Türkiye İstatistik Kurumu dün Şubat ayı Ekonomik Güven Endeksi’ni açıkladı. Buna göre; ekonomik güven endeksi Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 14,8 oranında geriledi. Böylece ekonomiye güven 1 Kasım 2015 genel seçimleri öncesinin de gerisine düştü. Çünkü 1 Kasım seçimleri öncesinde ekonomik güven endeksi 72.8 düzeyindeydi. Dün açıklanan Şubat verisinde endeks 71.5 düzeyine geriledi.

Şimdi aklınıza “nedir bu ekonomik güven endeksi” sorusu gelebilir. Hemen cevaplayalım; ekonomik güven endeksi, tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir öncü gösterge oluyor. Hane halkı maddi durum beklentisinin, genel ekonomik durumun, işsiz sayısının, tasarruf etme ihtimalinin önümüzdeki 12 aylık beklentisini gösteriyor. Yine toplam sipariş miktarının ve mamul madde mal stoklarının mevcut durumunu, üretim hacmi beklentisi, toplam istihdam, toplam siparişlerin, toplam ihracatın gelecek üç aylık durumunu, iş ve hizmetlere olan talebin, iş hacminin, toplam çalışan sayısının önümüzdeki üç aylık beklentilerini beş farklı sektörü kapsayarak hesaplıyor bu endeks. Dolayısıyla ekonomik güven endeksi, ekonomiyi inceleyenler için önemli bir öncü gösterge oluyor.

Gelelim şimdi ekonomiye güvende yaşanan bu hızlı gerilemenin nedenine…

Hemen aklınıza “Peki, 1 Kasım seçimlerinin ardından 104.8’e yükselen ekonomik güven endeksi niye böyle hızla geriledi” sorusu gelebilir.

TEK PARTİ HÜKÜMETİ EKONOMİYE İSTİKRAR GETİRMEDİ

Bu gerilemenin nedeni şu; 1 Kasım seçimleri öncesinde AKP sürekli tek parti iktidarı olmazsa istikrar olmaz, dedi. Seçim propagandalarında “ya tek parti iktidarı ya da istikrarsızlık” diyerek seçmeni tercih yapmaya zorladı. Bu arada ana muhalefet partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na hakkı olduğu hâlde hükümeti kurma görevi verilmeyince, çaresiz kalan seçmen 7 Haziran’da iktidardan düşürdüğü AKP’yi 1 Kasım’da tekrar iktidara getirdi. Ama ekonomiye beklenen istikrar gelmedi. İhracat azalmaya devam etti, büyüme yavaşlarken vergiler arttı. Piyasalarda yaprak kıpırdamaz oldu. Esnaf şikâyetçi. İşte bu nedenle ekonomik güven endeksi, 1 Kasım 2015 seçimleri öncesindeki 72.6 düzeyinin altına yani 71.5 düzeyine geriledi. Bu da bize ekonomide memnuniyetsizliğin seçim öncesinden de kötüye gittiğini söylüyor.

Anlayacağınız tek parti iktidarı ekonomiye istikrar getirmedi. Beklentiler bozuldu. O hâlde hep söylediğimiz gibi artık kapsayıcı bir hükümet gerekiyor. Aksi takdirde ekonomide beklentiler daha da bozulacak. Bu arada beklentilerdeki bozulmanın nelere yol açabileceğini tekrar hatırlatalım. Ünlü iktisatçıPaul Krugman’a göre; bir ülke ekonomisinde ekonomik göstergeler tutarlı olsa bile beklentiler olumsuza dönüyorsa ekonomi krize girebilir. İşte bu nedenle ekonomik güven endeksindeki bozulmayı dikkate almakta fayda var.

suleymanyasar26@gmail.com