Türkiye siyasetindeki ana çatışma ekseni nedir? Kimler hangi ittifakları hangi nedenlerle oluşturuyorlar ve bu ittifaklar ne kadar kalıcı sorularını sürekli olarak sormak durumundayız. 2010 yılının hemen ardından AK Parti, Gülen Cemaati ve “Liberaller” diye bilinen aydın kümesi arasında bir ittifaktan bahsedilebilir.

Bu dönemde çok sayıda İslamcı oluşum, AK Parti, Gülen Cemaati ittifakı nedeniyle oldukça öfkeliydiler. Sözgelimi İskenderpaşa Cemaati, 2011 genel seçimlerinde MHP’ye yönelme işaretleri vermişti. Bazı cemaatler de giderek İslamcı- milliyetçi motiflerin birbirine girdiği tepkisel bir söyleme kayıyorlardı.

AK Parti iktidarından yeterince istifade edemedikleri veya tabanlarının Erdoğan’ın etkisine fazlasıyla girdiği endişesine sahip bazı İslamcı oluşumlar, küreselleşme karşıtlığına savruluyor, “Medeniyetler İttifakı” gibi Cemaat kokan girişimleri sert bir dille eleştiriyorlardı. Bu çevreler, İslamcılık üzerinden Batı karşıtlığı üretme geleneğine sıkıca sarılmaya başlamışlardı.

O günlerde komaya giren bir siyasi analizcinin bugün uyandığını hayal edelim. Birkaç yıl içerisinde yeni bir manzarayla karşı karşıya olduğumuza hayretle şahitlik edecekti: Bir zamanlar dışlandıklarını hisseden çok sayıda İslamcı oluşum, bugün AK Parti’nin yanında konumlanırken, bu konumlanmanın mazeretini de Cemaat eleştirisi sağlamaktaydı.

Bu yeni ittifakın mantığı az çok şöyle işlemekteydi: Cemaat, Batıcı yönelimiyle AK Parti’yi de kafa kola alıp, az kalsın yoldan çıkaracaktı. Neyse AK Parti şöyle bir silkelendi de yeniden Millici özüne geri döndü. Burada Türkiye sağına özgü, gerçeğin üstünü hem de gelişigüzel bir şekilde toprak serperek örtme çabası olduğu aşikâr.

Bu inanmak istenilen, inanmamız istenilen senaryo. Tüm bu yan yana gelişlerin ve dağılan ittifakların arkasında en temelde maddi ve siyasi çıkarları aramalıyız. İlkeler daha sonra devreye giriyor. Herkes ilkeleri istediği gibi öylesine eğip büküyor ki, entelektüel tutarlılık, fikri namus fena hâlde ıskalanıyor. Bu elindeki tüm barutu Reis’in kullanımına sunarak kendi kendisini tüketmekte beis görmeyen İslamcı entelektüellerin de dramı aynı zamanda.

AK Parti liderliğinin yaptığı hatalardan dolayı içerisine yuvarlandığı kaygan zeminde ayakta durabilmek adına, biraz da doğaçlama yoluyla geliştirdiği, “Şeytan Cemaat” bir öteki olarak yeterli olamayacaktı.

“Batıcılarla tarihsel ittifak hâlinde olan Kemalistler ve Solcular” da hedefe konulmalıydı. Bu yapılınca, şu anlamlı soru da kaçınılmaz hâle geliyor: Madem Cemaat, demokrasi karşıtı bir güç, o zaman Cemaat’i yalıtmak için diğer demokrat güçlerle neden yan yana gelinmeye çabalanmadı? Bu yan yana gelişin zemini de elbette yeni anayasayı yapmak için, devrilen masayı tekrar toparlamaktan geçiyordu.

Böyle bir işbirliği iki şeye engel olurdu: Belli ilkeler üzerinden olabileceği için, AK Parti’nin hareket alanını daraltırdı. Yine tüm bu kavga içerisinde toza boğulmak istenilen realite bal gibi ortaya çıkardı: Maddi kaynakları ele geçirirken rakipsiz davranma iştahı.

AK Parti’nin can havliyle içerisine yuvarlandığı bu dil, siyaseten manevra alanını da daraltma riskine sahip. Bu yeni ittifakın ister istemez devreye giren Millici dili, AK Parti’yi kaldırabileceğinden daha fazla Batı karşıtı ve ideoloji partisi hâline getiriyor.

Erdoğan’ın olmazsa bile Davutoğlu’nun önünde iki tercih var aslında: AK Parti’yi sonunda kendisini de vuracak kutuplaşma dilinden uzaklaştırmak ve daha yumuşak bir çizgiye çekmek. Bu da kaçınılmaz olarak Erdoğan’la karşı karşıya gelmesine yol açacaktır.

Diğer yol ise yangına benzinle giderek, zaten son hız giden arabanın gazına daha fazla basmak ve arabayı devirerek ortalığı yangın yerine çevirmektir.

ytaskin@marmara.edu.tr