Türkiye İhracatçılar Meclisi dün yeni yılın ilk ayının ihracat rakamlarını açıkladı. Buna göre ihracat Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,4 oranında azalarak 9 milyar 208 milyon dolara geriledi.

Şimdi hemen önemli bir hatırlatma yapalım. Son üç yılın ocak ayları ihracat rakamlarını sıraladığımızda 2014 yılı ocak ayı ihracatı 11 milyar 976 milyon dolar, 2015 yılı ocak ayı ihracatı 10 milyar 803 milyar dolar, 2016 yılı ocak ayı ihracatı 9 milyar 208 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu rakamlara göre; son iki yılın ilk aylarında ihracattaki azalma sırasıyla yüzde 9,8 ve yüzde 14,4 oldu. Elimizdeki veriler bizeihracatın son iki yıldır hızla azaldığını gösteriyor. Bu hızlı gerileme aslında ihracatta crash ya da çökmeolarak değerlendirilebilir. Çünkü yüzde 10 ve üzerindeki gerilemeleri çöküş olarak değerlendirmek herhâlde yanlış olmaz.

RUSYA’YA İHRACAT YÜZDE 46 AZALDI

Gelelim ihracatın çöküşünün nedenlerine…

2016’nın ocak ayında ihracatımızın en çok azaldığı ülke Irak oluyor. Bu ülkeye ihracat yüzde 47,9 oranında azaldı. Yine Ocak ayında Rusya’nın dâhil olduğu Birleşik Devletler Topluluğu’na ihracat yüzde 46 oranında geriledi. Bu arada ihracatımızın arttığı ülkeler sırasıyla yüzde 30,5 oranıyla Suudi Arabistan, yüzde 15,1 oranıyla Mısır ve yüzde 9 oranıyla İsrail oldu. Yine Almanya’ya ihracatımız yüzde 1,5,İngiltere’ye yüzde 15,9, İtalya’ya yüzde 2, Amerika’ya yüzde 6 oranında azaldı.

Bu arada Ocak ayında en çok ihraç ettiğimiz ürün 1 milyar 515 milyon dolarla otomotiv oldu. İkinci sırayı 1 milyar 340 milyon dolarla hazır giyim aldı. Üçüncü sırada 1 milyar dolarla kimyevi maddeler vemamuller bulunuyor.

BU GİDİŞLE YILLIK İHRACAT HEDEFİ TEHLİKEYE GİRDİ

Şimdi Ocak ayında yaşanan bu çöküşün ardından gelelim yıllık ihracat hedefine…

Revize edilen Orta Vadeli Program’da 2016 yılı ihracat hedefi 155,5 milyar dolar olarak belirlendi. Amadaha yılın ilk ayında yıllık ihracat 140 milyar 635 milyar dolara geriledi. Yani 2015 yılı ihracatı olan 143 milyar 729 milyar doların altına düştü. Bu gelişme bize daha yılın ilk ayında ihracat hedefinin tutturulmasının kuşkulu olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla ihracat hedefinde yaşanacak gerilemenin milli gelir hedefini de tehlikeye soktuğunu belirtelim. Çünkü revize programda 2016 milli geliri 732 milyar dolar olarak tahmin edildi. İhracat gerilediği takdirde milli gelirin de gerileyeceğini şimdiden belirtelim. Yani bu gidişle fakirleşmeye devam edeceğiz.

DÖVİZ BULAMAYACAĞIZ

Gelelim bu çöküşten kurtulmak için yapılması gerekenlere…

İhracattaki çöküşü aşabilmek için önce toplumsal ve siyasi gerginliği gidermek şart. Çünkü siyasi kutuplaşma ekonomiyi yordu. Ve küresel hukuk kurallarından uzaklaşılması yatırım iklimini bozdu. Bu arada petrol fiyatlarındaki gerilemenin iç fiyatlara yansıtılamaması Türkiye’nin rekabet gücünü azalttı. Yine petrol fiyatlarındaki gerilemenin iç piyasaya yansıtılamaması enflasyonu hızla artırdı. Dünyada ulaştırma, enerji ve gıda fiyatları hızla gerilerken Türkiye’de sürekli arttı. Dolayısıyla Türkiye yüksek enflasyon nedeniyle yüksek oranlı devalüasyon yapmak zorunda kaldı ve bu gidişle kalacak.

O hâlde kaynakları döviz kazanmak amacıyla yeniden dağıtmak gerekiyor. Artık lüks konut, lüks AVM ve lüks otomobille büyüme modeline son verilmeli. İhracata konu olan imalat sanayiine ve tarım üretimine kaynaklar yönlendirilmeli. Aksi takdirde döviz bulamayacağız.

suleymanyasar26@gmail.com