağdaki büyük parti, bu cenahın geleneğinde hiç görülmediği kadar sert ideolojik duruşa savrulmuştur.

Bu savrulmadan memnun olmayan ve sağ gelenek içerisinde yer alan isimler yok mu? Abdullah Gül gibi? Elbette var ama onlarda da çok ciddi bir cesaret sorunu var.

Oysa başka türlü olabilirdi. Türkiye sağında yaşanan otoriterleşmeye itirazı olanlar, başlangıçta yüzde 10’a yakın oy potansiyeli olabilecek demokrat bir seçenek üretmeyi zorlayabilirdi. Bu yüzde 10, hayatın zorladığı CHP, HDP ve AK Parti, MHP ikili yarılmasında kilit konum elde edebilirdi.

İşte o zaman AK Parti ve MHP kendilerine çekidüzen vermek zorunda kalırlardı. Zira karşılarındaki blok, sağdan da aldığı konjonktürel destekle iktidara gelme şansına sahip olabilecekti.

Görüldüğü gibi her durumda siyaset farklı ittifakları zorunlu kılan bir uğraştır. Bunun topluma yarar getirebilecek tarzının ise ilkeler, programlar üzerinden ittifaklar kurmak olduğu aşikârdır.

Bu seçimden sonra siyasetçiler koalisyon kurarak pek çok keskin meselemizi çözme yoluna gidebilirlerdi. Kim ne derse desin, bunun olmamasında asıl sorumlu AK Parti’dir.

Bu hamlesiyle Davutoğlu, kendine özerk bir alan açamayan “gölge başbakan” algısını derinleştirmiştir. Zaten hiçbir zaman otoritesini tesis edemeyen Davutoğlu’nun, Çatışmasızlık süreci bittiğinde meylettiği sert dil, aslında bu otoritesizliğin telafisi çabasıdır.

Ama Davutoğlu’nun bu saatten sonra kendi liderlik efsanesini yaratması mümkün olmayacak.

ytaskin@marmara.edu.tr